Obserwacja - jako metoda badawcza powinna charakteryzować się celowością, planowością czyli metoda powinna być stosowana zgodnie z wcześniejszymi założeniami (planem), aktywnością poprzez selekcję docierających danych, premedykacją, która wyraża się w tym, że badania są przeprowadzone w celu rozwiązania ściśle i w pełni określonego zadania sformułowanego wcześniej w sposób dokładny i szczegółowy, systematycznością, która jest bardzo ważnym postulatem stawianym omawianej metodzie, obserwacja nie może być bowiem przypadkowa i jednorazowa, powinna być bowiem stosowana w różnych warunkach.
OBSERWACJA:
Pośrednia (badacz nie zbiera danych na temat, który go interesuje - jego badania oparte są na danych już dostępnych) i bezpośrednia (samodzielne zbieranie danych przez badacza);
Kontrolowana (jest prowadzona przy pomocy ściśle określonych narzędzi systematyzujących) i niekontrolowana czyli nieskategoryzowana (jest ona działaniem planowym, ale badacz przeprowadza ją swobodnie, w sposób jaki uzna za stosowny w każdym z przypadków, które są przez niego traktowane indywidualnie);
Jawna (respondenci wiedzą, że uczestniczą w badaniu socjologicznym) i ukryta (respondenci nie wiedzą o przeprowadzanych badaniach).
Szczególnym przykładem obserwacji jest obserwacja uczestnicząca polegająca na wejściu badacza w określone środowisko (w okresie badań) i obserwowaniu danej zbiorowości od wewnątrz tj. jako jeden z jej członków. Jest to jednocześnie obserwacja bezpośrednia (badacz sam zbiera dane), ukryta i niekontrolowana.
Socjometria jest to metoda badawcza w socjologii i psychologii społecznej polegająca na badaniu struktur władzy i komunikacji pomiędzy jednostkami w populacji. Przeważnie badane są relacje komunikacji jednostek w grupie lub relacje władzy i współpracy. / Socjometria to gałąź socjologii, w której wypracowano i rozwinięto mierzalne techniki badań społecznych. Badania te zostały zapoczątkowane w USA w celu kontroli adaptacji imigrantów do nowego otoczenia i stosunków zaistniałych pomiędzy nowymi i zasiedziałymi obywatelami.
TECHNIKI SOCJOMETRYCZNE:
1-TECHNIKA J.L MORENO Technika socjometryczna J L Moreno jest pomiarem stosunków „przyciągania”, czyli sympatii, przyjaźni, zaufania oraz stosunków „odpychania” tj. opartych na uczuciach antypatii, wrogości, uprzedzeń.
2-Technika „Zgadnij kto” polega na wypisywaniu przez poszczególnych członków grupy, tych dzieci, które pasują do konkretnego pytania. W prezentowanej technice możemy posługiwać się wyłącznie pytaniami ukazującymi pozytywne zachowania uczniów.
3- Technika szeregowania rangowego polega na ustalaniu kolejności danych według ważności. [4-Plebiscyt życzliwości i niechęci]
Monografia pedagogiczna - met. która prowadzi do opisu instytucji wychowawczych, placówek (domu dziecka, kultury) w celu gruntownego rozpoznania ich struktury, instytucji, zasad i efektywności działań oraz do opracowania koncepcji ulepszeń i prognoz rozwojowych.
mono=1; grafia -opis
Sondaż diagnostyczny - jest sposobem gromadzenia wiedzy o atrybutach strukturalnych i funkcjonalnych oraz dynamice zjawisk społecznych, opiniach i poglądach wybranych zbiorowości, nasilaniu się i kierunkach rozwoju określonych zjawisk. Chodzi tu o wszystkie zjawiska, które nie posiadają instytucjonalnej lokalizacji a wręcz odwrotnie są jakby rozproszone w całym społeczeństwie. Techniki to: #wywiad, #ankieta, #analiza dokumentów.
Metoda indywidualnych przypadków - jest to analiza jednostkowych losów ludzi uwikłanych w określone sytuacje wych. lub na analizie konkretnych zjawisk natury wych. ujmowanych przez pryzmat indywidualnych biografii ludzi z postawieniem na opracowanie diagnozy przypadku lub zjawiska w celu podjęcia działań terapeutycznych. Techniki #wywiad # obserwacja # analiza dokumentów osobistych
Projekcja - przypisywanie innym własnych poglądów, zachowań lub cech, najczęściej negatywnych. Przyczyną jest większa dostępność tych poglądów, zachowań i cech u osoby, która je posiada, a tym samym łatwiejsze podciąganie pod daną kategorię.
Testy projekcyjne:
1-test Buck'a
2-test Diamond'a
3-test Rosenberga
4-test Kocha
5-test Goodenough
6-test Machover'a
7-test Kohsa
8-test Roschacha
9-test Murraye'a
10-test Levy'ego
11-test ellocka
12-test DusTest Buck'a:Wyodrębnia
CECHY DOBREGO TESTU:
Dobrze przygotowany test charakteryzuje się kilkoma cechami, z których najważniejsze to:
* trafność (ang. validity) - stopień, w jakim test sprawdza to, co teoretycznie testować powinien (niedobrze jest np., gdy test ze słuchania wymaga od testowanego zbyt dużo czytania),
* rzetelność (ang. reliability) - na ile test doprowadza do podobnych wyników (dobry test przeprowadzany w tych samych warunkach powinien dawać zbliżone rezultaty)
* obiektywność (ang. objectivity) - w dużej mierze zależy od techniki testowania, która może charakteryzować się pełną obiektywnością (np. test wielokrotnego wyboru, gdzie poprawna jest tylko jedna odpowiedź) lub mniejszą lub większą dozą subiektywności (jeśli każemy uczniom pisać wypracowanie, konstruować wypowiedzi ustne lub wykonywać inne zadania o charakterze otwartym, tzn. takie, gdzie dopuszcza się istnienie więcej niż jednej prawidłowej odpowiedzi, może okazać się, że ocena takiego testu jest w dużej mierze zależna od konkretnego nauczyciela)
* praktyczność - test powinien być możliwie łatwy i tani do przeprowadzenia oraz szybki w sprawdzaniu.
Oczywiście wiele zależy do konstruktora testu: zdarza się, że nie wszystkie ww. cechy zostaną w danym teście zachowane (np. test wymagający od testowanych napisania wypracowania jest stosunkowo czasochłonny, zwłaszcza przy sprawdzaniu, i mało obiektywny, choć nie znaczy to, że nie jest to dobry rodzaj testu).
Ankieta to metoda zbierania danych polegająca na planowym wypytywaniu badanego. Podstawą ankiety jest kwestionariusz, czyli ustalona lista pytań, którym towarzyszą mniej lub bardziej zamknięty zbiór odpowiedzi. Podane możliwości odpowiedzi będę nazywać opcjami odpowiadania, a pytanie wraz z opcjami - pozycją kwestionariusza.
Pytania ankiety są zawsze konkretne, ścisłe i jednoproblemowe. Najczęściej pytania są zamknięte i zaopatrzone kafeterię.
Kafeteria- zestaw wszelkich możliwych odpowiedzi
Rodzaje kafeterii:
zamknięte - to ograniczony zestaw możliwych odpowiedzi, poza które odpowiadający wyjść nie może, lecz tylko wybiera wśród możliwości, jakie daje sformułowany zestaw.
półotwarte - to taki zestaw możliwych do wyboru odpowiedzi, które zawierają jeden punkt oznaczony zazwyczaj słowem „inne”, pozwalający na zaprezentowanie swej odpowiedzi, jeśli nie mieści się w żadnym proponowanym sformułowaniu.
koniunktywne - pozwala na wybieraniu kilku możliwych odpowiedzi, dając potem możność obliczenia częstotliwości wyboru poszczególnych odpowiedzi, a tym samym utworzenia hierarchii.
dysjunktywne
skala jest szeregiem zdań ułożonych wg określonego porządku wyczerpujących możliwe określenia badanego zjawiska cechy lub układu, np.: „wpływ rodziny na wychowanie dziecka jest decydujący i najważniejszy - ważniejszy od innych czynników - ważny - mało istotny - nieistotny”
SKALA INTERWAŁOWA (porządkowa): Zawiera informacje skali porządkowej - układa elementy zbioru od największego do najmniejszego, określa odległość (interwał) między elementami zbioru na umownej skali liniowej. Skala interwałowa pozwala na porównywanie różnic między cechami. Równe liczbowo dystanse pomiędzy liczbami na skali reprezentują równe wartości cechy poddanej pomiarowi - stała jednostka pomiaru
SKALA PORZĄDKOWA: Polega na przyporządkowaniu, ułożeniu w porządku elementów jakiegoś zbioru ze względu na wybraną cechę
SKALA NOMINALNA: Polega na wyróżnieniu i nazywaniu przedmiotów, zjawisk lub cech pod jakimś względem, bez orzekania o ich porządku, kolejności lub innych relacjach. Może być stosowana do wstępnej klasyfikacji zbioru badanego, jest raczej narzędziem niż efektem badania. Liczby służą tylko do oznaczenia oraz identyfikacji i klasyfikowania obiektów. Jedna liczba odpowiada tylko i wyłącznie jednemu obiektowi. Liczby nie odzwierciedlają sumy cech posiadanych przez obiekty. Jedyną dopuszczalna operacją na liczbach skali nominalnej jest ich zliczanie.
Wywiad jest to jedna z podstawowych metod badawczych. Polega na zadawaniu badanym przez prowadzącego wywiad mniej lub bardziej sformalizowanych pytań. Istotą tej metody jest rozmowa prowadzona w sposób planowy i kierowany, w celu uzyskania określonych informacji. Jest to czynność dwustronna, oparta na bezpośrednim kontakcie respondenta z prowadzącym wywiad. W badaniach pedagogicznych szczególnie użyteczny jest wywiad środowiskowy, który stosowany jest przy poznawaniu charakteru i zależności środowiska wychowawczego oraz wszelkich aspektów wychowawczych w środowisku społecznym. Warunkiem poprawnego przeprowadzenia wywiadu są właściwie przygotowane dyspozycje.
Wywiad - najogólniej jest on rozmową kierowaną w której biorą udział co najmniej dwie osoby - respondent i prowadzący wywiad. Jest to rozmowa celem której jest uzyskanie określonych informacji od respondenta. Technika ta pozwala na jednoczesne stosowanie innej - obserwacji.
WYWIADY:
Ustne (swobodny wywiad) i pisemne (ankieta, kwestionariusz);
Skategoryzowane (czyli tzw. kwestionariuszowy, gdy respondent odpowiada na pytania zadawane przez badacza, badany nie może zmienić słów użytych w określonych pytaniach) i nieskategoryzowane (jest to wywiad prowadzony w sposób swobodny, wywiad ten nie pozwala na uzyskanie danych porównywalnych czyli danych o charakterze ilościowym, lecz umożliwia zebranie tych danych, które ukazują okoliczności i uwarunkowania kształtowania się określonych opinii i postaw poszczególnych respondentów);
Jawne i ukryte;
Indywidualne (prowadzone z jedną osobą) i zbiorowe (prowadzone z większą ilością respondentów przy ich jednoczesnym uczestnictwie);
panelowe.
Wywiad panelowy może występować w dwóch formach:
W pierwszej z nich kilku respondentów zadaje pytania badaczowi na co najmniej dwóch spotkaniach odbywających się po pewnej przerwie np. na początku i pod koniec dyskusji prowadzonej w prasie;
W drugiej z nich jeden z badaczy zadaje pytania kilku respondentom.
Badacz może zadawać te same pytania na kilku spotkaniach. Celem tego badania jest stwierdzenie, jaki wpływ na prezentowane postawy i opinie respondentów ma upływ czasu, czy inne działania środowiska, a także, jakie czynniki mogą warunkować niezmienność opinii i postaw.
Podczas prowadzenia wywiadów np. ustnych można stosować środki pomocnicze, dzięki którym można ułatwić respondentowi wyobrażenie sobie czegoś, jakiejś sytuacji etc.