Katedra i Klinika Ordynator: lek. wet. XYZ
Chorób Wewnętrznych Zwierząt Kuratorzy: XYZ
Wydziału Medycyny Weterynaryjnej
Akademii Rolniczej w Lublinie
HISTORIA CHOROBY
Nr książki klinicznej: 190.
Data przyjęcia: 30.04.2002.
Właściciel: Henryk Zadura,
Adres: Łozy.
I. Opis zwierzęcia:
Bydło, krowa, NCB, 5 lat, 500 kg,
II. Wywiad.
A. Krowa choruje od 2 dni z objawami biegunki, kał płynny, brunatny. Leczona wcześniej przez miejscowego lekarza .Właściciel nie pamięta, jakie leki zostały zastosowane w związku ze stosowanym poprzednio leczeniem.
Krowa wcześniej nie chorowała. W gospodarstwach sąsiednich krowy chorowały z podobnymi objawami.
B. Krowa żywiona kiszonką z liści buraczanych i śrutą zbożową. Bydło nie było jeszcze wypędzane na pastwisko. Ma stały dostęp do czystej wody. Właściciel jest posiadaczem kilku krów mlecznych. W ostatnim czasie nie zmieniano rodzaju paszy.
III. Stan obecny.
A. Przedmiotowe badanie ogólne:
a. Wygląd zewnętrzny zwierzęcia.
Budowa ciała prawidłowa. Postawa stojąca. Stan odżywienia i utrzymania dobry.
Zaobserwowano posmutnienie i apatyczność zwierzęcia.
b. Widoczne błony śluzowe naturalnych otworów ciała.
Błona śluzowa worka spojówkowego : barwy różowoczerwonej.
Błona śluzowa przedsionka jamy ustnej :przekrwiona, z obecnością nielicznych owrzodzeń na policzkach i wargach.
Błona śluzowa pochwy : różowa, wilgotna, bez zmian.
Śluzawica : wilgotna, bez zmian.
c. Oczy.
Budowa i ustawienie prawidłowe.
d. Węzły chłonne.
Węzły chłonne żuchwowe: wielkości orzecha włoskiego, przesuwalne względem podłoża, konsystencji sprężystej, niebolesne, skóra przesuwalna nad węzłami.
Węzły chł. przedłopatkowe: długości 9cm.,przesuwalne względem podłoża, konsystencji sprężystej, niebolesne, skóra przesuwalna nad węzłami.
Węzły chł. nadwymieniowe: wielkości jaja gołębiego, przesuwalne względem podłoża, konsystencji sprężystej, niebolesne, skóra przesuwalna nad węzłami.
e. Parametry ogólne.
C - 38,5°C T - 70/min. O - 44/min.
B. Przedmiotowe badanie szczegółowe.
a. Skóra właściwa różowa, elastyczna, o zapachu charakterystycznym dla gatunku, bez wykwitów, pokryta krótkim połyskującym włosem. Małżowiny uszne prawidłowo wykształcone. Zewnętrzne przewody słuchowe drożne.
b. Układ oddechowy.
Typ oddychania piersiowo - brzuszny. Okolica otworów nosowych wilgotna, bez wypływu z nozdrzy.
Klatka piersiowa zbudowana prawidłowo, symetryczna, niewrażliwa na ucisk, niebolesna. Tylna granica płuc w I linii opukowej w 11 przestrzeni międzyżebrowej, w II linii opukowej w 8 p.m.
Szmer oskrzelowo - pęcherzykowy nad płucami.
c. Układ krwionośny.
Pole stłumienia sercowego zlokalizowane w 1/3 dolnej klatki piersiowej w 3-5 p.m. po stronie lewej. Po stronie prawej w 3 p.m. Okolica serca o ciepłocie zrównanej z ciepłotą okolicznych tkanek, niebolesna. Odgłos opukowy nad sercem stłumiony. Tony sercowe dobrze słyszalne w punktach głównych, czyste, rytmiczne, nie pokryte szmerami.
Badanie przez osłuchiwanie w punktach głównych:
Strona lewa
- w 4 p.mż.- punkt główny zastawki dwudzielnej poniżej punktu głównego aorty
- w 4 p.mż.- punkt główny aorty poniżej linii stawu barkowego
- w 5 p.mż.- punkt główny tętnicy płucnej na linii połowiącej 1/3 dolnej klatki piersiowej
strona prawa
- w 3 p.mż.- punkt główny zastawki trójdzielnej na linii połowiącej 1/3 dolna klatki piersiowej
Tętno na tętnicy udowej przyspieszone, miernie wypełnione, dobrze napięte, średnio silne, równe, regularne, jednakowe.
Żyły obwodowe dobrze wypełnione. Naczynia włosowate wypełniają się w czasie 2 sek.
d. Układ trawienny
Apetyt osłabiony, pragnienie zmniejszone, żucie prawidłowe.
Szpara ustna zamknięta. Błona śluzowa jamy ustnej różowa, pigmentowana.
Język zbudowany prawidłowo, ruchomość zachowana. Produkcja i wydzielanie śliny zachowane.
Wielkość i kształt powłok brzusznych prawidłowa, symetria zachowana. Zwiększone napięcie powłok brzusznych. Wzmożone szmery perystaltyczne. Próby bólowe ujemne.
Pole stłumienia wątrobowego w 10 -12 p.m. po stronie prawej. Kał oddawany często w małych ilościach, płynny barwy brunatnej.
e. Układ moczowo - płciowy.
Sposób, częstość i ilość oddawanego moczu zachowane.
Okolica nerek nie bolesna, bez zmian. Cewka moczowa drożna. Badania moczu nie wykonywano. Budowa zewnętrznych narządów płciowych, wielkość , kształt - prawidłowe.
f. Układ ruchu.
Mięśnie symetryczne, dobrze rozwinięte, nie wykazują zwiększonej wrażliwości.
Kościec rozwinięty prawidłowo, brak wrażliwości. Linia kręgosłupa prosta. Okolice stawów niebolesne, o ciepłocie zbliżonej do okolicznych tkanek.
Ruchomość stawów zachowana.
g. Układ nerwowy.
Krowa zachowuje się spokojnie. Świadomość zachowana. Wielkość i kształt czaszki właściwy dla gatunku. Czaszka symetryczna, niewrażliwa na ucisk i opukiwanie.
Kręgosłup niewrażliwy na ucisk, ruchomość zachowana. Czucie z powierzchni skóry i błon śluzowych zachowane. Czucie wyższego rzędu zachowane. Tonus mięśniowy zachowany. Pobudliwość nerwowo - mięśniowa i odruchy skórne, rogówkowe, i ścięgnowe zachowane.
IV. Rozpoznanie.
Wstępne : choroba błon śluzowych (MD) i biegunka wirusowa bydła (VD).
Ostateczne : syndrom VD - MD (bovine virus diarrhea - mucosal disease).
V. Rokowanie.
Pomyślne ze względu na łagodny przebieg objawów.
VI. Leczenie.
1. Biovetalgin - 20 ml. i.v.
2. Biotyl 200 - 2 - 5 ml/100 kg m.c. i.v.
3. Rehydrat - 28 g na 10 litrów wody do picia 3 razy dziennie łącznie z naparem z kory dębu i wierzby.
4. Napar z kory dębu i kory wierzby do picia 3 razy dziennie do woli
VII. Zalecenia dla właściciela.
Zwierzę powinno otrzymywać lekko strawną paszę. Uwaga : karencja na mleko i mięso - 5 dni.
VIII. Rozpoznanie różnicowe.
Księgosusz.
Jednostka ta została wykluczona ze względu na poniższe objawy ogólne :wysoka gorączka sięgająca 41°C z towarzyszącym jej brakiem przeżuwania, suchością śluzawicy, światłowstrętem ,w ciągu 1-2 dni pojawia się wypływ z nosa i worków spojówkowych, pragnieniem, zaparciami i nastroszeniem włosa. Księgosuszowi towarzyszy także silna, krwawa, z domieszką błon rzekomych. Biegunce towarzyszą często objawy kolkowe, przyspieszone tętno, oddychanie, często kaszel, oraz odwodnienie dużego stopnia.
Głowica.
Jest zakaźną, wirusową, mało zaraźliwą ale wysoce śmiertelną chorobą bydła domowego i bawołów, przebiegającą z posocznicą, wysoką gorączką, objawami ogólnymi, ostrym krupowym zapaleniem błon śluzowych głowy, zapaleniem gałek ocznych, a także OUN oraz krwotocznego zapalenia jelit. Okres wylęgania choroby może być długi i wynosić od kilku tygodni do dziesięciu miesięcy. W obrazie klinicznym występują cztery postacie: nadostra, jelitowa, głowowo-oczna, lekka. Postać głowowo-oczna jest najczęstsza; pojawia się ona nagle wśród ciężkich objawów ogólnych, w szczegółowym obrazie klinicznym na plan pierwszy wysuwają się objawy ze strony błon śluzowych oraz gałek ocznych. Błona śluzowa jamy ustnej, jam nosowych, śluzawicy i spojówek jest początkowo mocno przekrwiona, a potem ulega zapaleniu dyfteroidalnemu z powstawaniem martwicy powierzchownej i owrzodzeń.
Zmianom tym towarzyszy ślinienie, wyciek z nosa i worka spojówkowego początkowo surowiczo-śluzowy, potem obfity i ropny, występuje przykry zapach z nosa i jamy ustnej. Często tęczówka ulega zapaleniu, przednia komora oka zawiera mętny płyn, na rogówce pojawia się zmętnienie, często formuje się wrzód który pęka i powoduje ślepotę. Postaci glowowo-ocznej towarzyszą objawy cuchnącej biegunki, która poprzedza często zatwardzenie. Krowa chora nie je, wykazuje natomiast wzmożone pragnienie (odwodnienie). Na ogół 80-90% zwierząt chorych pada w ciągu 10 dni, a te które przeżywają powoli wracają do zdrowia, jednak z trwałym uszkodzeniem gałek ocznych.
Pryszczyca.
Pryszczyca jest wirusową najczęściej ostrą i gorączkową, bardzo zaraźliwą chorobą bydła i innych zwierząt racicowych, przebiegającą jako posocznica z tworzeniem się w jamie ustnej, skórze wymienia i okolicy racic charakterystycznych pęcherzy, a po ich pęknięciu, także owrzodzeń gojących się bez tworzenia blizn. Okres inkubacji choroby wynosi od 2-8 dni. Choroba rozpoczyna się gorączką (40,5-42oC) oraz objawami ogólnymi. Równocześnie zaznacza się ślinienie, niechęć do ruchu, sztywny chód lub nawet kulawizna. 2-3 dnia po zakażeniu pojawiają się w jamie ustnej pęcherze wtórne wielkości grochu do jaja gołębiego, które po 1-3 dniach pękają, tworząc czerwone wilgotne erozje otoczone resztkami białego pęcherza.
Pęcherze mogą się ze sobą zlewać, a po ich pęknięciu powstają znaczne obszary błony śluzowej języka, przedsionka jamy ustnej, dziąseł i podniebienia pozbawione nabłonka. Język może być wtedy obrzękły i wystaje z jamy ustnej. Równocześnie pojawiają także pęcherze w skórze wymienia i strzyków oraz w okolicy racic. W przypadkach cięższych rozwija się obraz uszkodzenia mięśni szkieletowych oraz mięśnia sercowego. Zachorowalność wynosi na ogół 80-100% stada, śmiertelność 2-3%.
X. Epikryza
Od pięciu dni u krowy właściciel zaobserwował objawy: spadku pragnienia i łaknienia oraz brunatną biegunkę. Zaobserwował on również zmiany na błonie śluzowej warg i policzków. Podobne zmiany wystąpiły jeszcze u dwóch krów w gospodarstwie.
Podczas badania klinicznego u zwierzęcia można było zaobserwować utrudniony sposób pobierania pokarmu i wody oraz żucia. Spowodowane było to obecnością owrzodzeń na przekrwionej błonie śluzowej warg i policzków. Stwierdzono wzrost wydzielanej śliny o nieprzyjemnym zapachu.
Krowa wydalała ze zwiększoną częstotliwością kał konsystencji papkowatej, nieupostaciowiony, barwy brunatnej, bez domieszek.
Ciepłota, tętno i oddechy o parametrach podwyższonych.
Zmian chorobowych w innych układach oprócz pokarmowego nie stwierdzono.
Rozpoznaniem lekarza była choroba błon śluzowych i biegunka wirusowa bydła.
Ze względu na wiek zwierzęcia i dobry stan ogólny rokowanie było pomyślne.
Po podaniu leków właściciela poinformowano, iż krowa musi dostawać lekko strawną paszę przez okres kilku dni jeszcze po zejściu objawów choroby oraz okresie karencji leków. Po kilku dniach objawy choroby minęły. Stan zdrowia zwierzęcia wrócił do normy.