Na przykładach polskiej i obcej literatury średniowiecznej s, Szkoła, Język polski, Wypracowania


2.Na przykładach polskiej i obcej lit. średniowiecznej spróbuj określić dążenia i zainteresowania ludzi tego okresu.

Średniowiecze-czyli `'wieki średnie'' to nazwa którą wprowadzili twórcy renesansu, określając w ten sposób epokę poprzednią. Ta nazwa miała oznaczać epokę pośrednią między świetnymi czasami antyku a epoką odrodzenia. Średniowieczu zarzucano odejście od wielkiej kultury antyku, sprzeniewierzenie się ideałom antycznym i pierwotnego chry-

stianizmu oraz uległość wobec barbarzyńców,którzy podbili cesarstwo rzymskie,ciemnotę i zacofanie, wiarę w zabobony. Obyczaje, dążenia i zainteresowania ludzi tego okresu możemy poznać np. z literackich dzieł średniowiecza, gdzie poruszane były tematy typowe dla tej epoki, filozofie głoszone przez autorów tych dzieł . Średniowieczne tematy to: Bóg, miłość ,śmierć, walka, historia, obyczaje.

1.Tematyka religijna zawarta w żywotach świętych i liryce maryjnej, w modlitwach i kazaniach, moralitetach i misteriach oraz dramacie liturgicznym oraz w wierszach religijno-dydaktycznych np. ''Skarga umierającego'' przedstawia relację Bóg-człowiek w epoce średniowiecza. Teocentryzm-czyli umieszczenie w centrum kultury literatury, sztuki i filozofii właśnie Boga (reprezentował dobro, piękno, prawdę ,harmonię) Człowiek podporządkowany Bogu ,wielbił go, zwalczał jego wrogów, uznawał naczelną rolę kościoła w życiu ziemskim. `'Kazania Świętokrzyskie'', ''Bogurodzica'' ,''Legenda o św. Aleksym'', `'Pieśń o Rolandzie''.

2.Śmierć -liczne utwory (poematy i moralitety),które zawierają motyw tańca śmierci, modny w literaturze i sztukach plastycznych. Śmierć jest wszechobecna, wszechwładna i dotyczy każdego człowieka np.: ''Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią''. Śmierć ukazywana była różnie-np. jako zwłoki ulegające rozpadowi, potem jako szkielet z kosą w ręku. Na obrazach widujemy szereg ludzi różnych stanów podążających ku śmierci lub postacie młodzieńców naprzeciw szkieletów z podpisem: ''Będziesz taki jak ja''.

3.Miłość-pojawia się w poematach i romansach rycerskich (`'Pieśń o Rolandzie'' , `'Dzieje Tristana i Izoldy'' itd.)Bohaterowie tych dzieł do dziś dzień są symbolem cierpień i szczęścia w miłości, ideałów miłości dworskiej. Ten motyw pojawia się też w średniowiecznej liryce miłosnej-śpiewanej przez trubadurów .

4.Walka i dzielność rycerzy oraz władców-jest także tematem epoki rycerskiej, kronik, podań oraz gatunku zwanego gesta (czyny- `'chansom de geste ''Pieśni o czynach np.: ''Pieśń o Rolandzie''. Ten temat wysunął wzorce osobowe epoki średniowiecza:

-idealnego rycerza-np. Roland ze słynnej `'Pieśni o Rolandzie'' Lancelot- `'Rycerz okrągłego stołu''. -idealnego władcy- np. Król Karol Wielki, Król Artur, Bolesław Chrobry, Bolesław Krzywousty.

5.Historia państwa-to temat ,który zajmuje karty dzieł historiograficznych np. ''Kroniki Galla Annonima'' ,''K. Kadłubka'', ''K. Długosza''. W części eposów rycerskich (np. ''Pieśń o Rolandzie'') także znajdziemy echo prawdziwych wydarzeń historycznych.

6.Obyczaje-świat dworzan, tematy towarzyskie, atmosferę turniejów, rywalizacji o względy kobiety znajdujemy także w epice rycerskiej ,w liryce miłosnej-także kazaniach. Oprócz tego w utworach w rodzaju słoty `'O zachowaniu się przy stole'' ,a w znanym wierszu z XV w.- `'Satyra na leniwych chłopów'' ,odzwierciedla się konflikt społeczny-konflikt Pan-

-Kmieć (są to raczej punkty widzenia pana i sposoby jakich używali chłopi, aby uniknąć świadczenia pańszczyzny).

7.Problematyka filozoficzna-tej uduchowionej epoki wyłożona została bezpośrednio w dziełach wielkich filozofów np. Wyznania św. Augustyna lub Summa Theologiczna św. Tomasza. Lecz myśl filozoficzną ubierają w ilustracje utwory takie jak choćby moralitet, pieśni religijne, misteria i kazania. Echo filozofii średniowiecznej pobrzmiewa też w lit. Świeckiej-choćby w hierarchii wartości wyznawanych przez bohaterów.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Problemy miłości i śmierci w literaturze średniowiecza, Szkoła, Język polski
Wizerunek śmierci w literaturze średniowiecza, Szkoła, Język polski
Ideały osobowe w literaturze średniowiecznej, Szkoła, Język polski, Wypracowania
język polski- wypracowania, Rodzina na przykładzie wybranych utworów literackich, Rodzina jest bardz
KRYTYKA SZLACHTY W LITERATURZE POL., Szkoła, Język polski, Wypracowania
Sztuka średniowiecza, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Różne ujęcia tematyki wiejskiej w literaturze renesansu, SZKOŁA, język polski, ogólno tematyczne
Jaką wartość prezentują dziś utwory średniowieczne, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Najważniejsze gatunki literackie Biblii, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Szczęście oraz cel i sens życia w literaturze romantyzmu i p, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Cele i zadania literatury pozytywistycznej, Szkoła, Język polski
Charakterystyka średniowiecza, Szkoła, Język polski, Wypracowania
RÓŻNE OBLICZA WSI W LITERATURZE POL., Szkoła, Język polski, Wypracowania
Kroniki średniowieczne, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Nowy typ bohatera w programach i praktyce literackiej pozyty, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Porównaj i oceń cechy ideału rycerza starożytnego i średnio, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Gatunki literackie-oświecenie, Szkoła, Język polski, Wypracowania

więcej podobnych podstron