Diagnostyka bezpośrednia. Badanie lekowrażliwości drobnoustrojów. Szczepy wielolekooporne. Szczepy alarmowe. Diagnostyka pośrednia zakażeń i chorób zakaźnych, powodowanych przez bakterie, wirusy i grzyby.

Diagnostyka- Identyfikacja czynnika etiologicznego zakażenia i oznaczenie wrażliwości na antybiotyki

Antybiotyki (z greki anti - przeciw, bios - życie) - naturalne związki organiczne wytwarzane przez drobnoustroje; także syntetyczne lub półsyntetyczne, stosowane jako leki przeciwdziałające infekcjom wywoływanym przez drobnoustroje chorobotwórcze (najczęściej bakterie, ale i pierwotniaki).

Chemioterapeutyki- są to związki stworzone w sposób czysto chemiczny, brak ich odpowiedników w naturze.

Lekowrażliwość pozwala nam na wybór chemioterapeutyku o najwęższym zakresie działania i największej skuteczności.

Antybiotyki powodują śmierć komórki bakteryjnej (działanie bakteriobójcze) lub wpływają na jej metabolizm tak, aby ograniczyć jej zdolności do podziału (działanie bakteriostatyczne).

Oznaczanie lekowrażliwości:

1.Metoda dyfuzyjno - krążkowa- nasączone antybiotykiem krążki bibuły

2.Metoda ilościowa - pasek nasączony gradientem stężeń antybiotyku (E-test)

3.Metoda seryjnych rozcięczeń

Antybiogram- badanie mikrobiologiczne wykazujące działanie danego antybiotyku na bakterię, jest często przeprowadzane w celu ustalenia, jakie antybiotyki podać pacjentowi.

Coraz więcej szczepów bakterii jest opornych na niektóre antybiotyki, wskutek ich nadmiernego stosowania.

Skala McFarlanda- zastosowanie do przygotowania zawiesiny drobnoustrojów

Inokulum - liczba komórek bakteryjnych w podłożu płynnym wyrażona jako liczba jednostek tworzących kolonie na mililitr (CFU/ml) - inokulum może być również określane jako zmętnienie lub gęstość optyczna zawiesiny bakteryjnej

Wartość graniczna (ang. breakpoint ) - określona wartość MIC lub wartość strefy zahamowania wzrostu wokół antybiotykiem kwalifikująca szczep jako: S (Wrażliwe), I (Średnio wrażliwe), R (Oporne).

Spektrum - termin określający zakres działania antybiotyku wobec jednego bądź większej liczby gatunków drobnoustrojów (bakterii).

•MIC- jest to najmniejsze stężenie środka hamującego wzrost drobnoustrojów (antybiotyku lub chemioterapeutyku), wyrażone w mg/l, (odnosi się zazwyczaj do bakterii i grzybów).

MIC jest parametrem charakteryzującym leki przeciwbakteryjne.

•MBC- minimalne stężenie bakteriobójcze. Jest to najmniejsze stężenie środka bakteriobójczego (antybiotyku lub chemioterapeutyku), wyrażone w mg/l, oznaczone w warunkach in vitro, przy którym ginie 99,9% drobnoustrojów.

Oporność na antybiotyki - cecha części szczepów bakteryjnych, która umożliwia im przeciwstawianie się wpływowi antybiotyku. W zależności od pochodzenia, dzieli się ją na pierwotną (naturalna struktura bakterii uniemożliwiająca działanie leku) lub nabytą - na skutek nabycia genów oporności od innych bakterii lub spontanicznych mutacji.

Czynnik alarmowy — biologiczny czynnik chorobotwórczy o szczególnej zjadliwości lub oporności.

MRSA - Metycylino oporny gronkowiec złocisty Staphylococcus aureus

MRSE - Metycylino oporny gronkowiec skórny Staphylococcus epidermdis

MRCNS - Metycylino oporny gronkowiec koagulazo negatywny

ORSA - Oksacylino oporny gronkowiec złocisty Staphylococcus aureus

ORCNS - Oksacylino oporny gronkowiec koagulazo negatywny

VISA - Wankomycyno średniowrażliwy gronkowiec złocisty Staphylococcus aureus

GISA - Średniowrażliwy na glikopeptydy gronkowiec złocisty Staphylococcus aureus

VRSA - Wankomycyno oporny gronkowiec złocisty Staphylococcus aureus

VRE - Wankomycyno oporny enterokok Esnerococcus spp.

HLAR - Oporny na wysokie stężenia aminoglokozydów oporność Esnerococcus spp

ESβL - Beta-laktamazy o rozszerzonym spektrum działania

MβL - Metalo-Beta-Laktamazy

KPC - Klebsiella pneumoniae Karbapenemaza Enterobacteriaceae

PRP - Penicylino Oporne Pneumokoki

PRSP - Penicylino Oporny Streptococcus pneumoniae

Staphylococcus spp.

Gronkowce oporne na metycylinę:

MRSA (methicillin resistant S. aureus),

MRCNS (methicillin resistant coagulase-negative staphylococci)

W metodzie dyfuzjno-krążkowej wykorzystuje się bibułe w kształcie dysku zawierające oksacylinę (1 μg) lub cefoksytynę (30 μg). Stosowanie krążków z cefoksytyną ma na celu odróżnienie typowych szczepów MRSA od szczepów wskazujących oporność na metycylinę, ale wrażliwych na cefalosporyny.

Przyjęto odrębne kryteria do oceny metycylinooporności u szczepów S. aureus i u gronkowców koagulazo-ujemnych (CNS).

Antybiogram - wynik badania wrażliwości in vitro danego drobnoustroju na antybiotyki.

Identyfikacja czynnika etiologicznego zakażenia i oznaczenie wrażliwości na antybiotyki

Diagnostyka pośrednia

Mikrobiologia dała początek immunologii- młodej, dynamicznie rozwijającej się nauce.

Immunologia zajmuje się poznaniem budowy i funkcjonowaniem układu odpornościowego.

Nauka zajmująca się reakcjami zachodzącymi między antygenami a przeciwciałami to serologia.

Serologia - to dziedzina nauk medycznych, część immunologii, zajmująca się interakcją pomiędzy antygenami i przeciwciałami. Również zajmuje się rozwojem metod badania obecności antygenów oraz przeciwciał i tym samym identyfikacją patogenu lub przeciwciał we krwi, co umożliwiając diagnostykę niektórych chorób.

Antygen jest to cząsteczka rozpoznawana jako obca przez organizm immunokompetentny (czyli zdolny do prawidłowej odpowiedzi immunologicznej).

Immunogenność- zdolność do wywoływania odpowiedzi immunologicznej

Swoistość- komórki odpornościowe uczulone (aktywowane) przez jeden typ antygenu reagują potem tylko na ten typ antygenu

Przeciwciałami (albo immunoglobulinami) nazywamy cząsteczki białkowe syntetyzowane po pobudzeniu antygenem, skierowane swoiście przeciwko temu antygenowi.

Miano przeciwciał- pomiar ilości przeciwciał w badanej surowicy odpornościowej;

Rodzaje odpowiedzi humoralnej

Pierwotna

Po pierwszym kontakcie z Ag

Dominuje przeciwciało klasy IgM

Wtórna

Po kolejnym kontakcie z tym samym antygenem

Dominuje przeciwciało klasy IgG

Przeciwciała te mają większe powinowactwo do Ag

Odpowiedź powstaje szybciej i dłużej się utrzymuje

Precypitacja

Reakcja zachodząca pomiędzy przeciwciałem i rozpuszczalnym antygenem, przejawiająca się powstawaniem strontów.

Odczyn flokulacyjny

Odczyn jakościowo-ilościowy, stosowany w diagnostyce kiły. Próba polega na przeprowadzeniu reakcji surowicy chorego z antygenem kardiolipinowym.

Aglutynacja

Reakcja zachodząca pomiędzy Ig a antygenem w formie komórkowej (bakterie, drożdże, erytrocyty, leukocyty itp.). Polega ona na zlepianiu się komórek pod wpływem swoistych Ig i wypadaniu ich z roztworu pod wpływem elektrolitów.

Testy aglutynacji lateksowej

Testem tym można wykrywać zarówno antygeny wirusów czy bakterii, jak również przeciwciała.

Immunofluorescencja- Jest metodą wykrywania przeciwciał w surowicy przy pomocy przeciwciał lub antygenów znakowanych barwnikiem fluoryzującym-izotiocyjanian fluoresceiny- który absorbuje światło o określonej długości fali i emituje energię w postaci światła widzialnego (zielone).

---