Medycyna ratunkowa

W4 20.05.2006

Ostra niewydolność oddechowa

Podział niewydolności oddechowej

1. Na podstawie zaburzeń wymiany gazowej

• Typ I częściowa - tylko hipoksemia

• Typ II całkowita - hipoksemia z hiperkapnią

2. Na podstawie zaburzeń mechaniki oddechowej

• Zaporowa

• Restrykcyjna

• Mieszana

Niewydolność oddechowa zaporowa

• Związana z obniżeniem sprężystości tkanki płucnej lub zwężeniem światła oskrzelkiów.

Przyczyny:

• Zwężenie dróg oddechowych poza klatką piersiową (zwężenie tchawicy, niedowład nerwu krtaniowego dolnego, obrzęk nagłośni)

• Zatkanie wewnątrz oskrzelowe (ciało obce, astma, POCHP)

• Ucisk na oskrzela z zewnątrz (guzy)

Niewydolność oddechowa restrykcyjna

• Związana z obniżeniem zdolności rozprężających układu płuco-klatka piersiowa - przepona

Przyczyny:

• Restrykcja wewnątrzpłucna (zwłóknienie płuca, resekcja płuca)

• Restrykcja opłucnowa (odma opłucnowa, płyn w jamie opłucnej, zrosty opłucnej)

• Restrykcja klatki piersiowej (złamanie żeber, wysokie ustawienie przepony przednio-boczne)

Obraz kliniczny

• Dolegliwości: duszność (subiektywny brak powietrza), ból w klatce piersiowej, sinica, wzrost akcji serca, wzrost ciśnienia tętniczego

• Objawy neurologiczne: splątanie, pobudzenie, dezorientacja (skutek znacznej hipoksji), senność (skutek hiperkapni), drgawki, śpiączka.

Duszność- subiektywne uczucie braku tchu

• Ocena duszności: zwiększenie częstości oddechu, zmniejszenie głębokości oddechu, zwiększenie wysiłku oddechowego, zaciąganie dołka jarzmowego, zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych, praca dodatkowych mięśni oddechowych.

• Badanie fizykalne

Cechy duszności:

• Pozycja ortopnoe

• Osłuchowo - świsty, furczenia, rzężenia, trzeszczenia, szmer oskrzelowy

• Ucisk klatki piersiowej

• Zmiany opukowe: wypuk stłumiony (płyn, krew); wypuk bębenkowy (odma)

• Sinica

• Badania dodatkowe: badanie gazometryczne krwi tętniczej, pO_{2 ,} pCO₂, pulsoksymetria, Rtg klatki piersiowej, inne w zależności od podejrzewanej przyczyny.

Ogólne zasady postępowania:

• pozycja półsiedząca

• drożność dróg oddechowych

• tlenoterapia

• dostęp do żyły

• płynoterapia

• monitorowanie

• leczenie swoiste przyczynowe

Postępowanie w ciężkim zaostrzeniu astmy:

1. tlenoterapia

2. β-mimetyki wziewne - Salbutamol 2,5 mg co 1-3 h

3. ogólnie działające sterydy: Encorton 30-60mg po; Hydrocortyzon 200mg iv, co 4 h; Fenicort 25mg iv, co 4 h.

4. Salbutamol 0,5-1mg sc; Atrovent 0,5mg wziewnie co 3 h.

5. Adrenalina 0,3 mg sc, można dwukrotnie powtarzać

6. popraw -leczenie podtrzymujące; brak poprawy w zależności od zagrożenia wentylacja mechaniczna.

7. Inne możliwości farmakologiczne: Ketamina - działanie rozszerzające oskrzela

1-2mg/ kg mc iv w ciągu 30 minut; Heliox - mieszanina 60-70% helu i 30-40% tlenu (u chorych oddychających samodzielnie powoduje laminarny przepływ powietrza)

8. Pacjenci zaintubowani zwiększenie wysycenia hemoglobiny tlenem

Postępowanie w POCHP:

1. Tlenoterapia

2. Nebulizacja: Salbutamol, Atrovent

3. Aminofilina 0,5 mg/kg iv

4. Hydrocortyzon

5. Antybiotyk II rzutu, makrolid, cefalosporyna II generacji

6. leczenie chorób współistniejących

Płyn w jamie opłucnej

• Obecność płynu w przestrzeni opłucnej przekraczająca jego fizjologiczną objętość

20 ml (hydrotoraks).

• Objawy: duszność, kaszel, ból w klatce piersiowej; osłabienie, zniesienie szmerów pęcherzykowych, stłumienie, osłabienie drżenia głosowego.

• Leczenie: drożność dróg oddechowych, 100% tlenu, dostęp do żyły, transport do szpitala, drenaż opłucnej.

Nakłucie - dolny brzeg żebra. Jednorazowe nakłucie - 1000ml; dobowo nie więcej

niż 2l.

Odma opłucnowa:

• otwarta

• zamknięta

• Objawy: duszność, ból w klatce piersiowej.

• Rozpoznanie: osłabienie, zniesienie szmeru pęcherzykowego, wypuk bębenkowy, odma podskórna - trzeszczenia podskórne, przesunięcie tchawicy na stronę zdrową.

• Postępowanie: ABC, tlenoterapia, wkłucie, odbarczenie odmy, transport o szpitala.

Wskazania do nakłucia: objawy ostrej niewydolności oddechowej z sinicą, objawy wstrząsu, zaburzenia świadomości.

Aspiracja ciała obcego

• Postępowanie:

• Rękoczyn Heimlicha przy zachłyśnięciu

• Konikopunkcja, tracheotomia

• Próba wyjęcia ciała obcego przy pomocy laryngoskopu i szczypczyków

• W przypadku obrzęku podać kortykosterydy

Ocena niewydolności oddechowej - dzieci

• stridor- świst na wdechu

• kaszel, sinienie, dysfagia, głos gardłowy

® 2006 AŁ

---