SUROWCE I PREPARATY STOSOWANE W CHOROBACH WĄTROBY I DRÓG ŻÓŁCIOWYCH
Krwawnik pospolity-bylina z rodz Astrowate, roślina olejkowa, silnie aromatyczna, surowcem jest liść, kwiat i ziele. Ziele i kwiat zbiera się w początkowym okresie kwitnienia i suszy w suszarni w temp do 35*. Liść zbiera się VII-IX i suszy w war natur.
Ziele krwawnika (Millefolii herba)- zawiera do 1,5 olejku, związki gorzkie, flawonoidy, garbniki.
Kwiat krwawnika (Millefolii flos)-bogatszy w olejek eteryczny.
Liść krwawnika (Millefolii folium)-bogatszy w flawonoidy i garbniki.
Preparaty: Cholagoga II, Digestosan, Fito-Mix VI, Digesflos.
Działanie: wyciągi stosowane jako leki przeciwzapalne, rozkurczające, żółciopędne w chorobach przewodu pokarmowego i chorobach dróg żółciowych.
Bylica piołun (Artemisia absinthia)-ziele z rodz Astrowate. Surowcem jest ziele i liść, które zbiera się przed całkowitym rozwojem kwiatów i suszy w suszarniach w temp do 35*.
Ziele piołunu (Absinthii herba)
Liść piołunu (Abisinthii folium)
gorczycze, olejek, flawonoidy, garbniki.
Preparaty: Tinctura Abisinthii, Tinctura amara.
Działanie: gorycze pobudzają wydzielanie soku żołądkowego i żółci, pobudzają łaknienie, wykorzystywane w leczeniu chorób trawienia i niektórych dolegliwości wątrobowych.
Karczoch zwyczajny (Cynara scolymus)- 1roczna bylina, jadalne mięsiste dno kwiatostanowe. Surowcem jest liść i ziele zbierane w okresie kwitnienia, suszone w war natur.
Liść karczocha (Cynarae scolymi folium)
Ziele karczocha (Cynarae scolymii herba)
cynaryna, kwasy organiczne, flawonoidy, garbniki.
Preparaty: Cynarein, Cynarex, Sylicynar, Rapacholin C.
Działanie: cynaryna działa żółciopędnie i obniża poziom cholesterolu we krwi. Cynaryna izolowana z surowca i wyciągi używane są do produkcji preparatów żółciopędnych i przeciwmiażdżycowych.
Kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium)-rodz Złożone. Surowcem jest kwiat zbierany na początku kwitnienia i susz w suszarniach w temp do 35*.
Kwiatostan kocanek (Helichrysi inflorescentia)-flawonoidy, ftalidy, olejek.
Preparaty: Cholagoga II, Hepatina, Cholegran, Cholesol, Gastrochol, Flamin.
Działanie: silne żółciopędne, żółciotwórcze i przeciwskurczowe.
Ostropest plamisty (Silybum marianum)- rośl 1roczna z rodz Astrowate. Surowcem jest owoc zbierany w okresie dojrzewania, gdy zaczyna się wysypywać z koszyczków, ścina się całe rośliny, suszy i młóci.
Owoc ostropestu (Silibi mariani fructus)-flawonolignany (sylimaryna), olejek, flawonoidy (kwercetyna), gorycze.
Preparaty: Sylicynar, Legalon, Flawobin, Sylivit, Syligran.
Działanie: ochronnie na komórki wątroby, regulująco, żółciopędnie, stosowany w uszkodzeniach wątroby, przy przewlekłych zapaleniach, zatruciach, marskości.
Dymnica pospolita (Fumaria officinalis)-chwast z rodz Dymnicowate. Surowcem jest ziele zbierane na początku kwitnienia i susz w temp do 35*.
Ziele dymnicy (Fumariae herba)- alkaloidy izochinolinowe, flawonoidy, garbniki.
Preparaty: Oddibil, Odispasmol.
Działanie: żółciopędnie, żółciotwórczo, przeciwskurczowo, wchodzi w skład mieszanek żółciopędnych, wyciąg z surowca jest składnikiem drażetek Oddibil.
Oman wielki (Inula helenium)-surowcem jest kłącze i korzeń zbierane wiosną, suszone w temp 40*.
Kłącze i korzeń omanu (Inulae radix)-Olejek 1-3,5%, inulina 44%.
Działanie: wyciągi działają żółciopędnie żółciotwórczo.
Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)-surowcem jest ziele.
Preparaty: Cholagoga I, II, Gastrosan, Herbogastrin, Cholesol, Perfocrat.
Działanie: ziele stosowane w chorobach wątroby i dróg żółciowych.
Mięta pieprzowa (Mentha piperita)-surowcem jest liść i ziele suszone w temp do 35*.
Liść mięty pieprzowej (Menthae piperitae folium)
Ziele mięty pieprzowej (Menthae piperitae herba)
olejek 3%, garbniki do 12%, gorycze, flawonoidy.
Preparaty: Chalagoga II, III, Fito-Mix, Normosan, Tannosan, Digesflos.
Działanie: stos w chorobach układu pokarmowego, dróg żółciowych, działa rozkurczająco, żółciotwórczo.
Mniszek lekarski (Taraxacum officinale)-surowcem jest korzeń i ziele. Korzeń zbiera się późną jesienią i suszy w temp do 35*. Ziele zbiera się ....... .
Korzeń mniszka lekarskiego (Taraxaci radix)-związki gorzkie, inulina, ślady olejku.
Preparaty: Cholagoga II, Fito-Mix, Hepatina, Gastrochol, Cholesol, Inctractum teraxaci, Succus Taraxaci.
Działanie: żółciopędnie i żółciotwórczo, wchodzi w skład mieszanek ziołowych stasowanych w chorobach wątroby.
ŚRODKI NATURALNE ROŚLINNE STOSOWANE W CHOROBACH UKŁADU ODDECHOWEGO
Prawoślaz lekarski (Althaea officinalis)-bylina z rodz Ślazowate, występuje z stanie naturalnym, surowcem jest korzeń i liść. Korzenie zbiera się jesienią lub wiosną w 1 lub 2 roku uprawy, suszy w suszarni w 40*. Liść zbiera się w okresie kwitnienia i suszy w war natur.
Korzeń prawoślazu (Altheae radix)-związki śluzowe do 10%, pektyny, cukry.
Liść prawoślazu (Altheae folium)-związki śluzowe do 10%, flawonoidy, fenolokwasy, kumaryny, związki mineralne.
Preparaty: Sirupus Althaeae, Pektosan, Neopektosan, Pektovit.
Działanie: związki śluzowe działają osłaniająco, powlekająco, przeciwzapalnie; wodne wyciągi z surowca stosowane są jako leki przeciwkaszlowe stosowane w chorobach gardła i krtani.
Prawoślaz wysoki [Malwa czarna] (Althea rosea)-bylina z rodz Ślazowate. Surowcem jest kwiat, który zbiera się w miarę zakwitania i suszy w suszarni w temp 35*, po wysuszeniu zachowuje swoją barwę.
Kwiat malwy czarnej (Malvae arborea flos)-związki śluzowe 8-12%, antocyjany, garbniki, olejek, związki mineralne.
Działanie: związki śluzowe działają osłaniająco, antocyjany-przeciwzapalnie. Stos jako surowiec przeciwkaszlowy i powlakający.
Rumianek rzymski (Anthemis nobilis)-bylina z rodz Astrowate. Surowcem jest koszyczek rumianku, który zbiera się w miarę zakwitania, suszy w war natur lub w suszarniach w temp 40*, surowiec aromatyczny, olejkowy.
Koszyczek rumianku rzymskiego (Anthemis nibilis flos)-olejek ok 1,2%, fenolokwasy, flawonoidy, kumaryny, karbniki katechinowe.
Działanie: surowiec oraz wyciągi z surowca działają przeciwzapalnie, rozkurczająco, odkażająco, przeciwbakteryjnie.
Rumianek pospolity [Chamomilla] (Matricaria recutita)-rośl 1roczna. Surowcem jest koszyczek rumianku, zbierany na początku kwitnienia i suszony w cienkiej warstwie w war natur lub w suszarni w temp do 35*.
Koszyczek rumianku (Chamomillae anthodium)-olejek do 1,5% (chamazulen, alfabisabolo), spiroeter, flawonoidy, kumaryny, związki śluzowe.
Preparaty: Azulan, Pyrosan, Bronchial, Azucalen, Dentosept A.
Działanie: przeciwzapalnie, odkażająco; stosowany zewn w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła w postaci naparów, wyciągów alkoholowych, preparatów.
Bluszcz pospolity (Hedera helix)-rośl o trujących owocach.
Liść bluszczu (Hederae folium)-zawiera saponiny triterpenowe ok 5%, flawonoidy (rutozyd), kwasy fenolowe, olejek eteryczny.
Preparaty: Bronchopect, Prospan, Monopan, Hedelix.
Działanie: wyciągi działają wykrztuśnie, rozkurczająco, przeciwgrzybiczo,; stosowane są jako środki wykrztuśne i rozkurczające oskrzele.
Szanta zwyczajna (Marubium vulgare)-bylina z rodz Jasnotowate. Surowcem jest ziele, kt.óre zbiera się w pełni kwitnienia i suszy w war natur i suszarniach w temp do 35*.
Ziele szanty (Marubi herba)-gorczycze, garbniki do 7%, olejek do 0,05%.
Działanie: wykrztuśne; stos pomocniczo w chronicznych katarach.
Sosna zwyczajna (Pinus silvestris)-drzewo z rodz Sosnowate. Surowcem sa pąki oraz olejek terpentowy.
Pąki sosny (Pini gemnoe)-do 0,4% olejku, flawonoidy, związki gorzkie, vit C, cukry, kwasy żywiczne, substancje woskowe.
Preparaty: Sirupus pini, Sir pini compositus, Pimimentol.
Działanie: wyciągi z surowca wchodzą w skład preparatów wykrztuśnych, stosowane są też do inhalacji w nieżytach dróg oddechowych. Olejek sosnowy destylowany pozyskiwany z młodych 2-3letnich pędów zbieranych zimą jest także stosowany w celach leczniczych do inhalacji w nieżytach nosa, gardła, krtani i oskrzeli. Olejek terpentynowy otrzymywany jest w drodze destylacji z parą wodną żywicy sosnowej lub ....... , działa antyseptycznie, zmniejsza wydzielanie śluzu w oskrzelach.
Babka lancetowata (Plantago lancealate)-surowcem jest liść zbierany w okresie kwitnienia i suszony w temp do 40*.
Liść babki lancetowatej (Plantaginis lanceolatae folium)-glikozydy irydoidowe, związki śluzowe, fenolokwasy, garbniki, flawonoidy, związki krzemowe.
Preparaty: Bronchiial, Fito-Mix II, Succus Plantaginis, Sirupus Plantaginis.
Działanie: glikozydy działają przeciwzapalnie; związki śluzowe osłaniająco; wyciągi z liści stosowane są w chorobach dróg oddechowych a liście wchodzą w skład mieszanek przeciwzapalnych.
Pierwiosnek lekarski (Primula veris)-bylina z rodz Pierwiosnkowate, surowcem jest korzeń i kwiat. Korzenie zbiera się jesienią i suszy w temp 40*. Kwiaty ze stanowisk naturalnych suszone są w stanie natur lub w suszarniach w 40*.
Korzeń pierwiosnka (Primulae radix)-do 10% saponin triterpenowych, glikozyd fenolowy, olejek, garbniki, cukry.
Kwiat pierwiosnka (Primulae flos)-flawonoidy, spaoniny, glikozydy fenolowe.
Preparaty: Bronchicum eliksir, Bronchicum krople, Pectosol, syropy wykrztuśne.
Działanie: saponiny działają wykrztuśnie; korzenie służą do otrzymywania wyciągów które są składnikami mieszanek ziołowych; kwiaty służą do wyrobu mieszanek ziołowych o działaniu wykrztuśnym.
Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis)-bylina z rodz Goździkowate. Surowcem jest korzeń zbierany w 2-3 roku rozwoju, jesienią lub wiosną i suszony w temp do 40*.
Korzeń mydlnicy (Saponariae radix)-do 5% saponin triterpenowych, cukry, sole min.
Prepataty: Pectosol, Tinctura Saponariae, Tussiflos.
Działanie: wyciągi alkoholowe stosowane są jako lek wykrztuśny w nieżytach dróg oddechowych; korzeń jest składnikiem mieszanek o działaniu wykrztuśnym.
Macierzanka piaskowa (Thymus serpyllum)-krzewinka z rodz Jasnotowate. Surowcem jest ziele zbierane w okresie kwitnienia i suszone w temp do 35*.
Ziele macierzanki (Serpylli herba)- do 0,6% olejku, flawonoidy, ok 7% garbników, związki goryczowe.
Preparaty: Septosan, Septovit, Septoflos, Pectosol.
Działanie: olejek działa bakteriobójczo, grzybobójczo, wykrztuśnie; napary stosowane są jako lek wykrztuśny, odkażający górne drogi oddechowe.
Tymianek właściwy (Thumus vulgaris)-krzewinka, surowcem jest ziele oraz olejek. Ziele zbiera się w czasie kwitnienia i suszy w temp do 35*.
Ziele tymianku (Thymi herba)-olejek do 2,5%, flawonoidy, garbniki do 3%, fenolokwasy, cukry.
Preparaty: Neopectosan, agryflos, Tymianek i Podbiał, Septosan, Septoflos, Septovit, Mucosit, Bronchicum, Sirupus Thymi compositus, Tussipect, Tymisal (spray).
Działanie: napary i wyciągi działaja wykrztuśnie; olejek działa bakteriobójczo, wykrztuśnie, przeciwskurczowo, stos w przeziębieniach, stanach zapalnych górnych dróg oddechowych i jamy ustnej.
Podbiał pospolity (Tussilago farfara)-bylina z rodz Astrowate, surowcem jest liść i kwiat. Liść zbiera się do końca lata i suszy na słońcu lub w suszarni w 45*. Kwiat zbiera się na początku kwitnienia i suszy w suszarni w 45*.
Liść podbiału (Farfare folium)-śluz do 8%, flawonoidy, garbniki, olejek, związki mineralne, alkaloidy.
Kwiat podbiału (Farfare folium)-śluz, flawonoidy (rutyna, hiperozyd), fenolokwasy, olejek, alkaloidy.
Preparaty: Pectosan, Neopectosan, Pyrosal, Tymianek i Podbiał.
Działanie: ze świeżych liści i kwiatów otrzymuje się sok; sok oraz napary z liści działają osłaniająco w chorobach układu oddechowego; napary z kwiatów działają rozkurczająco.
Dziewanna wielkokwiatowa (Verbuscum densiflorum)-surowcem są kwiaty zbierane w miarę rozwoju i szuszone w war naturalnych, zachowują barwę po wysuszeniu.
Kwiat dziewanny (Verbasci flos)-śluz, saponiny triterpenowe, flawonoidy, karotenoidy, cukry.
Działanie: wykrztuśnie, również przeciw wirusom grypy, osłaniająco, powlekająco; odwary w chorobach górnych dróg oddechowych; zewnętrznie do płukania jamy ustnej i gardła; wyciągi wchodzą w skład syropów o działaniu wykrztuśnym.