KOMUNIKACJA MASOWA
DR KWIATKOWSKA

KOLOKWIUM 2011

MODEL LASSWELLA I MODEL JACOBSONA

MODEL LASSWELLA:

• Lasswell przy konstrukcji swojego modelu oparł się na tak zwanym Arystotelesowskiej triadzie komunikowania: nadawcy (mówcy), przekazie ( treści przemówienia), odbiorcy (słuchacza), czyli na trzech podstawowych elementach, bez których proces komunikowania byłby niemożliwy

• Badacz ujął proces komunikowania w formie 5 fundamentalnych pytań:
  
  kto mówi? NADAWCA
  co mówi? KOMUNIKAT
  za pośrednictwem jakiego kanału mówi? KANAŁ
  do kogo mówi? ODBIORCA
  z jakim skutkiem mówi? EFEKT

• model ten ukazuje proces przekazu jako jednokierunkowy, z jasno określonymi rolami nadawcy i odbiorcy

• traktuje wszystkie formy komunikowania w sposób instrumentalny, jako proces perswazyjny, w którym nadawca ma określony cel: spowodowanie określonego skutku w postaci ukształtowania nowej postawy, wzmocnienia lub wymiany postaw już istniejących

• jego model jest atrakcyjny dla wielu badaczy

• model ten wskazał obszary badań:
  analiza komunikatora ( nadawcy)
  analiza publiczności środków masowego przekazu ( odbiorcy)
  analiza treści (komunikatu)
  analiza efektu (skutku)

• dla modelu Lasswella modelem przedmiotowym może być gra w kręgle: gracz odpowiada pojęciu nadawcy, kula- przekazowi, tor- kanałowi, odbiorcy - kręglom, a liczba przewróconych bądź zachwianych kręgli efektowi komunikowania. Istota procesu komunikowania jest jak gra w kręgle, polega na maksymalizacji realizacji zamierzonych przez nadawcę celów.

• Zaletą modelu jest zwięzłość

• Zwięzłość jest też wadą, bowiem jest niekompletny

MODEL JACOBSONA

• Jacobson skupił się nad takimi zagadnieniami jak znaczenie i wewnętrzna struktura komunikatu

• to model podwójny

• rozpoczyna kształtowanie swego modelu od wyznaczenia czynników konstytuujących sam akt komunikacji

• Aby mogła zaistnieć komunikacja, musi być obecnych sześć takich czynników

• Owe czynniki można zapisać w następujący sposób:

		kontekst
		komunikat
nadawca		-------------		adresat
		kontakt
		kod

• Każdy z wymienionych czynników wpływa na inną funkcję języka, przy czym funkcje te są pogrupowane w pewnym porządku - hierarchii - w zależności od rodzaju aktu komunikacyjnego, który zachodzi. Jakobson zwraca uwagę na następujące funkcje komunikacji:

		Referencyjna
ekspresyjna		Poetyczna		konatywna
		Fatyczna
		Metajęzykowa

• Funkcja ekspresyjna odnosi się do związku nadawcy z odbiorcą, do emocji, postawy, statusu i klasy przekazu, jakie charakteryzują komunikujących się. Są to elementy niepowtarzalne odróżniają poszczególne akty komunikacyjne od siebie (przykładem jest tutaj poezja, która wręcz powinna emanować emocją i uczuciem)

• Funkcja konatywna przekazu dotyczy wrażenia, jakie przesłana wiadomość wywarła na adresacie (istotna, gdy w grę wchodzi rozporządzanie zasobami ludzkimi, np. w wojsku). Funkcja referencyjna cechuje przekaz szczery, prawdziwy, rzetelny i wiarygodny - taki, do którego przykłada się dużą wagę

• Funkcja fatyczna pełni rolę narzędzia integrującego nadawcę z odbiorcą, sprawiającego, że zaistniały pomiędzy nimi kontakt nie ulega rozluźnieniu i jest podtrzymywany. Dzięki tej funkcji kanały komunikacyjne są stale otwarte

• Funkcja metajęzykowa służy rozpoznaniu kodu, jakiego użyto nadając komunikat. Ze względu na różnorodność kulturową komunikujących się, jest to bardzo istotny element procesu komunikacyjnego

2

---