UKŁAD KRĄŻENIA

Cechy m. sercowego:

-pobudliwość

-kurczliwość

-automatyzm pracy

Układ bodźcotwórczy, bodźcoprzewodzący serca:

Ośrodek I-rzędowy (węzeł zatokowo-przedsionkowy, Keith-Flacka)

-górna cz. prawego przedsionka w okolicy ujścia żył głównych, rozrusznik serca

-70-80 pobudzeń/min

Ośrodek II-rzędowy (węzeł przedsionkowo-komorowy, Aschoff-Tawary)

Dolna cz. prawego przedsionka w okolicy przegrody przedsionkowo-komorowej

-40-60 pobudzeń/min

Od II-rzędowego odchodzi pęczek Palladino-Hisa (15-40 pobudzeń/min), 2 odnogi, prawa do PK, lewa do LK.

Pęczek zakończony włóknami Purkiniego obejmującymi mięśniówkę komór.

CYKL PRACY SERCA trwa około 0,8 sek.

1. Faza pauzy 0,3sek

(żyłami krew wypełnia jamy serca)

2. Faza skurczu przedsionków 0,1sek.

(zamknięcie zastawek żylnych, przedsionki dopełniają komory).

3. Faza Skórczu komór z równoczesnym rozkurczem przedsionków. 0,3sek.

I - izometryczny, izowolumetryczny 0,05sek.

(Zamykają się zastawki przedsionkowo-komorowe, jeszcze nie otworzyły się zastawki tętnicze).

II- izotoniczny 0,25sek.

(Ciśnienie w komorach większe niż w tętnicach, otwierają się zastawki tętnicze, dochodzi do wyrzutu krwi z komór do tętnic).

4. Faza rozkurczu komór 0,1sek

Regulacja pracy serca.

Prawo serca Sterlinga:

Wzmożony napływ krwi żylnej do serca powoduje zwiększone rozciągnięcie włókien mięśniowych czego efektem jest zwiększenie objętości wyrzutowej serca.

Nerwowa regulacja pracy serca:

Ośrodek hamujący pracę serca należy do przywspółczulnej cz. ukł. autonomicznego, znajduje się w rdzeniu przedłużonym. Stąd płyną impulsy hamujące do m. sercowego za pośrednictwem włókienek nerwu błędnego. Neuromediatorem w synapsach jest acetylocholina.

Ośrodek przyspieszający pracę serca (współczulna cz. ukł. autonomicznego) znajduje się w rdzeniu kręgowym w odc. piersiowym Th1-Th5, stąd płyną impulsy przyspieszające jego pracę. Neuromediatorem, noradrenalina.

(przeważa ośrodek przywspółczulny)

Humoralna regulacja pracy serca:

Jony wapnia, adrenalina, noradrenalina, antropina, glukagon, tyroksyna(tarczyca)

- nasila przyspiesza pracę

Antropina - powoduje niewrażliwość tkanek na działanie acetylocholiny (hamuje nerw błędny)

Jony potasu, insulina

- hamują, zwalniają

Gazy - zmniejszenie prężności tlenu we krwi, przyspiesza pracę serca (do pewnego momentu), w przypadku znacznego niedoboru tlenu, hemoglobina poniżej 60% zwalnia aż do zatrzymania w rozkurczu.

- wzrost prężności CO2 (spadek pH), na początku pobudza, przy wysokiej prężności serce zwalnia do zatrzymania w rozkurczu.

Naczynia krwionośne:

-tętnicze (wyprowadzają krew z serca)

-żylne (doprowadzają krew do serca)

-włosowate (wymiana między krwią a tkankami)

Rodzaje tętnic:

- typu sprężystego (aorta, t. płucna, największe)

W środkowej warstwie nie posiadają m. gładkich tylko grubą warstwę włókien sprężystych,, nie mają zatem zdolności do czynnej zmiany przekroju, mogą się odkształcać pod wpływem zmian ciśnienia krwi „magazynowanie energii”.

- typu mięśniowego

W środkowej cz. zawierają grubą warstwę m. gładkich, dzięki czemu mogą silnie zmieniać swój przekrój.

Tętniczki (również zawierają m. gładkie)

Naczynia włosowate (cienka ściana)

Nie posiadają żadnych mięśni w ścianach, zwieracze przedwłośniczkowe regulują napływ krwi do naczyń, w przypadku gdy zwieracze są zamknięte , wówczas krew pomija sieć nacz. włosowatych i przepływa bezpośrednio z tętniczek do żył poprzez tzw. zespolenie tętniczo-żylne.

Regulacja przekroju naczyń krwionośnych:

2 ośrodki naczynioruchowe:

-nadrzędny (rdzeń przedłużony)

-naczynioruchowy (rdzeń kręgowy, odc. piersiowo-lędźwiowy)

Ośrodki podzielone:

Nerwowa regulacja światła nacz.

a) cz. naczyniozwężająca, presyjna [przeważa]

działają włókna współczulne, adrenergiczne (neuromed. -noradrenalina)

b) cz. naczyniorozszerzająca, depresyjna

działają włókna przywspółcz. i współcz., cholinergiczne (neuromed. -acetylocholina)

Humoralna regulacja światła nacz.

adrenalina, noradrenalina, wazopresyna - zwężają

acetylocholina - rozszerza

kw. mlekowy, wzrost prężności CO2 centralnie zwężają nacz., a lokalnie rozszerzają ( w pracujących mięśniach).

Serce - pompa tłocząca !!!

jony wapnia - wzrost amplitudy i spadek częstości skurczów, działają systolicznie, mogą zatrzymać serce w fazie skurczu.

jony potasu - spadek amplitudy i wzrost częstości skurczów, działają diastolicznie, mogą zatrzymać serce w fazie rozkurczu.

CIŚNIENIE KRWI

- siła z jaką krew działa na ściany naczyń krwionośnych

W nacz. tętn. wielkość ciśnienia zmienia się wraz z fazą pracy serca.

W fazie skurczu komór (wyrzut krwi do serca), ciśnienie skurczowe (systoliczne, maksym.).

W fazie rozkurczu i pauzy, ciśnienie rozkurczowe (diastoliczne, minimalne).

W nacz. włosowatych, żylnych, ciśnienie stałe.

ciśnienie tętna, amplituda skurcz.-rozkurcz. - różnica między c. skurcz. a rozkurcz.

c.sk.~120mmHg (prawidłowe do 140)

c.rozk.~80mmHg (do 90)

aorta- 140/90

t. ramieniowa (t. mniejsze) 120/80

małe tętniczki (arteriole) 70/50

nacz. włosowate 30-40

małe żyły 10-20

duże żyły (główne) 2-5

Od czego zależy ciśnienie krwi?

1. Od ilości krwi tłoczonej przez serce do tętnic (intensywność pracy serca)

parametry służące do oceny intensywności:

HR - częstość skurczów serca (ok. 70 w spoczynku, max ok. 200)

SV - objętość wyrzutowa serca - objętość krwi tłoczonej przez jedną komorę w czasie jednego skurczu (ok.70ml w spoczynku, max x2 120-150 nawet 200).

.

Q - pojemność minutowa serca SVxHR (w spoczynku ok. 5l/min, max. 25-30(40)l/min)

2. Od wielkości oporów naczyniowych.

a) elastyczność nacz. krwionośnych

b) aktualny przekrój nacz. krwionośnych

c) wrodzone cechy budowy ukł. krążenia

3. Od ogólnej objętości krwi.

4. Od lepkości krwi.

Ciśnienie zależy od:

-wysiłek fizyczny (c.skurczowe)

-stany emocjonalne

-położenie ciała

-wiek

-płeć

Elektrokardiografia EKG

-badanie prądów czynnościowych powstających podczas pracy serca

(badanie czynności bioelektrycznej serca)

trójkąt Einthovena (prawe, lewe przedramię, lewe podudzie, środek serce)

rodzaj odprowadzeń EKG:

1) klasyczne, dwubiegunowe kończynowe

I połączenie - lewe przedramię, prawe przedramię

II połączenie - prawe przedramię, lewe podudzie

III połączenie - lewe przedramię, lewe podudzie

2) jednobiegunowe kończynowe

aVL - z lewego przedramienia

aVR - z prawego przedramienia

aVF - z lewego podudzia

3) piersiowe, przedsercowe (wzdłuż łuku żebrowego) V1-V6

P - depolaryzacja przedsionków (odpowiada fazie skurczu)

PQ - czas przewodzenia impulsu z ośr. I-rzędow. do II-rzędow. (z przedsionków. do komór)

zespół komorowy QRS - depolaryzacja komór (nie ma repolaryzacji przedsionków)

R - odpowiada fazie skurczu izometrycznego komór

ST - faza wolnej repolaryzacji komór (odpowiada fazie skurczu izotonicznego)

T - faza szybkiej repolaryzacji komór (odpowiada fazie rozkurczu komór)

Parametry układu krążenia:

HR - częstość skurczów serca

HF - tętno HR=HF

HRspocz. - 64 HRmax. - 200+wiek

bradykardia (wagotonia) - obniżenie częstości skurczów serca w spoczynku

wagotonia-od nazwy n. błędnego (wagus)

pod wpływem treningu nie zwiększa się tętno max. wręcz zmniejsza

tętno - falisty ruch okresowych zmian ciśnienia

ciśnienie- siła z jaką cząst. krwi odziaływują na ściany naczyń krwionośnych

SV - pojemność wyrzutowa serca - ilość krwi tłoczona do obiegu przez każdą komorę podczas jednego skurczu

Q= HR x SV - pojemność minutowa serca - ilość krwi tłoczona do obiegu przez każdą komorę podczas 1min.

parametr wartość spoczynkowa wartość podczas wysiłku

BPs-Cs BPs-120(mm/Hg) BP-200

BPd-Cd BPd-70-80(mm/Hg) BP-90

SV 70ml 120ml

200ml

Q=HR x SV 5l/min 30-40 l/min

WZÓR STARRA

SV = 101 + 0,5 x Cs - 1,09 x Cd - 0,61 x WIEK (w latach)

---