TRÓJCZŁONOWY MODEL JĘZYKA WEISGERBERA

(TREŚĆ, FUNKCJA, ZNACZENIE)

Weisgerber tradycyjne (leksykalne) pojęcie znaczenia i tradycyjne (gramatyczne) pojęcie funkcji chce zastąpić specyficznym pojęciem treści językowej. Według niego znaczenie wyrazów i funkcje form to „bliżej nieokreślone twory”, które należy wykluczyć z opisu lingwistycznego, co nie do końca jest poprawnym myśleniem.

Weisgerber chce funkcje i znaczenie ukazać jako „duchowy świat pośredni”, który ukazuje nam się świadomie w „świecie językowych treści”. Świat pośredni to dla niego samodzielny świat treści językowych. Chce ustanowić model, który nie będzie dwuwarstwowy jak u de Saussure'a, a będzie trójwarstwowy.

Forma dźwiękowa	Duchowy przedmiot Treść wyrazu	Świat zewnętrzny Rzeczy i przedmiot
Onkel(wuj, stryj)	duchowy świat pośredni Twór myślowy	Brat ojca Brat matki Mąż siostry ojca Mąż siostry matki

Środkowa kolumna to „duchowe przedmioty” (treści językowe) w „duchowym świecie pośrednim”(językowy świat pośredni), w którym „formy dźwiękowe napotykają bogactwo odmian, rzeczy i przedmiotów”.

Dotychczasowy dwuczłonowy system wg Weisgerbera prowadziło do zatarcia granicy pomiędzy duchowym światem pośrednim a światem zewnętrznym oraz do pominięcia warstwy treści językowych. Znaczenie Weisgerber rozumie jako pojęcie relacyjne pomiędzy formą wyrazu a pojęciem, uważał, że jest czymś, czego nie ma, istnieje tylko w wyrazie jako funkcja strony dźwiękowej.

wyraz

forma wyrazu treść wyrazu

znaczenie

nazwa pojęcie

oznaczenie

Weiserber rozróżnia znaczenie i treść, lecz i identyfikuje pojęcie i treść, doprowadza to do zrównania struktur językowych i myślowych. Jest to sprzeczne z marksistowską teorią stosunku między językiem a myśleniem. Zarówno jak i znaczenie i pojęcie funkcji (gramatyka) nie pozwalają dostrzec treści językowych, a co za tym idzie współdziałanie formy językowej i treści, co może doprowadzić do niebezpiecznego pomieszania treści językowych i rzeczy.

Weisbgerber odrzuca popularną gramatykę, zastępuje pojęcie funkcji pojęciem treści, nie po to, żeby wprowadzić nowy termin lecz o „zwrot o 180º, podyktowany przejściem od formy dźwiękowej do treści”. Poszukując znaczenie wyrazów i ich form to próby „badania treści językowych w ujęciu podstawowym”. Uważa, że nie ma połączenie bezpośredniego pomiędzy znakiem dźwiękowym a rzeczą, pośrodku musi zawsze być warstwa pośrednia treści językowych.

G T R

(głoska) (treść językowa) (rzecz)

Język

Weisberberowskie pojęcie treści wyrasta z językowo-filozoficznych, idealistycznych założeń „świata pośredniego”, jest ono etapem które przejściowym do pojęć osiągnięcia i oddziaływania. Badanie, które ukierunkowane jest na treść na doprowadzić do analizy pod kątem tych właśnie pojęć (osiągnięcia, oddziaływania), stwarzając w ten sposób całościowy pogląd na język.

Weisgerber uważa, że treść językowa to nie element języka ani nawet jego istota. Jest przeciwny słownikom alfabetycznym, które układają hasła według formy dźwiękowej, również i tym słownikom, które hasła układają według grup semantycznych ponieważ wykraczają poza obręb języka. Przykład: „Proszę mi nie deptać po nogach(stopach, palcach)!” nie jest rzeczową różnicą, ale różnicą duchowego świata pośredniego. Weiserber odrzuca semazjologię (semantykę) wychodzącą od formy dźwiękowej i obserwuje przemiany związanych z nią znaczeń, oraz onomazjologię która wychodzi od znaczenia i kieruje na formy dźwiękowe. Te procesy postępowania są jedynie pomocniczymi środkami w koncepcji która bada konstrukcję językowego świata pośredniego według własnych praw. Odsunięcie koncepcji opartej o dźwięk i desygnat i zastąpienie jej rozumowaniem adekwatnym do tego co językowe, odnosi się do wszystkich dziedzin języka i wynika z trójczłonowego modelu Weiserbera, podkreślając różnice pomiędzy dźwiękiem, treścią a rzeczą.

Powodzenia w zrozumieniu tego bełkotu…

---