I. Zdrowie wg. WHO - to dynamiczny dobrostan człowieka pod względem biologicznym, psychologicznym, społecznym i duchowym a nie brak choroby lub ułomności. Zatem współczesny model medyczny (przyjęty przez WHO), znacznie bardziej traktuje człowieka podmiotowo (jako osobowość, rozumiejąc jego cierpienie) a nie przedmiotowo, jakbyśmy mieli do czynienia z bezduszną uszkodzoną maszyną.
II. Modelu socjomedyczny podkreśla podejście czysto medyczne i inżynieryjne, w którym znawcą wszystkiego w tym obszarze był lekarz (inżynier od spraw organizmu i zdrowia).
Hipoteczny model podmiotowych uwarunkowań, zachowań promujących zdrowie.
Zachowanie promujące zdrowie - to formy działania osoby zdrowej bądź uważającą się za taką, która świadomie podejmuje czynności w celu umacniania lub rozwijania własnego zdrowia.
PARADYGMATY ( z grec. Przykład, wzór ) zdrowia.
Paradygmat medyczny - człowiek jest traktowany w wymiarze cielesnym w myśl zasad rozdzielności psyche ( stan psychiczny ) i somy ( stan somatyczny ).
Model biomedyczny - rozpatruje zdrowie w wymiarze biologii, nie pozwala dostrzec innych problemów występujących w obszarze zdrowia.
2. Paradygmat Holistyczny - ( nurt fizjologiczny, który pewne zjawiska promuje w całości ). Człowiek jest traktowany jako dynamiczny element szerszych struktur rzeczowych. Całą istotą wyraża podmiotowość np.:
zdolność do przeżywania,
uświadomienie swojego istnienia,
kierowania swoim życiem,
stosunek do świata i siebie,
przewidywania przyszłych wariantów - wydarzeń.
Jest procesem dynamicznym, ukierunkowanym na przywracanie stale zakłócających równowag organizmu.
Chorobowość - miara rozpowszechnianych chorób przewlekłych populacji.
III. Model socjoekologiczny, w którym liczy się współpraca z pacjentem w trosce o jego zdrowie, a lekarz (i personel medyczny) nie jest już tylko inżynierem leczącym maszynę ludzkiego organizmu, ale jest jednocześnie w jakimś stopniu psychologiem, rozumiejącym, że ma do czynienia z żywym i konkretnym człowiekiem i jego osobowością.
Ekologiczne pojęcie zdrowia - co szkodzi człowiekowi jest również szkodliwe dla wszystkiego co żyje a więc całego środowiska.
Ludzie poprzez antyekologiczne postępowanie doprowadzili do zaburzeń w zdrowiu i powstawaniu szeregu schorzeń głównie cywilizacyjnych.
V. Środowiskowy model zdrowia - człowiek stale dąży do poprawy warunków swojej egzystencji i wykonuje zasoby środowiska ( przyrody ), niszcząc przez to środowisko. Zanieczyszcza powietrze atmosferyczne, wodę glebę. W przyrodzie istnieje ścisła zależność między jej składnikami np.
Nasłonecznienie, temperatura warunki wody, gleby bogactwo roślin zwierzęta roślinożerne zwierzęta drapieżne człowiek organizmy rozkładające materię.
Zdrowie to stan równowagi między człowiekiem a otaczającym go środowiskiem. To możliwość dostosowania się człowieka do zmieniających się warunków otoczenia - homeostaza.