DEPESZA AMBASADY USA W WARSZAWIE Z 09.08.2006 ROKU
JAROSŁAW KACZYŃSKI PRZEJMUJE WŁADZĘ
http://wikileaks.org/cable/2006/08/06WARSAW1646.html
NR REF.: 06WARSAW1646
DATA: 09.08.2006
STATUS: POUFNE
MIEJSCE OPRACOWANIA: AMBASADA USA W WARSZAWIE
TEMAT: JAROSŁAW KACZYŃSKI PRZEJMUJE WŁADZĘ
1. (POUFNE) PODSUMOWANIE. KONIEC PODSUMOWANIA.
2. (POUFNE) Mówiąc non-stop przez godzinę i czterdzieści minut i tylko z rzadka zaglądając do notatek, premier Jarosław Kaczyński 4 sierpnia przedstawił swój imponujący wykład poglądów na temat działań polskiego rządu, dając do zrozumienia, że jest na trwale umocowany w roli szefa rządu i dobrze się czuje w tej roli. Przemawiając w swojej kancelarii przed wypełnioną po brzegi salą dla dziennikarzy, transmitowany przez wszystkie największe kanały informacyjne, Kaczyński w sposób szczegółowy i zorganizowany przedstawił wszystkie kluczowe programy, założenia i cele każdego z ministerstw oraz departamentów rządu w ciągu najbliższych trzech lat. Konferencja prasowa, oficjalnie zwołana w celu przedstawienia rezultatów „przeglądu wszystkich ministerstw”, cieszyła się wielkim zainteresowaniem ze względu na pogłoski o możliwym zwolnieniu ministra obrony Radka Sikorskiego lub przywróceniu na stanowisko byłej minister finansów Zyty Gilowskiej.
KONIEC PODSUMOWANIA.
3. (POUFNE) W przeciwieństwie do „expose” Kaczyńskiego przed głosowaniem wotum zaufania, które miało go zatwierdzić na stanowisku premiera, ta prezentacja była bardzo rzeczowa i wyjątkowo dobrze zbudowana. Wypowiedź Kaczyńskiego była płynna i pozbawiona oznak stresu; nowy premier sprawiał wrażenie człowieka w pełni kontrolującego zarówno przedmiot jak i kwestie personalne w każdym z ministerstw.
4. (POUFNE) Kaczyński rozpoczął swój wywód zdecydowanym i pewnym siebie stwierdzeniem, iż Polska znajduje się w „korzystnej sytuacji”, mając rząd gotowy do „fundamentalnej restrukturyzacji państwa”. Kaczyński zapewniał, że Polska jest w doskonałej sytuacji ekonomicznej, mając do dyspozycji znaczące fundusze unijne, które mogą być przeznaczone na ważne inwestycje publiczne w infrastrukturę.
Sprawy zagraniczne i obrona
5. (POUFNE) Tym niemniej Kaczyński zauważył, że wydarzenia zewnętrzne i „wizerunek Polski za granicą” mogą „skomplikować” działania rządu mające na celu wykorzystanie tej sytuacji. Kaczyński powiedział, że zlecił minister spraw zagranicznych zadanie obrony i promocji wizerunku Polski za granicą (notabene: tego samego dnia Anna Fotyga mianowała rzecznika MSZ i szefa Wydziału Prasy i Informacji Andrzeja Sadosia na stanowisko jej nowego „pełnomocnika w zakresie poprawy wizerunku Polski za granicą”, czyli właściwie Specjalnego Doradcę ds. Dyplomacji Publicznej). Kaczyński nie skrytykował bezpośrednio Fotygi, bliskiej zaufanej jego brata, prezydenta, jednakże stwierdził, że „aparat dyplomatyczny” MSZ wymaga naprawy obejmującej między innymi zmiany w prawie o służbie dyplomatycznej i reformy personalnej. Nawiązując jeszcze do dyplomacji publicznej Kaczyński wymienił trzy główne cele działalności MSZ: efektywną politykę unijną, utrzymanie dobrych relacji z NATO i USA a także rozwój polskiej obecności w Azji i Ameryce Łacińskiej.
6. (POUFNE) Przechodząc do spraw obronności, Kaczyński powiedział, że jego głównym celem jest reforma sił zbrojnych, w tym zmiany w strukturze dowódczej MON i Sztabu Generalnego. Kaczyński przyznał, że obecnie trwa debata na temat szczegółów tej reformy, która „nie jest jeszcze zakończona” i odniósł się do niedawnych zmian w kierownictwie MON. Kaczyński przywołał niedawną rezygnację podsekretarza MON Stanisława Kozieja, który skarżył się, że jego punkt widzenia na sprawy obronności jest ignorowany. Ponadto 2 sierpnia wiceminister obrony narodowej Aleksander Szczygło przeszedł na stanowisko szefa Kancelarii Prezydenta; jednocześnie mianowano także dwóch nowych podsekretarzy stanu: pierwszy z nich to Bogusław Winid, do 28 lipca wiceambasador RP w Waszyngtonie, drugi zaś to Antoni Macierewicz, kontrowersyjny były przedstawiciel MON, który w 1992 roku za sprawą swojej listy domniemanych komunistów w MON doprowadził do upadku krótkotrwały rząd Jana Olszewskiego). Kaczyński powiedział, że na jesień oczekuje większej jasności w dziedzinie reformy sił zbrojnych, dzięki której będzie można rozpocząć cały proces zmian.
7. (NIE POUFNE) W kwestiach bardziej szczegółowych Kaczyński położył nacisk na wypełnianie międzynarodowych zobowiązań. Podkreślił wagę osiągnięcia w wydatkach na obronność wymaganego przez NATO poziomu 2% PKB, zauważając, że niedawne zmiany w sposobie wyliczania podniosły poziom wydatków na obronność do zaledwie 1,98%. Kaczyński wyraził także przekonanie o konieczności spełnienia przez polskie siły zbrojne wymogów NATO, które przewidują, że co najmniej 8 procent całości sił zbrojnych będzie mobilne i zdolne do uczestnictwa w misjach zagranicznych.
Wywiad i wymiar sprawiedliwości
8. (NIE POUFNE) Premier poświęcił także znaczną ilość czasu na omówienie zagadnień związanych z bezpieczeństwem wewnętrznym, Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) oraz wymiarem sprawiedliwości. Wskazał na zbliżającą się likwidację Wojskowych Służb Informacyjnych (WSI) i zastąpienie ich nowymi oddzielnymi służbami wywiadu i kontrwywiadu wojskowego, jako zasadniczą reformę, która ostatecznie doprowadzi do usunięcia z wojskowych służb specjalnych wszystkich osób, które były z nimi związane przed rokiem 1989 (w okresie komunistycznym). Kaczyński jednocześnie wspomniał o przeprowadzanej reformie Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego; w jego wypowiedzi znalazło się także nieco zagadkowe stwierdzenie o „zmianie w relacjach między służbami specjalnymi a tymi, którzy mają je nadzorować.”
9. (NIE POUFNE) Jak powiedział Kaczyński, zarówno policja państwowa jak i Straż Graniczna wymagają reformy i modernizacji, w tym także zmian organizacyjnych, lepszego wyposażenia i zwiększenia płac. Zdaniem Kaczyńskiego szczególnie policja państwowa musi przekształcić się w bardziej elastyczną instytucję, szybko reagującą na sytuację w kraju i posiadającą zasoby do zmagania się z sytuacjami kryzysowymi.
10. (POUFNE) Kaczyński oświadczył, że w celu lepszego kierowania działaniami antyterrorystycznymi w Polsce wyznaczył wicepremiera i ministra spraw wewnętrznych na stanowisko rządowego koordynatora ds. walki z terroryzmem.
11. (POUFNE) Odnosząc się do planów silnego państwa prawa i porządku deklarowanych przez jego bliskiego przyjaciela, ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro, Kaczyński zasygnalizował także potrzebę poważnych zmian w systemie sądownictwa. Kaczyński uważa, że należy wzmocnić kodeks karny i kodeks postępowania karnego, aby lepiej sobie radzić z przestępczością zorganizowaną i najbardziej brutalnymi przestępstwami, co wiąże się także z bardziej surowymi wyrokami. Jednocześnie Kaczyński zasugerował, że należy poprawić także system walki z przestępstwami bez przemocy i tymi, których dopuszczają się „białe kołnierzyki”; Kaczyński dopuszcza możliwość wprowadzenia alternatywnych kar takich jak „areszt weekendowy” czy areszt domowy egzekwowany przy pomocy elektronicznych bransoletek. Premier zaatakował także istniejący „immunitet absolutny”, jakim jego zdaniem cieszą się sędziowie i obiecał, że również ten nieuzasadniony przywilej zostanie skorygowany.
Ekonomia i finanse
12. (POUFNE) Premier Kaczyński kładzie szczególny nacisk na wagę efektywnego nadzoru finansowego, konieczność bardziej efektywnego wykorzystania środków unijnych i kwestie bezpieczeństwa energetycznego. Premier wymienił z nazwiska i pochwalił minister rozwoju regionalnego Grażynę Gęsicką za obsługę prowadzonego przez nią portfolio, które składa się głównie z administrowania funduszami rozwojowymi UE. Jednocześnie jednak Kaczyński skrytykował ministerstwa transportu i ochrony środowiska oraz agencji znajdujących się pod ich nadzorem za niewystarczające wykorzystywanie środków z funduszy unijnych. Jak powiedział, ma to być „jasne ostrzeżenie dla tych instytucji i ich szefów”. Media natychmiast domyśliły się, że jest ono skierowane pod adresem ministra transportu (infrastruktury? - red) Jerzego Polaczka i ministra ochrony środowiska Jana Szyszko i że znaleźli się oni na cenzurowanym pomimo tego, że obaj są członkami partii Kaczyńskiego.
Pewność działania
12. (POUFNE) KOMENTARZ. Wielu komentatorów uważa, że dzisiejsze przemówienie Kaczyński powinien był wygłosić 19 lipca. Pokazał się w nim jako silny premier w pełni kontrolujący każdy aspekt polityki rządu, całkowicie przyćmiewając pod tym względem swojego poprzednika Kazimierza Marcinkiewicza, którego władza nigdy nie wydawała się pewna. Nie ulegało nigdy wątpliwości, że Jarosław Kaczyński, jako przewodniczący PiS był prawdziwym rządcą stojącym za plecami Marcinkiewicza nawet jego brata, prezydenta Lecha Kaczyńskiego; po przemówieniu z 4 sierpnia nie ma złudzeń co do tego, że najsilniejsza osoba w polskiej polityce jest od teraz także szefem rządu. Jarosław Kaczyński zastraszył także swoich partnerów koalicyjnych a niegdysiejszych rywali, Andrzeja Leppera z Samoobrony (SO) i Romana Giertycha z Ligi Polskich Rodzin (LPR), osiągając nad tą koalicją dominację nie spotykaną przez ostatnie trzynaście lat.
14. (POUFNE) Obecnie przed premierem stoi zdobycia zaufania partnerów Polski i poprawy wizerunku rządu RP za granicą. Jednakże to sam Jarosław Kaczyński, a nie MSZ musi wziąć na siebie główny ciężar tej pracy. Jeśli Kaczyński będzie spotykał się z międzynarodowymi liderami z taką samą otwartością, pewnością, inteligencją i poczuciem zdrowego rozsądku, jaką okazał podczas konferencji z 4 sierpnia, to ma duże szanse na sukces. KONIEC KOMENTARZA.