PADACZKA
EPILEPSIA
Padaczka jest zespołem chorobowym,
którego podstawowym objawem są
nawracające napady padaczkowe.
Napad padaczkowy powstaje wskutek
nieprawidłowych nadmiernych
wyładowań bioelektrycznych w neuronach.
ETIOLOGIA PADACZKI
U około 60% chorych nie udaje się ustalić żadnego
czynnika etiologicznego.
Morfologiczne lub czynnościowe zmiany w obrębie mózgu
Wrodzona predyspozycja związana z niskim progiem pobudliwości drgawkowej
Czynniki sprzyjające występowaniu napadów
MIĘDZYNARODOWA KLASYFIKACJA NAPADÓW
I. NAPADY CZĘŚĆIOWE
A. Napady częściowe z objawami prostymi
/bez zaburzeń świadomości/
B. Napady częściowe z objawami złożonymi
/z zaburzeniami świadomości/
1. początek z objawami prostymi, po których następują
zaburzenia świadomości
2. z zaburzeniami świadomości od początku
C. Napady częściowe wtórnie uogólnione
1. napady częściowe z objawami prostymi lub złożonymi wtórnie
uogólniające się
2. napady częściowe z objawami prostymi rozwijające się do
napadów częściowych z objawami złożonymi, a następnie do
wtórnie uogólnionych
MIĘDZYNARODOWA KLASYFIKACJA NAPADÓW cd.
II. NAPADY UOGÓLNIONE
/bez początku ogniskowego, obustronnie symetryczne/
A. Napady nieświadomości typowe i nietypowe
B. Napady miokloniczne
C. Napady atoniczne
D. Napady kloniczne, toniczne, toniczno-kloniczne
II. NAPADY JEDNOSTRONNE LUB PZREWŻNIE
JEDNOSTRONNE
IV. NAPADY NIESKLASYFKOWANE
NAPADY CZĘŚCIOWE I PROSTE
/BEZ ZABURZEŃ ŚWIADOMOŚCI/
NAPADY RUCHOWE: np. drgawki kloniczne ręki; napady Jacksona z typowym marszem; zwrotne z tonicznym zwrotem gałek ocznych, głowy i ew. tułowia w jedna stronę; dysfatyczne; z wokalizacją lub zatrzymaniem mowy
NAPADY CZUCIOWE I ZMYSŁOWE: czuciowe somatyczne np. parestezje; wzrokowe np. iskry, płomienie; słuchowe np. gwizdy, świsty; smakowe i węchowe - odczuwanie dziwnych nieprzyjemnych smaków i zapachów
NAPADY WEGETATYWNE: np. sensacje w nadbrzuszu lub klatce piersiowej, pocenie, ślinienie
NAPADY PSYCHICZNE: różnorodne objawy psychiczne dotyczące zaburzeń intelektu /np. deja vu, deja vecu/, napadowe myśli natrętne, napady wspomnieniowe, zaburzenia postrzegania /np. omamy/, zaburzenia afektywne /np. napady dysfotyczne i depresyjne/
NAPADY CZĘŚCIOWE ZŁOŻONE
/Z ZABURZENIAMI ŚWIADOMOŚCI OD POCZĄTKU LUB TEŻ ROZPOCZYNAJĄ SIĘ OBJAWAMI PROSTYMI/
Znieruchomienie, zahamowanie dotychczasowej czynności /”absence temporal”/
Stan zamroczenia z automatyzmami prostymi - oralnymi czy ruchowymi lub bardziej złożonymi o charakterze czynności rzekomocelowych
Przebieg dwyfazowy tzn. znieruchomienie, po którym następuje stan zamroczenia z automatyzmami
Napad uogólniony toniczno-kloniczny
Często poprzedzająca aura
Nagły upadek, połączony z okrzykiem
Uogólniony skurcz toniczny i zatrzymanie oddechu
Uogólnione drgawki kloniczne
Często: piana z ust, przygryzienie języka, bezwiedne oddanie moczu i stolca
Faza kloniczna- kilka min., okres zamącenia - ponad 10min. pokryte niepamięcią.
STAN PADACZKOWY
Napad trwający dłużej niż 30 minut lub kilka napadów
pomiędzy którymi chory nie odzyskuje przytomności.
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY:
niedostateczne przyjmowanie leków
nagła zmiana lub odstawienie leku
zatrucie alkoholem
DIAGNOSTYKA PADACZKI
Wywiad
Badanie przedmiotowe ogólne i neurologiczne
EEG
- rutynowy zapis EEG
- EEG po nieprzespanej nocy
- całodobowe monitorowanie zapisu EEG
DIAGNOSTYKA PADACZKI cd.
Tomografia komputerowa
u chorych z początkiem padaczki po 25 rż.
u chorych z napadami ogniskowymi
u chorych z czynnościową wolną w EEG
u chorych z napadami opornymi na leczenie
w razie dołączenia się nowych objawów neurologicznych
MRI
gdy CT nie ujawnia zmian mimo ewidentnych lub narastających
objawów ogniskowych gdy obraz CT jest niejdnoznaczny
Arteriografia
gdy podejrzewa się zmianę naczyniową
Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego
proces zapalny mózgu i opon
choroby pasożytnicze
Badania biochemiczne
poziom glukozy w surowicy /hypoglikemia/
poziom wapnia i fosforu w surowicy /tężyczka/
morfologia i poziom Fe w surowicy /niewydolność z omdleniami/
RÓŻNICOWANIE NAPADÓW PADACZKOWYCH
Napady psychogenne
Przejściowe ataki ischemiczne /drop attacks/
Migrena
Omdlenie zwykłe
Omdlenie mikcyjne
Omdlenie kaszlowe
Omdlenie związane z nadwrażliwością zatoki szyjnej
Łagodne omdlenie wieku młodzieńczego
Zespół MAS
Zaburzenia rytmu serca
Narkolepsja
Katapleksja
Tężyczka
LEKI PRZECIWPADACZKOWE ZALECANE
W RÓŻNYCH TYPACH NAPADÓW
DAWKOWANIE LEKÓW PRZECIWPADACZKOWYCH
LECZENIE STANU PADACZKOWEGO
POSTĘPOWANIE W DOMU CHOREGO
Podać 10 mg diazepamu dożylnie z prędkością 2mg/min. jeśli napady nadal utrzymują się podać następnie 10 mg przewieźć chorego do szpitala.
POSTĘPOWANIE W SZPITALU
Podać dożylnie 60 ml 40% glukozy
Podać dożylnie 100 mg tiaminy (Vit. B1)
Tlen do oddychania
Pobrać krew na badanie poziomu leku, badania podstawowe i gazometrię
Jeśli drgawki utrzymują się nadal - podać powoli dożylnie 20 mg diazepamu lub 1 mg klonazepamu i jednocześnie do drugiej żyły fenytoinę w dawce 15-18 mg/kg w powolnej injekcji dozylnej lub wlewie kroplowym
W przypadkach o znanej etiologii /np. guz mózgu/ włączyć deksametazon w wysokich dawkach dożylnie lub mannitol
LECZENIE STANU PADACZKOWEGO cd.
PRZEDŁUŻAJĄCY SIĘ STAN PADACZKOWY
(gdy napady nie ustąpiły w ciągu 30-40 min.)
podać jeszcze raz diazepam 20 mg i.v. a następnie kontynuować wlew
100 mg diazepamu w 500 ml glukozy
lub
podać klometiazol (Heminevrin) w dawce 40-100ml 0,8% toztworu we
wlewie i.v.
lub
podać 10 ml paraaldehydu w 100 ml solu fizjologicznej i.v. w ciągu 10-
15 min.
POSTĘPOWANIE W ODDZIALE INTENSYWNEJ TERAPII
Podać fenobarbital 15 mg/kg i.v. pod kontrola oddechu
Podać lidokainę 100 mg w powolnej injekcji dożylnej a przy ustępowaniu napadów - 50-100 mg w 250 ml glukozy w kroplówce pod kontrolą EKG
Narkoza ogólna przy użyciu tiopentalu lub halotanu
Przy leczeniu stanu padaczkowego należy szczególnie dbać o stan
układu krążeniowo-oddechowego, zwalczać obrzęk mózgu,
przeciwdziałać hipotermii i regulować gospodarkę wodno-
elektrolitową
LECZENIE CHIRURGICZNE PADACZKI
WSKAZANIA
częste napady i/lub znaczne zaburzenia zachowania mimo prawidłowo prowadzonego leczenia farmakologicznego przez okres 3-4 lat
uszkodzenie mózgu o charakterze ogniskowym, jednostronne
takie umiejscowienie ogniska padaczkorodnego, aby zabieg nie spowodował trwałego kalectwa
względnie dobry poziom intelektualny chorego zapewniający współpracę z lekarzem przed i po operacji
diagnostyka przedoperacyujna powinna odbywać się w wyspecjalizowanych oddziałach neurochirurgicznych i obejmować poszerzone badania neurofizjologiczne
RODZAJE ZABIEGÓW OPERACYJNCYH
zabiegi resekcyjne: wycięcie odcinka kory, części lub całego płata mózgu, znacznie rzadziej kilku płatów lub jednej półkuli, najczęściej wykonywanym zabiegiem jest lobektomia skroniowa
zabiegi prowadzące do modyfikacji czynności bioelektrycznej wiedzę
LEKI PRZECIWPADAZCZKOWE NOWEJ GENERACJI
Vigabatrin (Sabril) Wzrost stężenia GABA w OUN przez
hamowanie GABA-transaminazy rozkładającej GABA.
Lamtrygina (Lamictal) Blokowanie kanałów sodowych,
hamowanie uwalniania neuroprzekaźników pobudzających
(głównie glutaminianu).
Oxycarbamazepina (Trileptal) Blokowanie kanałów sodowych.
Tiagabina (Gabitril) Hamowanie wychwytu GABA prze neurony i
komórki gleju co nasila hamujący wpływ transmisji GABA-ergicznej.
LEKI PRZECIWPADAZCZKOWE NOWEJ GENERACJI
Gabapentin (Neurontin) Analog GABA.
Topiramat (Topamax) Blokowanie kanałów sodowych,
potęgowanie działania GABA, hamowanie anhydrazy
węglanowej.
Felbamat (Taloxa) Mechanizm słabo poznany, hamuje
szerzenie odogniskowych wyładowań in vitro.
Skuteczność leków przeciwpadaczkowych w różnych typach napadów i zespołach padaczkowych