samobójstwo
W Polsce na każde 100 000 ludzi ok. 15 popełnia samobójstwo. Kobiety częściej próbują go popełnić, mężczyźni zaś częściej go dokonują. Sposób popełnienia samobójstwa różni się w zależności od płci. Kobiety wybierają bardziej "estetyczne" rodzaje śmierci (np. otrucie lekami, gazem), mężczyźni zaś bardziej gwałtowne, jak na przykład rzucenie się pod koła pojazdu, czy skok z wysokości.
W dużym procencie samobójstwa są związane z zaburzeniami psychicznymi. Najczęściej popełniają samobójstwo osoby cierpiące na depresję, schizofrenię i alkoholizm.
Niekiedy społeczeństwo stwarza warunki i okoliczności sprzyjające popełnieniu samobójstwa. Wyróżnia się trzy powody popełnienia samobójstwa: przeciwko społeczeństwu (samobójstwo egoistyczne), dla dobra społeczeństwa (samobójstwo altruistyczne) i samobójstwo dokonywane w momentach kryzysowych (tzw. samobójstwo anomiczne).
Czynniki ryzyka popełnienia samobójstwa:
pora roku: wiosna i jesień;
dni tygodnia: poniedziałek i wtorek;
wiek powyżej 45 r.ż.;
płeć męska;
rozwód lub owdowienie;
osamotnienie;
zła sytuacja materialna;
utrata pracy;
samobójstwo wśród osób bliskich;
przewlekłe choroby somatyczne;
przewlekłe bóle;
nieuleczalne choroby;
sygnały samobójstwa;
złowieszczy spokój;
depresja o ciężkim nasileniu, z poczuciem winy, niską samooceną, lękiem, bezsennością i myślami samobójczymi;
nadużywanie alkoholu;
schizofrenia zwłaszcza z omamami słuchowymi rozkazującymi;
zaburzenia osobowości.
Zespół charakterystycznych zachowań dla osoby mającej popełnić samobójstwo zwany jest zespołem presuicydalnym.
Człowiek chory na depresję i planujący samobójstwo może zdecydować się na zabicie bliskich. U chorego motywem może być chęć chronienia ich przed sytuacją bez wyjścia, nieszczęściem i cierpieniem, także przed prześladowaniem, aresztowaniem i innym zagrożeniem.
Zamiary samobójcze, zwłaszcza u człowieka z czynnikami ryzyka samobójstwa, nie mogą być lekceważone. Otoczenie takiego człowieka powinno skłonić go do niezwłocznego skontaktowania się z psychiatrą lub psychologiem. Nie powinno się takiej osoby pozostawiać w samotności, należy zabezpieczyć dostęp do trucizn, leków i innych narzędzi samobójczych. Jeżeli chory człowiek z zagrożeniem samobójstwem nie wyraża zgody na hospitalizację może być przyjęty na leczenie psychiatryczne bez zgody. Pozwala na to Ustawa o Ochronie Zdrowia Psychicznego z 19.08.1994 r. Ważną rolę w zapobieganiu samobójstwom odgrywają także telefony zaufania.
Oprac. lekarz psychiatra Marek Krzystanek
Hasło udostępnione przez serwis Poradnik Medyczny