Regresja liniowa - wzory do wstępu podanego na ostatnich zajęciach i przykłady obliczeń

1. Kształt dopasowania

Tak, jak mówiłam na zajęciach będziemy zajmować się tylko dopasowaniem prostej do danych. Czyli poszukujemy równania prostej

Wzory na szukane parametry a i b mają następującą postać:

gdzie

- średnie arytmetyczne ze zmiennej x i ze zmiennej y,

- średnia arytmetyczna z iloczynu xy,

- średnia z kwadratu zmiennej x.

UWAGA: Zmienna x nazywana jest często zmienną objaśniającą, a zmienna y zmienną objaśnianą.

Przykład 1

Wykonano pomiary zależności oporu elektrycznego od temperatury, otrzymując następujące wyniki:

temperatura	opór
20	150
38	159
50	172
65	175
80	185

Wyznaczymy prostą regresji, która najlepiej pasuje do danych wykorzystując powyższe wzory. Z uwagi na fakt, że pewne obliczenia będą musieli Państwo przeprowadzić „ręcznie”, wygodnie jest utworzyć tabelę w następującej postaci:

	x	y	x*y	x^2
	temperatura	opór	opór * temperatura	temperatura^2
1	20	150	3000	400
2	38	159	6042	1444
3	50	172	8600	2500
4	65	175	11375	4225
5	80	185	14800	6400
średnia	50,6	168,2	8763,4	2993,8

Korzystając z obliczeń zawartych w powyższej tabeli (czerwony wiersz) otrzymujemy

Aby policzyć b, musimy mieć wcześniej obliczoną wartość a:

Zatem najlepiej pasująca do danych prosta regresji zadana jest równaniem

Rysunek 1. Wykres zależności oporu elektrycznego od temperatury z dopasowaną linią regresji.

Ćwiczenie 1

Wyznaczyć równanie prostej regresji opisującej zależność temperatury od oporu elektrycznego.

Odpowiedź:

2. Siła związku między zmiennymi

Siłę dopasowania prostej do danych mierzy współczynnik korelacji Pearsona (r), który wyraża się wzorem:

.

UWAGA: Tak obliczony współczynnik r może przyjmować wartości z przedziału
. Interpretacja została podana na ostatnich zajęciach.

Przykład 2

Zbadać siłę związku między danymi z przykładu 1 wykorzystując współczynnik korelacji Pearsona.

Tabela pomocna przy obliczeniach ma postać:

c	x	y	x-średnia(x)	y-średnia(y)	(x-średnia(x))*(y-średnia(y))	(x-średnia(x))^2	(y-średnia(y))^2
	temperatura	opór
1	20	150	-30,6	-18,2	556,92	936,36	331,24
2	38	159	-12,6	-9,2	115,92	158,76	84,64
3	50	172	-0,6	3,8	-2,28	0,36	14,44
4	65	175	14,4	6,8	97,92	207,36	46,24
5	80	185	29,4	16,8	493,92	864,36	282,24
średnia	50,6	168,2
suma					1262,4	2167,2	758,8

Korzystając z liczb zamieszczonych w zielonym wierszu otrzymujemy:

,

mamy więc do czynienia z silną korelacją dodatnia, tzn. poziom oporu elektrycznego wzrasta wraz z wielkością temperatury, co widać na wykresie przedstawionym na Rysunku 1.

Zadanie

Wylosowano 8 par zawierających związek małżeński i otrzymano następujące dane o wieku kobiet i mężczyzn:

wiek kobiet	22	19	23	28	30	31	25	21
wiek mężczyzn	24	20	26	32	33	30	25	24

Wyznaczyć prostą regresji opisującej zależność między wiekiem kobiet a wiekiem mężczyzn oraz wyznaczyć współczynnik korelacji Pearsona dla tej zależności.

Odpowiedź:  1. w ćwiczeniu pierwszym powinno wyjść y=1,66x - 228,6 ,

2. współczynnik korelacji Pearsona r przyjmuje wartości tylko z przedziału
domkniętego obustronnie [-1, 1].,
, gdzie x - wiek kobiet, y - wiek mężczyzn.

---