Chlorek - ogólna nazwa związków chemicznych, soli kwasu solnego lub innych związków zawierających chlor.

W chemii nieorganicznej chlorkami nazywa się

sole kwasu solnego;

pochodne kwasów, w których przynajmniej jedna grupa OH została zastąpiona przez atom chloru (chlorki kwasowe).

W chemii organicznej określenie chlorki obejmuje

związki organiczne, będące solami (np. chlorki amin czwartorzędowych; sole kwasu solnego i amin niższego rzędu nazywa się chlorowodorkami)

związki zawierające atom chloru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla. Spośród takich związków z ugrupowaniem C-Cl wyróżnić można reaktywne chlorki acylowe, np. chlorek acetylu oraz stosunkowo inertne chlorowe pochodne węglowodorów, np. chlorek winylu.

Większość soli chlorkowych jest dobrze rozpuszczalna w wodzie. Kationy, których chlorki są słabo rozpuszczalne, zostały wyodrębnione w I grupę kationów. Są to: AgCl, PbCl2 oraz Hg2Cl2.

W chemii analitycznej do oznaczania chlorku stosuje się metody: Mohra i Volharda.

Sole chlorkowe zawierają anion chlorkowy: Cl−.. Jony te pełnią ważną funkcję w komórkach organizmów żywych. Działanie toksyny przecinkowca cholery jest związane z zaburzeniem gospodarki jonu Cl−.

Najbardziej znaną nieorganiczną solą chlorkową jest chlorek sodu, czyli sól kuchenna. Jest on również najbardziej powszechną solą rozpuszczoną w oceanach.

Chlorki kwasowe to grupa związków chemicznych będących pochodnymi kwasów, w których grupa -OH zastąpiona została przez -Cl.

Chlorki kwasowe dzielą się na chlorki kwasów organicznych i nieorganicznych, przy czym te pierwsze nazywane są chlorkami acylowymi.

Chlorki kwasów nieorganicznych, np.: SOCl2 (chlorek tionylu), SO2Cl2 (chlorek sulfurylu), PCl3 (trichlorek fosforu), PCl5 (pentachlorek fosforu), POCl3 (tlenochlorek fosforu), SiCl4 (tetrachlorosilan) otrzymywane są w wyniku:

działania chlorem na niemetal, np.:

2 P + 3 Cl2 → 2 PCl3

2 P + 5 Cl2 → 2 PCl5

działania PCl5 na dwutlenek siarki, np.:

PCl5 + SO2 → SOCl2 + POCl3

działania chlorem na dwutlenek siarki, np.:

Cl2 + SO2 → SO2Cl2

Chlorki kwasów karboksylowych czyli chlorki acylowe otrzymuje się w wyniku substytucji nukleofilowej w grupie acylowej kwasu karboksylowego lub bezwodnika kwasu karboksylowego, przy użyciu związku z reaktywnymi atomami chloru, najczęściej: SOCl2, PCl3, PCl5, POCl3, czyli w wyniku reakcji z chlorkami kwasów nieorganicznych.

Chlorki kwasowe kwasów nieorganicznych i niższych kwasów organicznych (np. chlorek kwasu octowego czyli chlorek acetylu) są bardzo reaktywne i gwałtownie reagują z wodą w wyniku czego hydrolizują do odpowiednich kwasów i chlorowodoru.

---