WYKŁAD 2 - ROZMOWA OCENIAJĄCA

ZAGADNIENIA DO EGZAMINU:

• FORMUŁY ROZMÓW OCENIAJĄCYCH

• CELE ROZMOWY OCENIAJĄCEJ

• FUNKCJE ROZMOWY OCENIAJĄCEJ

• PRZYGOTOWANIE DO ROZMOWY OCENIAJĄCEJ - PRACODAWCA

• PRZYGOTOWANIE DO ROZMOWY OCENIAJĄCEJ - PRACOWNIK

• SCHEMAT PRZEPROWADZENIA ROZMOWY OCENIAJĄCEJ

FORMUŁY ROZMÓW OCENIAJĄCYCH

J. Szczuparzyński (1996) wyróżnia trzy formuły rozmowy oceniającej:

1. Powiedz i oczekuj wykonania (tell and sell)

- Przyjmowana w przedsiębiorstwach charakteryzujących się autokratycznych stylem kierowania.

- Przełożony komunikuje wyniki oceny, udziela pouczeń, co należy robić, aby wyniki pracy były lepsze.

- Osoba oceniana nie ma szansy ustosunkować się do otrzymanych informacji, biernie przyjmuje wskazówki przełożonego.

- Komunikacja w tej formie rozmowy oceniającej jest jednostronna.

2. Powiedz i wysłuchaj (tell and listen)

- Podejście nieco bardziej demokratyczne.

- Przełożony przekazuje wyniki oceny wraz z własną opinią i pozwala pracownikowi się do niej ustosunkować.

- Jest to jednak forma pozornie demokratyczna, ponieważ to przełożony nadal ustala cele i zadania.

- Możliwość wypowiedzi służy jednak wyłącznie temu, aby pracownik miał poczucie współuczestnictwa, lecz nie wpływa na końcowy wynik oceny.

3. Rozwiązywanie problemów (problem solving)

- Rozmowa charakteryzująca się dwustronną komunikacją, oparta jest na autentycznym dialogu i dyskusji.

- Rozmowa ma charakter partnerski, oparta jest na wspólnym opracowaniu rozwiązań problemów, wskazaniu celów, omówieniu zadań.

- Formuła ta jest jedyną możliwą w kompetencyjnych systemach ocen.

- Sprawdza się jedynie w tych przedsiębiorstwach, w których kultura organizacyjna opiera się na współuczestnictwie pracowników w procesach podejmowania decyzji.

CELE ROZMOWY OCENIAJĄCEJ

J. Szczuparzyński (1996):

1. aktywizujące - związane z bardziej efektywnym wykonywaniem przez pracownika bieżących obowiązków;

2. alokacyjne - związane z przydziałem nagród, którymi dysponuje organizacja, takich jak wynagrodzenie, premie, awanse, wzrost prestiżu i zakresu odpowiedzialności;

3. rozwojowe - związane z kształtowaniem ścieżki kariery zawodowej pracownika.

FUNKCJE ROZMOWY OCENIAJĄCEJ

• stymulacyjna - zachęcenie pracownika do lepszej pracy; sam fakt bycia ocenianym motywuje pracownika do zwiększonego wysiłku;

• korekta - pomoc w zidentyfikowaniu obszarów i przyczyn trudności, wyeliminowanie czynników niepożądanych, kształtowanie zachowań sprzyjających wykonywaniu obowiązków na wyższym poziomie;

• lepsze zrozumienie zadań i norm efektywności

• diagnoza wydajności pracy i jakości stosunków międzyludzkich - dotyczy zarówno aktualnego, jak i optymalnego poziomu wydajności pracownika oraz rzeczywistego i potencjalnego stopnia współdziałania zespołu, którego członkiem jest oceniana osoba;

• lepsze zrozumienie i wzrost zaufania między kadrą kierowniczą a podległymi pracownikami;

• diagnoza możliwości rozwojowych ocenianego;

• poznanie przez zatrudnionego celów strategicznych firmy i integracja z nimi - dyskusje i ustalenia na temat roli pracownika w działaniach przedsiębiorstwa jako całości.

JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO ROZMOWY OCENIAJĄCEJ

PRACODAWCA

• Zaplanuj spotkanie z ok. 2 tygodniowym wyprzedzeniem (dajesz w tej sposób również pracownikowi czas na przygotowanie się do rozmowy).

• Zaaranżuj odpowiednie miejsce rozmowy.

• Uporządkuj informacje niezbędne z punktu widzenia oceny.

• Zapoznaj się z arkuszem oceny.

• Przygotuj cele i strategię przeprowadzenia rozmowy.

Pomocne może też okazać się zebranie dodatkowych informacji o pracowniku:

• jego aktualne obowiązki, plan pracy,

• cele dotyczące ocenianego okresu,

• informacje dotyczące trudności,

• jego mocne strony i obszary do doskonalenia,

• informacje na temat szkoleń, w których uczestniczył.

PRACOWNIK

• ZNAJ cele i zadania postawione podczas ostatniej rozmowy oceniającej.

• Konkretne zachowania (przykłady)

• Zapoznaj się z kryteriami ocen

• Lista mocnych i słabych stron

• Cele na kolejny okres pracy

• SAMOOCENA

JAK PRZEPROWADZIĆ ROZMOWĘ OCENIAJĄCĄ?

1. Określ sytuację, przypomnij cel rozmowy, zaproś pracownika do aktywnego udziału;

2. Przedstaw kryteria według których będziesz oceniał jego pracę.

3. Poproś o samoocenę. Wyjaśnij powód.

4. Omów swoje obserwacje, poinformuj o błędach, powiedz z jakiego powodu jest to ważne dla Ciebie (jakie interesy zostały utrzymane/zagrożone, jakie kłopoty sprawiła dana postawa).

5. Zapytaj o opinię na temat swoich obserwacji.

6. Zaproponuj pomoc w przypadku pojawienia się trudności; zasugeruj działania mające na celu rozwój.

7. Podziękuj za rozmowę.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

• Sidor - Rządkowska, M. (2003). Kształtowanie nowoczesnych systemów ocen pracowniczych. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.

• Szczuparzyński, J. (1996). Rozmowa oceniająca, Personel, 12 (33).

---