 | Pobierz cały dokument mp.a.wydrycka.poezja.mlodej.polski.polonistyka.doc Rozmiar 66 KB |
Młoda Polska. A. Wydrycka. Poezja Młodej Polski - streszczenie
W pozytywizmie dominantę stanowiła proza; w Młodej Polsce - liryka.
W ówczesnej krytyce pojęcia poezja i liryka nie były synonimiczne. Poezja była pojęciem nieprecyzyjnym, o szerokim zakresie i pozytywnie wartościującym; liryka zaś pojęciem węższym.
U progów epoki narzekano na obniżenie ideałów w poezji. Zenon Przesmycki u poetów dostrzegał jedynie kunsztowną formę, a brak myśli i uczuć. Piotr Chmielowski i Antoni Lange sarkali na brak wybitnych talentów wśród poetów debiutujących w latach 90. XIX w. Lange i Wilhelm Feldman lata 90. traktowali jako okres chaosu, okres przejściowy: między „wielkim romantyzmem” a wyczekiwaniem następnego wieszcza. Dopiero po 1900 dostrzeżono znaczenie poezji K. Przerwy-Tetmajera, J. Kasprowicza czy T. Micińskiego.
Diagnozy poezji dokonane przez ówczesnych krytyków:
Synkretyzm neoromantyczny (Wilhelm Feldman - m.in. Współczesna literatura polska) - krytyk zwraca uwagę na zacieranie granic między rodzajami literackimi (synkretyzm) (Chłopów Reymonta nazywa poematem!). Okres po 1900 r. proponuje nazwać neoromantyzmem.
Psychoestetyka (Ignacy Matuszewki - m.in. Słowacki i nowa sztuka) - dominacja liryki to rezultat rozwoju (psycho)estetyki, która jest ściśle związana z kształtowaniem osobowości bohaterów literackich (najważniejsze staje się „odbicie” świata w psychice ludzkiej).
Ideologia czynu (Antoni Potocki - m.in. Polska literatura współczesna) - w poezji metafizyka (wizje i proroctwa) przeplatają się z czynem i realizacją; jednostka uzyskała prawo wyrażania samej siebie, pogłębiona została wrażliwość i sumienie.
Konstatacja Potockiego stanowi całkowitą antytezę obserwacji Langego (od chaosu do żywotnej całości). Cóż więc stało się w przeciągu tych kilkunastu lat? Dynamizm poezji młodopolskiej uwarunkowany był wpływem prądów światopoglądowych i filozoficznych.
Fazy i nurty w poezji młodopolskiej:
 | Pobierz cały dokument mp.a.wydrycka.poezja.mlodej.polski.polonistyka.doc rozmiar 66 KB |