Rodzice w pracy uczniów

Już starożytni Grecy a zwłaszcza Platon głosili, że rodzina jest podstawową komórką życia społecznego i główną instytucją wychowawczą. Środowisko rodzinne jest głównym ośrodkiem rozwoju sfery emocjonalnej osobowości i postaw moralnych dzieci. W rodzinie dziecko zdobywa pierwsze doświadczenia bezpieczeństwa, miłości, zaufania, ofiarności i ciągłości pokoleń .

Kontakt z rodzicami oparty jest na głębokiej więzi biologicznej i uczuciowej.

Zadaniem rodziny jest przekazywanie wartości moralnych, czuwanie nad rozwojem, utrwalanie tradycji. Rozwój samodzielności i odpowiedzialności jest istotnym zadaniem procesu wychowawczego.

Obok rodziny szkoła jest głównym czynnikiem kształtującym osobowość dziecka . Szkoła uczestniczy w przygotowaniu dziecka do życia społecznego.

W swojej działalności spełnia co najmniej trzy funkcje:

- dydaktyczną, polegającą na dostarczeniu wiedzy, kształceniu uzdolnień i zainteresowań.

- wychowawczą, obejmującą przekazywanie uczniom systemu obowiązujących norm, wartości, współdziałania w grupie.

- opiekuńczą, która polega na zabezpieczeniu prawidłowego rozwoju fizycznego i bezpieczeństwa dziecka oraz organizowaniu czasu wolnego.

Szkoła jest pierwszym nowym , pozadomowym środowiskiem dziecka. Na jej terenie powstają i ujawniają się różne rodzaje zaburzeń rozwojowych dzieci. Szkoła może być przyczyną tych zaburzeń i nieprzystosowania społecznego.

Najpierw rodzina, a potem szkoła są odpowiedzialne za właściwe przygotowanie młodego pokolenia do życia.

Współpraca szkoły z domem rodzinnym odbywa się w zakresie nauczania , wychowania i profilaktyki.

Rodzice uważają, że nie mając specjalistycznego przygotowania nie są w stanie efektywnie wspierać zabiegów szkoły. Uważają również, że do rozpoczęcia nauki szkolnej przez ich dziecko zrobili w zakresie wychowania wszystko co do nich należało /6/. Przychodząc na pierwsze spotkanie z nauczycielem są pełni różnych obaw. Odżywają w nich emocje z czasów kiedy byli uczniami. Przestają czuć się partnerami, których łączy wspólny cel i wspólna praca nad frustracją, agresją i poczuciem zagrożenia.

Porozumienie się rodziców i nauczycieli to przedmiot szczególnej troski osób odpowiedzialnych za działalność profilaktyczną.

Autorytet rodziców z wyjątkiem niektórych okresów jest wyższy niż szkoły. Prawidłowa relacja stosunków międzyludzkich: nauczyciel - uczniowie - rodzice jest w stanie wzmocnić autorytet szkoły.

Współdziałanie szkoły i rodziny ma na celu:

- coraz lepsze poznanie uczniów zarówno przez wychowawców jak i rodziców.

- wzajemne poznanie i rozumienie się wychowawcy klasy i rodziców.

- zjednywanie rodziców na rzecz usprawnienia i urozmaicenia życia szkoły.

- sugerowanie rodzicom skutecznych form oddziaływań, które umożliwiają pomoc dzieciom w nauce i właściwym zachowaniu.

Współpraca szkoły z domem rodzinnym winna być oparta na zasadach:

- pozytywnej motywacji - dobrowolny, chętny udział we współdziałaniu,

- partnerstwa - równorzędne prawa i obowiązki wychowawcy klasy i rodziców w ich wzajemnym współdziałaniu,

- jedności oddziaływań, konieczność realizowania przez szkołę i rodzinę zgodnych ze sobą celów wychowania.

- aktywnej i systematycznej współpracy.

Przerwy we współpracy mogą szybko zniszczyć osiągnięcia wychowawcze zdobyte z ogromnym trudem.

Współpraca szkoły z domem rodzinnym odbywa się w formie:

- spotkań zbiorowych,

- spotkań indywidualnych,

- wizyt domowych,

- kontaktach korespondencyjnych,

- pisemnych relacjach,

- współdziałaniu rodziców w życiu klasy i szkoły,

- akcji dni otwartych.

Spotkania zbiorowe mogą być przeprowadzane dla rodziców Zespołu Szkół, szkoły lub klasy.

Celem tych zebrań jest:

- zapoznanie rodziców ze statutem szkoły,

- wewnątrzszkolnym systemem oceniania,

- prezentacja szkolnego planu wychowawczego,

- pedagogizacja rodziców,

- informacja o problemach wychowawczych, zagrożeniach,

- zapoznanie z treścią programu i jego realizacją.

Ważną rolę we współpracy rodzic - wychowawca odgrywają wywiadówki.

Celem wywiadówek jest zapoznanie rodziców z osiągnięciami szkolnymi uczniów.

Należy również przedstawić osiągnięcia klasy, zapoznać z treścią programu nauczania. Ważnym elementem tych spotkań jest przekazywanie rodzicom wiedzy pedagogicznej i psychologicznej w zakresie wychowania rodzinnego, postaw rodzicielskich, oraz elementarnych zasad zdrowia psychicznego /7/. Dużą pomocą we współpracy szkoły i rodziny mają spotkania towarzyskie, okolicznościowe z okazji uroczystości imprez klasowych i ogólnoszkolnych.

Współdziałanie w ramach spotkań indywidualnych ma szczególne znaczenie w procesie dydaktyczno - wychowawczym szkoły.

Celami rozmów indywidualnych są:

- konsultacje pedagogiczne, wspólne poszukiwania przez rodziców i wychowawcę rozwiązań trudnych sytuacji, poszukiwanie możliwości ich przezwyciężenia.

- omawianie z rodzicami trudności jakie napotykają uczniowie.

- poznawanie przyczyn trudności w nauce lub zachowaniu,

- poszukiwanie możliwości rozwiązywań trudności.

Podsumowanie konsultacji pedagogicznych ma na celu uświadomienie konieczności systematycznej pracy wychowawczej z uczniem i okazywanie rodzicom zaufania, wsparcia i zrozumienia. Czas rozmowy winien trwać 20-30 minut.

Wizyty domowe - umożliwiają wychowawcy bliższe bezpośrednie poznanie warunków domowych ucznia, nawiązywanie osobistego kontaktu ze wszystkimi członkami rodziny.

Głównym celem wizyt domowych jest poznanie sytuacji życiowej i wychowawczej ucznia na tle środowiska rodzinnego.

Ważne jest nastawienie ucznia i rodziców do składowanej wizyty.

Wizyty domowe ułatwiają indywidualizowanie opinii o uczniu i skuteczniejsze prowadzenie pedagogizacji rodziców. Czas trwania wizyty domowej - do 30 minut.

Kontakty korespondencyjne - polegają na pisemnym porozumiewaniu się w sprawach pilnych. Listy przeznaczone są zwykle dla rodziców z którymi kontakt jest niemożliwy lub znacznie utrudniony.

Pisemne relacje - o wynikach w nauce i zachowaniu ucznia polega na przygotowaniu kartek z ocenami z poszczególnych przedmiotów.

Rozmowy telefoniczne - okolicznościowe informacje o uczniu, dotyczące wypadków losowych, postępów w nauce, zachowaniu i wagarów.

Współdziałanie rodziców w życiu klasy lub szkoły polega na:

- działalności Rady Rodziców,

- działalności klasowej Rady Rodziców,

- współdziałanie rodziców w pracy dydaktyczno - wychowawczej,

- organizowaniu czasu wolnego,

- pomocy rodziców w pozyskiwaniu pozabudżetowych środków finansowych, bezpłatne wykonywanie usług.

Upowszechnienie wśród rodziców programu wychowawczego ma na celu:

- wzmocnienie funkcji opiekuńczej szkoły na tle potrzeb i możliwości środowiska,

- podnoszenie poziomu wiedzy pedagogicznej i umiejętności wychowawczych, oraz wyrabianie poczucia odpowiedzialności za prawidłowy rozwój własnych dzieci,

- współtworzenie coraz korzystniejszych warunków organizacji procesów wychowawczych.

Trudna na ogół jest współpraca z rodzicami dzieci sierocych. Dziecko sieroce przed pójściem do szkoły przebywa w warunkach niesprzyjających wszechstronnemu rozwojowi. Zaniedbanie, głód, brak opieki wychowawczej i miłości pozostawiają trwały ślad w psychice dziecka /9/. Wielu wychowawców Domów Dziecka twierdzi, że rodzina utrudnia ich pracę wychowawczą. Rodziny te demoralizują dzieci, wywierają ujemny wpływ podczas pobytu w domu (alkoholizm, kradzież, ordynarne zachowanie, ogólny zły przykład).

Prowadzi to do postaw: niechętne lub obojętne nastawienie do zakładu, żal, uraza, bunt w stosunku do rodziców /9/.

Zawodowe zaangażowanie rodziców powoduje brak czasu na zajmowanie się wychowaniem własnych dzieci. Często ojcowie wycofują się z funkcji wychowawczych. Całą odpowiedzialność za wychowanie swoich dzieci składają na matkę, która też pracuje zawodowo.

Młodzież coraz częściej przejmuje postawy dorosłych. Polacy powoli uczą się funkcjonować w warunkach rynkowej konkurencji. Zmieniają się wartości przekazywane dzieciom. Model wychowawcy w rodzinach jest zróżnicowany.

Coraz częściej spotyka się aprobatę dla bezwzględnego egoizmu i pogardę dla słabszych.

Wychowanie młodego pokolenia w przekazywaniu, że w świecie toczy się bezlitosna walka o przetrwanie utrudnia współpracę szkoły z domem rodzinnym i kształtowanie prawidłowych postaw.

Zamożność bywa często okupiona nieludzką pracą i walką z konkurencją. Uczciwość, pracowitość i skromność zostały zastąpione na przedsiębiorczość, elastyczność i spryt życiowy.

---