układ gruczołów dokrewnych, Studia, Biomedyka


Układ gruczołów dokrewnych.

Gruczoły są to narządy powstałe przeważnie z nabłonka, posiadającego zdolności wydzielnicze. Liczba gruczołów w organizmie jest bardzo duża, najwięcej jest ich w układzie trawiennym. Gruczoły z reguły wyprowadzają swą wydzielinę drogą przewodów - są to gruczoły wydzielania zewnętrznego. Niektóre jednak nie mają przewodów i wydzielają swe produkty bezpośrednio do krwi. Są to gruczoły bez przewodowe. Są one obficie unaczynione i wydzielina ich zostaje wchłonięta przez naczynia na drodze osmozy. Dlatego zostały one nazwane dokrewnymi.

Gruczoły dokrewne wydzielają ciała zwane hormonami. Należą one, podobnie jak witaminy, do biokatalizatorów, których małe ilości wystarczają do przyspieszenia szeregu reakcji biochemicznych, mających zasadnicze znaczenie dla organizmu. Brak ich może spowodować ciężkie zaburzenia w jego czynnościach, dlatego też schorzenia gruczołów dokrewnych nieraz mogą decydować o życiu chorego. Do gruczołów dokrewnych należą: przysadka gruczołów tarczowych ( tarczyc), gruczoły przytarczyczne, aparat wysypkowy trzustki, gruczoły nadnercze ( nadnercza), gruczoły płciowe ( jądra i jajniki), grasica i szyszynka.

Przysadka pełni rolę nadrzędną wśród gruczołów dokrewnych, wpływających na ich wydzielanie. Leży ona w jamie czaszki, na powierzchni dolnej mózgu. Poza tym hormony przysadki wpływają na zasadnicze czynności organizmu, jak wzrastanie, rozwój osobnika itd.

Gruczoł tarczowy leży na szyi i jest największym gruczołem dokrewnym, zresztą o znacznych wahaniach wymiarów i ciężaru. Hormony tarczycy wpływają na przemianę materii, dojrzewanie i szereg innych czynności organizmu.

Gruczoły przytarczyczne górne i dolne, w liczbie 3-4, leżą na tylnej powierzchni tarczycy i mają wpływ na gospodarkę wapniową organizmu.

Aparat wysypkowy trzustki jest założony w samym ciele tego gruczołu w postaci wysepek słabo barwiących się komórek. Wydziela insulinę i glukagon, hormony regulujące gospodarkę cukrową.

Nadnercze, gruczoł parzysty, leży w jamie brzusznej, na górnych biegunach nerek. Wydziela około trzydziestu hormonów, regulujących ważne czynności życiowe. Między innymi wytwarza adrenalinę, hormon wpływający na układ krążenia.

Gruczoły płciowe - jądro i jajniki - poza wytwarzaniem komórek płciowych, są ważnymi gruczołami dokrewnymi, powodującymi dojrzewanie płciowe organizmów oraz występowanie drugorzędnych cech płciowych, jak np. zarostu na twarzy u mężczyzn czy budowy miednicy u kobiet. Jajniki wydzielają również hormony regulujące przebieg ciąży.

Grasica jest gruczołu wieku dziecięcego, na ogół czynnym do okresu pokwitania i potem stopniowo zanikającym. Co do czynności grasicy brak dostatecznych wyjaśnień. Przypuszczalnie pobudza ona wzrastanie i chroni organizm przed zakażeniami i zatruciami.

Szyszynka jest tworem wielkości małego ziarnka fasoli, leżącym w jamie czaszki pod płatem spoidła wielkiego mózgu. Zalicza się do gruczołów dokrewnych, chociaż o jej czynnościach brak pewnych wiadomości. Prawdopodobnie hamuje ona dojrzewanie, broniąc organizm dziecięcy przed niewłaściwym rozwojem czynności narządów płciowych.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
układ nerwowy, Studia, Biomedyka
Układ limbiczny i jego rola, studia, Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania
układ nerwowy i jego rola, studia, Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania
układ nerwowy(1), Studia, Biomedyka
układ nerwowy 1, Studia, Biomedyka
Układ dokrewny, studia, anatomia
Układ płciowy żeński, Studia- PUM biotechnologia medyczna, Anatomia- materiały PUM
Wykład 11-Gruczoły dokrewne
Gruczoły dokrewne do nauki, WSKFIT 2007-2012, V semestr, fizjologia człowieka
Gruczoły, Układ gruczołowy i endokrynologia
stałość przedmiotu, pliki tekstowe, Studia, Biomedyka - psychologia wieku dzieciecego
gruczoly dokrewne i hormony, Gruczoły dokrewne i hormony
Działanie testosteronu, Układ gruczołowy i endokrynologia
Działanie hormonu wzrostu, Układ gruczołowy i endokrynologia

więcej podobnych podstron