allele - są to różne formy tego samego genu; każdy diploidalny organizm ma dwa allele tego samego genu; allele są więc genami odpowiadającymi sobie w chromosomach homologicznych; 2n=46; wpływają na wytworzenie określonej cechy; w zygocie allele występują parami, a w gametach pojedynczo; cecha dominująca - objawia się w homo i hetero zygocie; do jej wytworzenia wystarczy obecność jednego genu dominującego; cecha recesywna (ustępująca) - ujawnia się tylko w homozygocie recesywnej; do jej wytworzenia konieczne są dwa allele recesywne; chromosomy - ciałka związane z dziedzicznością; u człowieka występują 23 pary chromosomów; jedna para to chromosomy płci, tzw. allosomy(u kobiet XX, u mężczyzn XY); pozostałe 22 pary to autosomy, są to chromosomy homologiczne o identycznym kształcie, zawierające te sam geny, przy czym jeden pochodzi od ojca, a drugi od matki; dziedziczność - przekazywanie cech potomstwu przez rodziców; przekazuje się geny zlokalizowane w materiale genetycznym w chromosomach; fenotyp - wygląd osobnika; zespół cech morfologicznych, anatomicznych i fizjologicznych danego osobnika; na fenotyp mają wpływ: genotyp i warunki środowiska; gen - podstawowa jednostka dziedziczności stanowiąca odcinek DNA; decyduje o zdolności do wykształcenia określonego polipeptydu, a w konsekwencji białka; gen cytoplazmatyczny - występuje w DNA, ale poza jądrem komórkowym, np. w mitochondriach lub (u roślin) w chloroplastach; gen dominujący - wpływa na ujawnienie się cechy dominującej; gen hamujący - powoduje niewytworzenie się jakiejś cechy, mimo że była uwarunkowana obecnością innych genów; gen kumulatywny - wpływa na ujawnienie się cech ilościowych(np. waga, wzrost); cechy ilościowe są wynikiem działalności licznych genów kumulatywnych; gen labilny - mutujący bardzo często; gen letalny (śmiercionośny) - uniemożliwia normalny rozwój zygoty; w stanie homozygotycznym powoduje śmierć
gen recesywny - wpływa na wystąpienie cechy recesywnej(np. niebieski kolor oczu); gen semiletalny(pół śmiercionośny) - obniża się żywotność organizmu
gen sprzężony z płcią - znajdują się w chromosomach X; gen stały - mutujący bardzo rzadko lub wcale
genetyka - jest to nauka o dziedziczności i zmienności organizmów; genom - haploidalny zespół chromosomów wraz z zawartymi w nich genami; genotyp - zestaw wszystkich genów danego osobnika; heterozygota - osoba posiada dwa odrębne allele tego samego genu, np. Aa; homozygota - osobnik posiadający dwa jednakowe allele tego samego geny, np. AA, aa
hybrydyzacja - krzyżowanie(hybryd to mieszaniec, czyli potomek różnych rodziców pod względem rasy, odmiany, gatunku); klon - potomstwo jednego osobnika mające identyczny genotyp; mutant - osobnik podlegający mutacji; plejotropia - zjawisko oddziaływania jednego genu na większą ilość cech; poliploid - osobnik posiadający w komórkach ciała więcej niż diploidalną liczbę chromosomów; rekombinacja - powstanie nowej kombinacji genów w zygocie; zmienność - polega na tym, że osobniki tego samego gatunku różnią się między sobą wykształceniem cech; zmienność dziedziczna - wynika z różnic w wyposażeniu genetycznym form rodzicielskich i potomstwa; zaliczamy do niej: zmienność rekombinacyjną - polega na zmianie w materiale genetycznym na skutek procesów zachodzących w komórkach rozrodczych, takich jak crossing-over(wymiana odcinków chromotyw między chromosomami homologicznymi) oraz losowe rozchodzenie się chromosomów; zmienność mutacyjną - nagłe pojawienie się jakiejś cechy w odmiennej postaci spowodowane czynnikami mutagennymi(zwykle szkodliwymi); zmienność niedziedziczna - zmienność powstająca pod wpływem środowiska
Kwasy nukleinowe zostały odkryte w jądrze(nukleus) komórkowym i mają charakter kwaśny, stąd nazwa. DNA występuje w jądrze, mitochondriach i chloroplastach, RNA w jądrze i cytoplazmie. Kwasy nukleinowe są polimerami. Ich monomerem jest nukleotyd. Budowa nukleotydu: organiczna zasada azotowa (purynowe: andenina A, guanina G; pirymidynowe: tymina T - w DNA, cytozyna C, uracyt U - w RNA) <- nukleozyd; cukier prosty - pentoza(5C): deoksyryboza DNA, ryboza RNA; reszta kwasu fosforowego (P).
Budowa cząsteczki DNA: nukleotydy w DNA są ułożone jeden za drugim i mają charakter łańcucha, taki kształt nazywamy: podwójna spirala, podwójna helisa, helix.