Pojęcie środowiska
- może być interpretowane we wszystkich naukach w różny sposób z których dwa są szczególnie doniosłe.
Pierwszy to ujmowanie środowiska jako pewnego systemu stosunków zachodzących między istotą żywą , a przedmiotami jej otoczenia .W tym ujęciu nawet w identycznym składzie przedmiotów dwa różne organizmy reagują selektywnie na wychodzące z nich podniety , niejako „ tworzą „ sobie dwa różne środowiska .To więc czym dany zestaw przedmiotów i warunków rzeczywiście jest dla istoty żywej zależy przede wszystkim od genetycznych cech tej istoty. Teza ta ma zastosowanie nie tylko w biologii, ale i dla badania wpływu środowiska społecznego i kulturalnego na różnych wychowanków, gdyż ich reakcje na podniety wychodzące z tego środowiska są także współwyznaczane ich dziedzictwem społecznym jak również genetycznym.Zatem wg tej koncepcji środowisko jest systemem stosunków między istotą żywą , a otaczającymi ją przedmiotami.
Wg drugiej teorii środowisko jest obiektywnym systemem przedmiotów i warunków składających się na otoczenie jako sumę warunków tworzonych przez życie zbiorowe dla kształtowania się życia jednostek.Środowisko wychowawcze jest, więc tylko częścią środowiska społecznego i kulturowego tą mianowicie, która wywiera wpływ na wytwarzanie się trwałych postaw , poglądów , wiedzy , sposobów postępowania wychowanka.
Dla praktyki wychowawczej obie te teorie są po prostu komplementarne .Trzeba bowiem odróżnić pojęcie otoczenia czyli obiektywnego zestawu przedmiotów otaczających jednostkę i pojęcie środowiska , czyli tej części otoczenia z którą dana jednostka pozostaje w jakichś mniej lub więcej dynamicznych wzajemnych oddziaływaniach .Jest rzeczą oczywistą że procesy życiowe zachodzące w naszym organiźmie i psychice muszą mieć swoje „ koralaty” środowiskowe tzn. przedmioty , warunki . składniki itp. które pobudzają i uniemożliwiają zachodzenie tych procesów życiowych