Haiku - japoński wiersz, jest obrazkiem - szkicem, notujacym aktualny stan jekiegoś wycinka świata w sposób najpełniejszy, ponieważ oddaje jego barwę, muzykę, nawet zapach i całą otaczającą go atmosferę, działającą na uczucia poety i czytelnika. Wynika to z głębokiego zakorzenienia tej sztuki w praktyce Zen - artystów prowadziła chęć świadomego przeżycia momentu teraźniejszego, mocno odczuwali proste i czyste piękno rzeczy, które mają przeminąć. Potrafili kochać żaby i koniki polne, pchły i komary tak samo, jak wiosnę i kwiaty. Pisali o zwyczajnych zdarzeniach i prostych czynnościach. Dlatego czytając Haiku, ma się nieodparte wrażenie, że traktują oni każdą rzecz jak coś bardzo bliskiego, co, żyjąc własnym życiem, chce zasłużyć sobie na naszą uwagę i pracuje na oświecenie człowieka, bo czasem chwila może zrodzić w nim Buddę, a jedno doznanie Poetę. Wszędzie czeka na niego satori - to nagłe zrozumienie, ocknienie, pozwalające wznieść na wyższy poziom umysł i wolę i przyjmować rzeczywistość ze spokojem, bez pośpiechu. Pełnowartościowy przekład Haiku jest niemożliwy. Można oczywiście zrezygnować z wierności formy na rzecz treści, ale wtedy powstaje już inna poezja. W przypadku Haiku najistotniejsza jest jego zwięzłość i wielka oszczędność słów. Dlatego najlepiej zachować skróty myślowe i charakterystyczny rytm 5 + 7 + 5. Pomocne stją się tutaj komentarze, których obecność pozostaje zresztą w zgodzie ze sposobem przedstawiania tej poezji w Japonii. Nam Europejczykom, którzy układamy wszystkie zdarzenia w logiczny ciąg, a korzyści płynące z realnego świata cenimy wyżej niż to, co dzieje się w naszym wnętrzu, trudno czasem zrozumieć w pełni Haiku - poezję mówiącą raczej o duchu Natury niż o jej szacie zewnętrznej i o nastroju obiektu poetyckiego wyraźniej niż o nastroju poety. Niech więc lektura przedstawionych Haiku będzie treningiem dla naszego wnętrza.

Sakazuki - ya yamaji - no kiku - to kore - o hosu Na górskiej ścieżce wysuszyłem ten kielich - z chryzantemą Basho [ze zbioru Bando Taro, 1671] KIGO: chryzantema - kiku Aki fukaki tonari - wa nani - o suru hito - zo Jesień głęboka i cóż w te dni porabia sąsiad mój bliski Basho [z dziennika Oinikki, 1694] KIGO: głęboka jesień - aki fukaki Kono aki - wa nan - de toshiyoru kumo - ni tori Czemuż ta jesień jest jakby ptak sędziwy daleko w chmurach Basho [z dziennika Oinniki, 1694] KIGO: jesień - aki

jarek& rut

---