KONTRAKT SOCJALNY
Podstawą prawną do zawierania kontraktu socjalnego stanowią dwa dokumenty państwowe
Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 1 marca 2005r. w sprawie wzoru kontraktu socjalnego
Art. 6 pkt 6 Ustawy o pomocy społecznej
kontrakt socjalny to pisemna umowa zawarta z osobą ubiegającą się o pomoc określająca uprawnienia i zobowiązania stron umowy, w ramach wspólnie podejmowanych działań zmierzających do przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej osoby lub rodziny
art. 108 ustawy o pomocy społecznej
w celu określenia sposobu współdziałania w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej pracownik socjalny może zawrzeć kontrakt socjalny z tą osobą lub rodziną w celu wzmocnienia aktywności i samodzielności życiowej, zawodowej lub przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu
Kontrakt jest nową formą aktywizacji klientów pomocy społecznej. Celem, jaki przyświeca jej wykorzystywaniu, jest pobudzenie i zaangażowanie osobiste świadczeniobiorcy w działanie na rzecz poprawy jego sytuacji. Kontrakt w swoim założeniu ma za zadanie przybliżać osobę do jej problemu, ma pomagać oswoić się z problemem, zrozumieć go, dotrzeć do jego sedna po to, aby móc go rozwiązać i zapobiec jego powstaniu w przyszłości. Klient, mając podpisany kontrakt, ma świadomość, że jest związany umową, a niewywiązywanie się z niej może powodować negatywne dla niego skutki. Jest to doskonałe oddziaływanie na sferę psychologiczną podopiecznego, zmuszające go niejako do działania we własnym interesie. Należy podkreślić, że umowa nie stanowi celu samego w sobie, jest jedynie narzędziem stosowanym w trakcie procesu z podopiecznym. Służy jasnemu i precyzyjnemu formułowaniu celów ogólnych dotyczących zmiany, jaką chcemy osiągnąć. Pomoc przyznawana w ramach kontraktu socjalnego ma charakter pomocy przejściowej i jako priorytet zakłada wykształcenie u korzystających z niej osób zmiany w zakresie postawy życiowej. Osoba zaangażowana ma możliwość aktywnego udziału w tworzeniu kontraktu, między innymi poprzez wskazanie na źródła swych problemów.
Kontrakt socjalny składa się z dwóch części:
pierwsza część zawiera:
- dane osoby lub rodziny zawierającej kontrakt
- dane pracownika socjalnego podpisującego kontrakt
- ocenę sytuacji życiowej
- plan pracy socjalnej
- termin oceny realizacji działań\
- informacje o sposobie przekazywania świadczeń
druga część zawiera:
- ocena realizacji zadań przez strony kontraktu
- zmiany w podjętych działań i ich przyczyny
- termin oceny wprowadzonych zmian
Stronami kontraktu są klient (osoba indywidualna, rodzina) i pracownik socjalny. W kontrakcie mogą występować także inne podmioty, jak np.: psycholog, doradca zawodowy, kurator sądowy. Ważna jest współpraca między tymi podmiotami. W procesie pomocowym, w którym jest zaangażowanych kilka osób, powinien być wyznaczony koordynator odpowiadający za monitorowanie i koordynację świadczonej usługi.