WPROWADZENIE
Powszechnie używaną standardową osłuchową metodą pomiaru skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego w tętnicy ramiennej
u człowieka za pomocą sfigmomanometru (ciśnieniomierza)wynalazł i
wprowadził do medycyny w roku 1905 lekarz rosyjski Michał Korotkow
W warunkach prawidłowych przepływ krwi przez tętnice jest bezgłośny
i ciągły. Jeżeli przepływ krwi przez tętnice nie jest ciągły, tzn że krew
płynie z przerwami, wtedy każda porcja krwi uderzając o ściany tętnicy
wywołuje ton podobny do pukania, słyszany przez fonedoskop.
To zjawisko jest podstawą pomiaru skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi w tętnicach najcześciej ramiennej. Do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi służy przyrzad nazwany sfigmomanometrem (ciśnieniomierzem) i fonendoskop. W skład sfigmomanometru wchodzi długi mankiet z nierozciagliwej tkaniny, we wnetrzu którego znajduje się
Poduszka gumowa z dwoma przewodami. Należy dobrać właściwą szerokość mankietu. Mankiety zbyt szerokie względem odwodu kończyny
są żródłem fałszywie zaniżonych odczytów, a zbyt wąskie prowadza do fałszywego zawyżenia ciśnienia. W przeciętnej populacji osób dorosłych stosuje się manekiny o szerokości 12-14cm.Mankiety do pomiaru ciśnienia u dzieci powinny być węższe. Jeden z przewodów gumowych łączy
poduszkę z manometrem rtęciowym lub sprężynowym, drugi z gruszką
gumową z dwoma wentylami. Górny wentyl można otwierać lub zamykać
przez odkręcenie lub zakręcenie zamykającej go śruby. Dolny
wentyl służy do zasysania powietrza prze gruszkę , która tłoczy powietrze do wnętrza poduszki. Po wyciśnięciu powietrza z mankietu
sfigmomanometru, zakłada się go na ramieniu, tak aby mankiet kończył się 2,5 cm powyżej zgięcia łokciowego. Przedramię osoby badanej powinno
być lekko zgięte w stawie łokciowym, przy czym zgięcie to niezależnie
od ułożenia ciała powinno znajdować się na wysokości serca.
Następnie w zgięciu łokciowym w miejscu podziału tętnicy ramiennej
Na tętnicę łokciową i promieniową przykładamy membranę fonendoskopu. Przez obrót śruby zamykamy górny wentyl i ściskając
Kilkakrotnie gruszką podnosimy ciśnienie powietrza w poduszce,
Aż do momentu zniknięcia wyczuwalnej fali tętna na tętnicy promieniowej, tj do 180-200mmHg(24-26,7kPa). Wtedy światło tętnicy ramiennej jest zamknięte i przez fonendoskop nic nie słyszymy.
Jeżeli przez obrót śruby wentyla zaczniemy wypuszczać powietrze z poduszki, to w momencie zrównania się ciśnienia powietrza w uciskającej
Tętnicy, czyli skurczowym, światło tętnicy otworzy się na ułamek sekundy
I mała objętość krwi przepłynie na obwód. Wywoła to ton, który słyszymy
W fonendoskopie. Notujemy wtedy wysokość słupa rtęci(lub wskazanie manometru sprężynowego)jako ciśnienie skurczowe. Ponieważ ciśnienie
Krwi w tętnicy, zgodnie z rytmem akcji serca, osiąga swoje maksimum,
Zatem i słyszany w fonendoskopie ton jest rytmiczny, po czym można go
Łatwo rozpoznać. Przy dalszym obniżaniu ciśnienia powietrza w poduszce, światło tętnicy otwiera się na coraz dłuższe okresy
Czasu , a objętość krwi przepuszczanej na obwód jest coraz większa.
Rytmiczny szmer staje się wskutek tego coraz głośniejszy. Wreszcie
Gdy powietrze w poduszce spadnie do poziomu minimalnego ,
Czyli rozkurczowego
Ciśnienie krwi w tętnicy ramiennej , wtedy jej przepływ przez tętnice staje się ciągłym więc bezgłośnym. Słyszany poprzednio ton nagle cichnie. Wysokośc słupa rtęci(lub Wskazanie manometru spręzynowego
W tym momencie oznacza ciśnienie rozkurczowe
Prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego mierzonego na ramieniu u osób do 40 roku życia są mniejsze niż 140/90mmHg(18,6/12,0kPa),
A u osób starszych mniejsze niz160/95mmHg(21,3/12,6kPa)
1mmHg=0,133kPa.