Ćwiczenia I (Właściwości makroskopowe minerałów), Geologia i geomorfologia, Geologia(1)


WŁAŚCIWOŚCI MAKROSKOPOWE MINERAŁÓW

W zależności od występujących elementów symetrii wyróżnia się następujące układy krystalograficzne :

  1. trójskośny

  2. jednoskośny

  3. trygonalny i heksagonalny

  4. rombowy

  5. tetragonalny

  6. regularny

Kryształy posiadają określony kształt, nazywany pokrojem. Wyróżnia się następujące

pokroje kryształów:

Do wytworzenia dobrze wykształconych, dużych kryształów dochodzi w przyrodzie

rzadko. Najczęściej mają one postać kryształów wrosłych, tzn. obrośniętych ze wszystkich stron przez inne kryształy. Kryształy dobrze wykształcone spotyka się też w postaci kryształów narosłych, np. na powierzchni szczelin, pęcherzy i innych wolnych przestrzeni w skałach. Najczęściej jednak minerały o budowie krystalicznej tworzą ciała drobnokrystaliczne, w postaci form zbitych, ziarnistych, naciekowych (stalaktyty, stalagmity), konkrecji itp.

Minerały bezpostaciowe (o nieuporządkowanej budowie) nie tworzą kryształów, lecz

występują w formie skupień, jako żele mineralne (np. opal) lub szkliwa wulkaniczne, powstające na skutek gwałtownego ochłodzenia magmy.

Dokładną metodą badania minerałów jest analiza mikroskopowa, w której pod

mikroskopem polaryzacyjnym określa się ich właściwości optyczne. Przy rozpoznawaniu minerałów stosuje się ponadto analizy i badania chemiczne, rentgenograficzne, derywatograficzne (różnicowa analiza termiczna), mikroskopię elektronową, skaningową oraz wiele innych.

Wiele minerałów można dokładnie zidentyfikować na podstawie zespołu

charakterystycznych właściwości makroskopowych, takich jak:

  1. Barwa. Zależy ona od rodzaju i charakteru ułożenia atomów w przestrzeni, które wpływają na pochłanianie i odbijanie promieni świetlnych. Wyróżnia się minerały:

  • Rysa. Jest ona barwą sproszkowanego minerału. Bada się ją pocierając minerałem o niepolerowaną płytkę porcelanową. Minerały barwne dają rysę barwną, zaś bezbarwne i zabarwione mają zawsze rysę białą.

  • Przezroczystość. Określa ona zdolność minerałów do przepuszczania promieni świetlnych. Wyróżnia się minerały: