Motywacja- mechanizm psychologiczny uruchamiający i organizujący zachowanie człowieka, skierowane na osiągnięcie zamierzonego celu, stanowi jego wewnętrzną siłę, analogiczną do siły fizycznej
Motywowanie- poprzez pieniądze, sprawiedliwe traktowanie, dzielenie odpowiedzialności.
Modele motywacji
-tradycyjny- podejście F.W.Taylora, zaleca stosowanie bodźcowego systemu płac.
-stosunków międzyludzkich- pracowników powinno się motywować nie tylko poprzez zachęty płacowe ale również uznając ich potrzeby społeczne i ukazując poczucie przydatności i znaczenia dla firmy.
-model zasobów
ludzkich- związany z koncepcją współdziałania i zachęcania pracowników do rozwijania własnych inicjatyw i dążenia do zwiększenia zakresu ich działania i odpowiedzialności.
Psychologiczne teorie motywacji
-Teoria treści - zajmuje się tym „co” się motywuje, potrzeba pierwotna, dążenie do zaspokajania potrzeb, działania zachowanie nakierowane na cele, zaspokojenie osłabienia i zaspokojenie pierwotnej potrzeby, potrzeba -brak.
-piramida A.H. Maslowa.
-teoria ERG C. Alderfera- potrzeby ludzkie są ułożone w 3 nakładających się kategoriach: egzystencji związku i wzrostu.
-teoria dwuczynnikowa- na zadowolenie i niezadowolenie prac. Wpływają czynniki satysfakcji(motywacja- potrzeby szacunku i samorealizacji) i czynniki higieny(potrz. Fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności).
-Teoria procesu - koncentruje się na tym „jak” motywuje.
-teoria oczekiwań- motywacje determinują
-teoria sprawiedliwości- czynnik motywacji to indywidualna ocena pracowników i sprawiedliwość otrzymywanych nagród za pracę.
-Teoria wzmocnień- kładąca nacisk na sposoby uczenia się zachowań.
Proces modyfikacji zachowań-
-bodziec-reakcja-konsekwencje-zachowania w przyszłości.
Techniki do sterowania zachowaniami
-wzmocnienie pozytywne-nagroda
-unikanie niemiłych konsekwencji
-karanie- osłabienie niepożądanych zachowań
-eliminacja-zmniejszenie niepo. zachowań.
6 reguł dla menedżera stosującego techniki modyfikacji zachowań
- prac. nagradzaj indywidualnie
- kierownik wpływa na podwładnych tym co robi lub nie
-info dla praco. jak mają uzyskać wzmocnienie
-mów prac. co źle robią
-nie dawaj kar w obecności innych
-bądź sprawiedliwy.
Praca czynnik motywacyjny
-funkcja dochodowa- płaca główne źródło dochodów
-f.motywacyjna- zachęca do wzrostu wydaj. jakości pracy i produkcji
-f.kosztowa- element kosztów funkcjonowania
-f.społeczna- prestiż i uznanie pracownika w organizacji.
Niematerialne formy motywowania pracowników
-polityka awansowania
-poszerzenie procesu partycypacji pracowników
-odpowiednia kontrola pracy
-odp. Komunikacja
-dobra sytuacja w pracy
-innowacje w systemie motywowania pracowników
Nagrody i kary:
-Nagroda - wyróżnienie moralne lub materialne za zasługi oraz osiągnięte wyniki. Stanowi rekompensatę włożonego wysiłku.
-Kara - Środek represyjny stosowany wobec osób które popełniły przestępstwo lub w jakikolwiek sposób naruszyły normy obyczajowe, środek wychowawczy, pouczający.
Zasady:
-Przewaga nagród na karami,
-Wiedza jaka nagroda, za co i jak często
Techniki nagradzania, karania:
„Metoda gorącego piecyka” R.S Basi'ego.
-Piec emanuje ciepło na zewnątrz ostrzegając przed gorącem i poparzeniem.
-Piec parzy natychmiast po dotknięciu.
-Piec parzy każdego bez wyjątków.
-Piec parzy tylko przy bezpośrednim i osobistym dotknięciu go.
-System kar powinien zawierać określone i jasne ostrzeżenia.
-Mechanizm kar powinien działać szybko.
-Kary powinny być wymierzane każdemu winnemu.
-System kar również powinien być czujny, działać zawsze, i niestosować „parzenia na urlopie”
Aby skutecznie móc stosować nagrody i kary należy:
-Zapoznać pracowników z ustalonym systemem kar i nagród
-akceptacja systemu prze pracowników i menedz.
-Stosować atrakcyjne nagrody i surowe kary
-Stosować zasadę gradacji nagród i kar
-Wzmacniać motywacje w miarę szybko
-Być konsekwentnym w swoich decyzjach
-Dbać o stosunki między międzyludzkie w firmie
-Indywidualizować systemy kar i nagród
Aby uzyskać pełne i maksymalne wyniki z motywowania nagrodami należy:
• Określić nagrody cenione i atrakcyjne dla wszystkich,
• Wyznaczyć pożądany poziom efektywności,
• Zapewnić osiągalność tego poziomu efektywności,
• Nagrody wiązać z efektami w krótkim okresie czasu
• Przeanalizować czynnik mogące przeciwdziałać skuteczności nagrody
-Zapewnić odpowiedni stopień nagrody