81. Omów występowanie, właściwości i przydatność rolniczą rędzin treciorzędowych

Rędziny trzeciorzędowe - gleby szkieletowe, dość płytkie, słabe powiązanie materiału mineralnego z próchnicą, bardzo suche. Zawartość węglanów - 10~30%. Przydatność rolnicza - klasy V i VI. Kompleksy użytkowania rolniczego 3, 5, 6.

Rędziny w Polsce występują na Wyżynie Lubelskiej oraz Wyżynie Kieleckiej.

82. Omów budowę i właściwości rędzin brunatnych

Mała zawartość węglanów aktywnych, słabo zaznaczony poziom brunatnienia, twarde i krystaliczne wapienie. Powstają z wapieni różnych formacji geologicznych w wyniku zaawansowanego wietrzenia chemicznego skały macierzystej przy równoczesnym wpływie roślinności leśnej.

83. Podaj istotne różnice w budowie między rędzinami inicjalnymi a właściwymi

Redziny inicjalne: Mają budowę profilu ACca - Cca i stanowią pierwotne lub wtórne (erozyjne) stadium rozwojowe gleb wytworzonych z utworów wapniowcowych. Inicjalny poziom próchniczny ACca nie przekracza 10 cm i zawiera znaczną ilość okruchów skały macierzystej.

Rędziny właściwe: Mają budowę profilu ACca - Cca i miąższość poziomu AC od 10 cm do 30 cm. Zawartość próchnicy w poziomach próchnicznych rędzin właściwych terenów równinnych nie przekracza zazwyczaj 3%, w terenach górskich jest większa. W poziomie AC występuje różnej wielkości okruchy skały macierzystej.

84. Omów budowę i właściwości rędzin czarnoziemnych

• poziom - mollic

• struktura gruboziarnista

• zawartość próchnicy powyżej 3%

• duża zawartość węglanów

• zawartość części aktywnych szkieletowych niewielka

• miękkie wapienie kredowe o dużej zawartości części ilastych, porowate o dużej zawartości „czegoś”, łatwo przepuszczalne

85. Omów występowanie, właściwości i przydatność rolniczą rędzin kredowych

Rędziny kredowe - dobre powiązanie materiału mineralnego z próchnicą, gleby o dużej miąższości, dobra struktura, duża pojemność wodna, duża zawartość węglanów aktywnych. Trudne do uprawy, podtyp czarnoziemne. Przydatność rolnicza - zaliczane do klasy II i 1 kompleksu.

Występowanie: tereny wyżynne i nizinne

86. Jakimi właściwościami i przydatnością rolniczą charakteryzują się rędziny jurajskie

Rędziny jurajskie - płytkie o dużej zawartości szkieletu, mała zawartość węglanów aktywnych mimo dużej zawartości CaCO₃, ogółem słabe, płytkie, powiązanie materiału mineralnego z próchnicą. Przydatność rolnicza - zaliczane do klasy III i IV oraz kompleksu 2 lub 3.

87. Omów właściwości i przydatność rolniczą rędzin dewońskich i permskich

Rędziny dewońskie i permskie - duża szkieletowość, małą miąższość, duża ogólna zawartość CaCO₃ a mała węglanów aktywnych. Przydatność rolnicza - przeważają gleby klasy V i kompleksu 6.

88. Z jakich skał wytworzyły się pararędziny?

Pararędzony wytworzyły się ze skał klasycznych zasobnych w węglany, są to najczęściej:

• łupki ilaste i piaskowce ze spoiwem węglanowym

• niektóre osady zwałowe młodszych faz zlodowacenia, które zawierają okruchy skał węglanowych i rozpuszczone węgleny.

89. Omów budowę i właściwości czarnoziemów niezdegradowanych

Czarnoziemy niezdegradowane - zawartość próchnicy 3,5-4%, odczyn zbliżony do obojętnego, stopień wysycenia zasadami powyżej 90%, miąższość około 70 cm, związki próchnicze trwale związane z kationami Ca, CaCO₃ występuje na głębokości 40 cm, niekiedy na samej powierzchni.

Właściwości :

• zasobne w składniki pokarmowe

• doskonałe właściwości fizyczne,

• trwała struktura gruzełkowata

• dobra przepuszczalność

• duża pojemność wodna

90. Omów przydatność rolniczą czarnoziemów niezdegradowanych. Czy gleby te podlegają ochronie?

Przydatność rolnicza - klasy bonitacyjne I i II. W Polsce występują na niewielkich obszarach. BEZWGLĘDNIE CHRONIONE!

91. Porównaj właściwości czarnoziemów zdegradpowanych z właściwościami czarnoziemów niezdegradowanych

Czarnoziemy niezdegradowane:

• zasobne w składniki pokarmowe

• doskonałe właściwości fizyczne

• trwała struktura gruzełkowata

• dobra przepuszczalność

• duża pojemność wodna.

Czarnoziemy zdegradowane:

• niższy stopień wysycenia zasadami

• większe zakwaszenie poziomów wierzchnich

• mniejsza zawartość próchnicy

• gorsze właściwości fizyczne

92. Wymień rzędy gleb zaliczane do działu gleb autogenicznych

• gleby czarnoziemne

• gleby brunatnoziemne

• gleby bielicoziemne

93. Scharakteryzuj budowę czarnoziemów zdegradowanych

• barwa ciemno-szara

• miąższość 40-60 cm

• odczyn obojętny - lekko kwaśny

• stopień wysycenia zasadami ~75%, przejściowy

• poziom brunatnienia - cambic

94. Wymień typy gleb zaliczane do rzędu gleb brunatnoziemnych

• Gleby brunatne właściwe

• Gleby brunatne kwaśne

• Gleby płowe (lessives)

95. W wyniku jakiego procesu i w jakich warunkach tworzą się gleby brunatne

Gleby brunatne tworzą się w różnych strefach roślinno-klimatycznych, z różnych skał macierzystych, przy udziale roślinności leśnej - głównie lasów liściastych, rzadziej mieszanych w wyniku procesu brunatnienia.

96. Jakie podtypy wyróżniamy wśród gleb brunatnych właściwych

• Gleby brunatne typowe

• Gleby brunatne wyługowane

• Gleby szarobrunatne

• Gleby brunatne oglejone

97. Omów budowę i właściwości gleb brunatnych typowych

Budowa:

• miąższość 15-30 cm

• barwy szarobrunatnej

• pH ~ 7.0, V% > 70

• barwa brunatna - cambic wzbogacony w mineray ilaste

• występuje CaCO₃, wzrasta - wraz z głębokością stopień wysycenia zasadami

• Budowa ich profilu jest następująca: O-A-Bbr-Cca lub Ap-Bbr-Cca

Właściwości:

• Przydatność rolnicza zależy od skały macierzystej i stosunków wodnych

• wytworzone z iłów mają doskonale właściwości fizyczne

98. Wymień rodzaje gleb brunatnych typowych

• wytworzone z lessów

• wytworzone z utworów pyłowych

• wytworzone z glin

• wytworzone z iłów

99. Omów budowę i właściwości gleb brunatnych wyługowanych

• Poziom próchniczny ochric

• miąższość 10-30 cm

• barwa szarobrunatna

• w dolnej części nieco przejaśniony

• odczyn słabo kwaśny

• V% ~ 30-70 cm

• Poziom brunatnienia - cambic

• wzbogacony w części ilaste, wolne żelazo w wyniku ługowania

• Węgleay i związki rozpuszczalne wyługowane do głębokości 100 cm

•  Na niżu gleby te tworzą mezotroficzne siedliska lasów liœciastych i mieszanych, głównie grądów niskich, a w górach - siedliska mezotroficznych buczyn karpackich

100. Wymień podtypy w typie gleb brunatnych kwaśnych

• Gleby brunatne kwaśne typowe

• Gleby brunatne kwaśne bielicowane

• Gleby brunatne kwaśne oglejone

101. Omów wystepownie, budowę i właściwości gleb brunatnych kwaśnych typowych

• Odczyn kwaśny w całym profilu

• duża kwasowość wymienna i hydrolityczna

• V% < 30

Występowanie:

• w terenach górskich

• w reglu dolnym pod lasami mieszanymi (jodła, buk)

• w reglu górnym pod borami świerkowymi

• Na małych obszarach użytkowane jako łąki i pastwiska, rzadko grunty orne

102. Omów budowę i właściwości gleb brunatnych kwaśnych bielicowych

• Poziom próchniczny - ochric

• poziom próchniczno-eluwialny

• ciemno-szary w górnej części i jasno-szary w dolnej

• pH ~ 4-4,5, V% < 20

• Górna część poziom cambic - przemieszczone związki żelaza, glinu i próchnicy, barwa rdzawa

103. Wymien najważniejsze rodzaje gleb brunatnych wyługowanych

• wytworzone z piasków

• wytworzone z glin

• wytworzone z iłów

• wytworzone z utworach pyłowych

• wytworzone z lessów

• wytworzone ze skał metamorficznych

• z wytworzone e skał osadowych scementowanych o spoiwie węglanowym

104. Budowa i właściwości gleb szarobrunatnych

• miąższość 30 cm

• barwa szara

• struktura gruzełkowata

• próchnica wysycona Ca

• pH ~ 7,0 V% > 70

• zawiera CaCO₃ i oglejenie

• w miarę głębokości wzrasta pH i V

• stanowią stadium pośrednie między czarnymi ziemiami a glebami brunatnymi

105. Wymień warunki w jakich tworzą się gleby płowe

Tworzą się w warunkach klimatu umiarkowanego pod lasami liściastymi

106. Występowanie i przydatność rolnicza gleb szarobrunatnych

Występują w kumpelskie z czarnymi ziemiami. Stanowią stadium pośrednie między czarnymi ziemiami a glebami brunatnymi.

107. Omów budowę gleby płowej typowej

Poziom organiczny 5m, poziom ochric miąższość 20 cm, barwa szara, struktura drobno gruzełkowata, poziom wymycia luvic, miąższość 30 cm, barwy płowej, poziom argillic, barwy brunatnej lub rdzawej wzbogacony w części ilaste

108. Wyjaśnij istotę procesu ługowania

Proces ługowania polega na mechanicznym przemieszczaniu z wodą opadową z warstw wierzchnich do poziomu Bt rozpuszczonych soli (głównie CaCO₃), części koloidalnych (minerały ilaste), związków żelaza.

109. Jakie typy gleb zaliczane są do rzędu gleb bielicoziemnych?

• Gleby rdzawe

• Gleby bielicowe

• Bielice

110. Omów właściwości gleb rdzawych

• gleb kwaśne lub bardzo silnie kwaśne

• duża Hh, V = 10~30%

• gleby o słabej aktywności biologicznej

• brak lub słabo zaznaczone cechy bielicowania do poziomu Bv

• gleby suche

• słabo zasobne w składniki pokarmowe

111. Omów budowę i przydatność rolniczą gleb rdzawych

Budowa:

• Barwa szarordzawa, do 20 cm

• Poziom barwy rdzawej Piaski różnej genezy

• piaskowce bezwęglanowe - barwa żółta

Przydatnośc rolnicza:

zaliczane do klasy bonitacyjnej IV-V, kompleksy 5 i 6

112. W jakich warunkach tworzą się gleby rdzawe?

Powstały w skutek prawdopodobnie w skutek wietrzenia geologicznego w okresie peryglacyjnym

113. Wymień najważniejsze rodzaje gleb płowych

z piasków różnej genezy, z glin zwałowych, z utworów pyłowych różnej genezy, z lessów (najlepsze z gleb pyłowych), ze skał osadowych zwartych o spoiwie niewęglanowym

114. Wymień podtypy wyróżniane wśród gleb płowych

• Gleby płowe typowe

• Gleby płowe zbrunatniałe

• Gleby płowe opadowo-glejowo

• Gleby płowe gruntowo-glejowe

• Gleby płowe z poziomem agric

• Gleby płowe zaciekowe (glossic)

115. W jakich warunkach tworzą się gleby bielicowe?

Tworzą się w klimacie chłodnym i wilgotnym, roślinność borowa.

116. Jakie związki przemieszczane są do poziomu B-spodic w wyniku procesu bielicowania?

Fe₂O₃, Al₂O₃

117. Omów budowę gleby bielicowej właściwej

poziom próchniczny barwy ciemnoszarej - ochric. Eluwialny jasnopopielaty, bezstrukturalny, ziarna kwarcu - albic. Iluwialny spodic, barwy brunatnordzawej, żółtobrunatnej wzbogacony w Fe, Al, próchnicę, Mn.

118. Wymień najważniejsze rodzaje gleb bielicowych oraz omów ich przydatność rolniczą

Rodzaje - wytworzone z piasków luźnych, z piasków gliniastych, z piasków gliniastych lekkich.

Przydatność rolnicza: ?

119. Wymień rzędy gleb zaliczane do działu gleb semihydrogenicznych

• Gleby glejowo-bielicoziemne

• Czarne ziemie

• Gleby zabagnione

120. Jakimi procesami wywołane jest zróżnicowanie składu granulometrycznego w profilu glebowym

proces glejowy

121. Omów objawy charakterystyczne dla gleb opadowo-glejowych

zasadniczy procesem glebotwórczym jest proces glejowy umiarkowany działaniem wód powierzchniowych, pochodzących z zalewu lub też opadu. Zatrzymywanie wody spowodowane jest albo zróżnicowaniem składu granulometrycznego albo ciężkimi materiałem w całym profilu.

122. Wyjaśnij genezę gleb opadowo-glejowych

Górne warstwy profilu gleby odgórnie oglejonej charakteryzują się pstrokacizną: na tle barwy skały macierzystej występują smugi oraz rdzawe plamy i drobne konkrecje żelazista i manganowe.

123.Jakie typy gleb zaliczamy to rzędu gleb glejowo-bielicoziemnych

• Gleby glejobielciocwa

• Glejobielice

124. Omów budowę glejobielicy właściwej

Ol - surowinowy, Of - butwinowy, Oh - epihumusowy, poziom eluwialny, barwy czarno brunatnej, bogaty w kwasy fulowe, barwy rdzawo brunatnej.

125.Omów budowę i przydatność rolniczą gleb opadowo-glejowych właściwych

Gleby te mają wadliwe stosunki wodno powietrzne, są ona nadmiernie wilgotne w okresach opadów, a jednocześnie ulegają nadmiernemu przesuszeniu w pozostałych okresach. Wartość rolnicza zależy od skały macierzystej, a także od nasilenia odgórnego procesu oglejenia.

126. Omów budowę i przydatność rolniczą gleb stagnoglejowych

Charakteryzują się trwałym odgórnym oglejeniem obejmującym pozom próchnicznym, woda opadowa stale stagnuje, poziomy Ag i g są maksymalni nasiąknięte wodą. Najlepsze warunki do ich powstawiania są gleby górskie.

127. Omów budowę gleby gruntowo-glejowej właściwej

Oksydacyjny, przeważają procesy tlenowe, barwa rdzawe, obecność konkrecji żelazistych i manganowych, zachodzą na przemian procesy tlenowe i beztlenowe

---