Tabela 1. Właściwości kolejnych etapów według E.H.Eriksona.

(Opracowano na podstawie Erikson, 2002)

Kryteria Stadium	Wczesna dorosłość	Środkowa dorosłość	Późna dorosłość
KRYZYSY PSYCHOSPOŁECZNE	Intymność lub izolacja	Generatywność lub stagnacja	Integralność lub rozpacz
ZASIĘG ZNACZĄCYCH RELACJI SPOŁECZNYCH	Przyjaciele, partnerzy, współpracownicy, konkurenci	Wspólna praca, wspólne prowadzenie domu	Ludzkość, rodzaj ludzki
PODSTAWOWE SIŁY ŻYCIOWE (CNOTY)	Miłość	Troska	Mądrość
PODSTAWOWE PATOLOGIE I WARTOŚCI NEGATYWNE	Wykluczanie	Odrzucanie	Pogarda
POKREWNE ZASADY PORZĄDKU SPOŁECZNEGO	Wzorce współpracy i rywalizacji	Prądy edukacyjne i tradycja	Mądrość
RYTUALIZACJE WIĄŻĄCE	Afiliatywna	Pokoleniowa	Filozoficzna
RYTUALIZMY	Elityzm	Autorytaryzm	Dogmatyzm

Rycina 1.

Dystrybucja zasobów w zakresie funkcji:

wzrostu, podtrzymania/odzyskania

oraz kontroli nad stratami w dorosłości i starości.

(Opracowano na podstawie Staudinger i Bluck, 2001,

por. Wojciechowska, 2008)

Wraz z wiekiem coraz częściej zasoby są wykorzystywane

do kontroli nad stratami.

W okresie środkowym dorosłości

wyraźniejsze nasilenie tych zadań adaptacyjnych ujawnia się

w fazie późnej, a trend utrzymuje się i w późnej dorosłości.

Również stopniowo z wiekiem coraz mniej zasobów wykorzystywanych jest do procesów wzrostu, ale we wczesnym etapie średniej dorosłości znaczna ich część przeznaczana jest na progres.

Najbardziej charakterystyczną cechą dorosłości jest inwestowanie zasobów w podtrzymanie/odzyskanie, ustępujące jednak na rzecz procesów kontroli nad stratami.

Rycina 2. Trajektorie rozwojowe w dorosłości

(Opracowano na podstawie Staudinger i Bluck, 2001,

por. Wojciechowska, 2008)

Wczesna Środkowa Późna

dorosłość

a) Podatność na zmianę postaw w dorosłości

Wczesna Środkowa Późna

dorosłość

b) Rozwój zdolności werbalnych i pamięci werbalnej w dorosłości

Wczesna Środkowa Późna

dorosłość

c) Wzorzec dotyczy dwóch zmiennych:

pewności siebie i rozumowania logicznego

w dorosłości

Wczesna Wczesna Późna Starość

dorosłość „środkowa”dorosłość

---