opracowanie pytań na kolokwium, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne


Funkcjonalizm

T. Parsons i jego funkcjonalna perspektywa społeczeństwa:Społeczeństwo jest systemem składającym się z wzajemnie powiązanych części, z których każda pełni określoną funkcję w tym systemie. Stąd nazwa funkcjonalizm. System społeczny jest w stanie dynamicznej równowagi, istniejące wewnątrz napięcia mogą się się utrzymywać przez dłuższy czas, ale są one rozwiązywalne, system ten ulega zmianom, ale w sposób stopniowy i ewolucyjny, największym zmianom ulegają społeczne makrostruktury społeczne i kulturowe pozostają zasadniczo niezmienione. Cechą charakterystyczną tego systemu jest występowanie zróżnicowanych ról i pozycji społecznych związanych ze zróżnicowanymi prawami i obowiązkami oraz istnienie wspólnych norm i warności. Aby system ten mógł trwać musi być zdolność do adaptacji, osiągania celów oraz integracji i utrzymywania wzorców działania. System społeczny dąży do zachowania ładu, czyli prawidłowego funkcjonowania tworzy, więc pewną hierarchię.

!Co zdaniem R. Mertona może być przedmiotem analizy funkcjonalnej?

!Paradygmat-zbiór pojęć i teorii tworzących podstawy danej nauki wprowadzony przez T. Kuhna.

Cele paradygmatu:

Uwarstwienie społeczne-koncepcja podziału społ polegająca na jego rozpatrywaniu pod kątem istnienia warstw (klas, stanów, grup społeczno-zawodowych) różniących się między sobą pod względem np. dochodu, prestiżu, wieku, kwalifikacji, wykształcenia, pełnionych funkcji itd. Pozycja danej warstwy społecznej (wyższa - niższa) zależy od uznawanego w danym społeczeństwie systemu wartości.

Związek między uwarstwieniem a podstawowymi funkcjami społecznymi:

Nierówność społeczna-to nieświadomie wypracowany sposób, dzięki któremu społeczeństwa zapewniają sobie staranną obsadę najważniejszych pozycji przez najlepiej przygotowane osoby. Każde społ nie zależnie od tego czy jest proste czy złożone musi różnicować ludzi ze względu na prestiż i szacunek musi wprowadzać pewną zinstytucjonalizowaną nierówność.

Neofunkcjonalizm

!Hermeneutyka-sztuka rozumiejącej interpretacji różnych przejawów aktywności ludzkiej, zwłaszcza o charakterze kulturowym, zmierzająca do odkrycia ich głębokiego sensu i umieszczenia ich w szerszym kontekście historycznym, społecznym, światopoglądowym itp.

Rozumienie hermeneutyczne-polega na tym, że jakąś część rozumiemy modyfikujemy i poszerzamy wychodząc od całości i odwrotnie całość określa się przez jej części. Rozumienie hermeneutyczne nigdy się nie kończy całkowicie, bowiem jako cel wysiłków hermeneutycznych nie ma charakteru produktów, lecz ciągle dokonującego procesu.

!Dyskurs- rozmowa, dyskusja; przemowa, to sposób myślenia i pojmowania świata, który wyraża się w języku

Neofunkcjonalizm w perspektywie J. Alexandra-mieści się w postpozytywistycznej koncepcji nauk społecznych. Twierdzi on, że uprawianie socjologii można rozumieć jako kontinuum rozciągające się od tego, co najbardziej abstrakcyjne, ogólne i metafizyczne u jednego krańca, do tego, co konkretne, empiryczne i faktualne - u drugiego. Inne składniki aktywności w naukach społecznych mieszczą się między tymi krańcami.

Kultura w ujęciu J. Alexandra-jest przedstawiana jako struktura złożona z układów symbolicznych. Symbole są uogólnionymi znakami, które dostarczają kategorii do rozumienia elementów życia społecznego, jednostkowego i organicznego.

Zjawisko konfliktu w ujęciu J. Alexandra-jest wszechobecną właściwością życia społecznego oraz jest on kluczowy dla efektywnego wyjaśnienia zróżnicowania. Konsekwencje związane ze zróżnicowaniem obejmują, oprócz reintegracji, nowe formy konfliktu, jak też napięcia w obrębie i między zróżnicowanymi podsystemami.

!Społeczeństwo jako system wg N. Luhmann'a (rola komunikacji): Luhmann stał sie pierwszym znanym teoretykiem który przyjął teorię komunikacji jako podstawę dla analiz społeczeństwa. Komunikacja staje się nowym paradygmatem w teorii systemu, zmieniając punkt odniesienia ze statycznego na dynamiczny. Ujmuje akt komunikacji procesualnie, jako niekończący się ciąg wydarzeń, czego konsekwencją jest ujęcie systemu, w tym przede wszystkim systemu społecznego, jako całości dynamicznej, pozostającej trwałym stadium „stawania się”.
Komunikacja jest jednością złożoną z informacji, przekazu i rozumienia. Każdy akt komunikacji - wydarzenie komunikacyjne - składa się z trzech wzajemnie powiązanych elementów:
1) wydarzenia o charakterze informacyjnym, które polega na różnicy czyniącej różnicę dla obserwującego systemu”, ale samo w sobie nie stanowi kończonej komunikacji,
2) wydarzenia o charakterze wypowiedzi, czy też przekazu co oznacza, że gdzieś istnieje system przekazujący informację,
3) wydarzenia polegającego na rozumieniu informacji, co zakłada, że w proces informacji włączony jest inny system, który projektuje wspomnianą różnice oraz wypowiedź na system pierwszy, zaangażowany w komunikację.

Takie ujęcie komunikacji ma przełomowe znaczenie dla koncepcji systemu, ponieważ wprowadza ona czynnik temporalności, czasu, jako ważny aspekt systemu. Dlatego elementy tworzące system są nietrwałe.

Relacja pomiędzy jednostką społeczeństwem wg N. Luhmann'a:zupełne rozdzielenie społeczeństwa i jednostki. Udział jednostki w społeczeństwie jest wykluczony

Nie istnieje żadna komunikacja pomiędzy jednostką a społeczeństwem, bo komunikacja stanowi zawsze wewnętrzną operację systemu społecznego.

Trzy przesądy dotyczące społeczeństwa:

  1. Humanistyczny-przekonanie że społ składa się z jednostek lub relacji między jednostkami;

  2. Blokuje rozwój pojęciowy-pojawia się za sprawą tezy o terytorialnej wielkości społeczeństw;

  3. Ma charakter teoriopoznawczy-wynika z rozróżnienia podmiotu i przedmiotu.

Konflikt społeczny

Konfliktowy model społeczeństwa:

!Konflikt grupowy (R. Dahrendorf)-pojawia się wszędzie tam gdzie sprawowana jest władza zwierzchnia czyli we wszystkich społ:

Konflikt w ujęciu A. Cosera-zjawisko nieuniknione dla wszystkich grup społecznych. Wyrasta on na gruncie nagromadzonych sprzecznych emocji, a objawia się wybuchem wrogich i antagonistycznych postaw. W grupach społecznych o silnych więziach wewnątrzgrupowych negatywne emocje jej członków są postrzegane jako zagrożenie dla struktury grupy i tłumione, co w chwili konfliktu objawia się jego niezwykłą gwałtownością, a w konsekwencji może prowadzić do zniszczenia struktury grupy.

!Typy konfliktów w ujęciu A. Cosera:

Omów zależność między ruchliwością społeczną a konfliktem: ruchliwość społ wpływa na natężenie konfliktu, między stopniem otwartości klasy a natężeniem konfliktu klasowego istnieje stosunek odwrotnie proporcjonalny. Im większa ruchliwość hierarchii społ tym mniejszy zakres i siła konfliktu klasowego. Ze wzrostem ruchliwości solidarność grupowa jest coraz bardziej wypierana przez współzawodnictwo między jednostkami i energia zaangażowana przez jednostki w konflikt klasowy zmniejsza się.

Wymień główne typy regulacji konfliktów:

„Gra o sumie zerowej-z punktu widzenia dezintegracyjnych funkcji władzy zwierzchniej, występują dwie grupy osób z których jedna posiada władzę w tej mierze w jakiej druga jest jej pozbawiona.

Interakcjonizm symboliczny i teoria ugruntowana

Interakcjonizm symboliczny-teoria wg której podstawowym mechanizmem kształtowania się struktur społecznych jest ciągła wymiana i ewolucja znaczeń symboli, odbywająca się w trakcie wzajemnych interakcji ludzi.

Podstawowe założenia interakcjonizmu symbolicznego

Interakcyjna definicja umysłu, interakcji, czynności, działań połączonych, jaźni i społeczeństwa

Kontekst świadomości-to całkowite połączenie tego co każdy uczestnik interakcji wie o tożsamości innego i swojej własnej tożsamości w oczach innych.

!Porządek interakcyjny-siatka jawnych i ukrytych reguł kierujących interakcjami ludzi w obrębie spotkań, zgromadzeń, sytuacji i okazji społecznych.

Rytualizacja społeczna

Socjobiologia (psychologia ewolucyjna)

!Socjobiologia-jest syntetyczną dyscypliną naukową, której celem jest wyjaśnianie zachowań społecznych wszystkich gatunków poprzez rozpatrywanie tych zachowań w kontekście działania sił doboru naturalnego.

Redukcjonizm-tendencja do sprowadzania zjawisk i procesów złożonych bądź skomplikowanych do prostszych, schematycznych, a nawet elementarnych.

Dobór krewniaczy-ślepy, nieświadomy mechanizm doboru genetycznego działający poprzez różnicowanie szans reprodukcji

Zasada wzajemności-stanowi podstawę stosunków wówczas, kiedy świadomie oczekuje się że zachowanie się dobroczyńcy zostanie odpłacone. Odwzajemnienie może nastąpić miedzy spokrewnionymi, bądź nie będącymi krewnymi

Przymus-stosowany przez człowieka, (agresja) jest przedsięwzięciem grupowym, przyjmowanym świadomie i z premedytacją, to wewnątrzgatunkowe walki związane z czynnikami terytorialności i hierarchiczności.

Czynniki wpływające na ewolucję człowieka

  1. Rozwiązywanie problemów społecznych

  2. Pojawienie się zdolności człowieka

  3. Współzawodnictwo społeczne doprowadziło do powstawania przyjaznych stosunków wewnątrz grupy i wrogich między grupami.

  4. ewolucję złożonej inteligencji, a złożona inteligencja pozwoliła człowiekowi na ekologiczną dominację

  5. Połączenie:

a) wyścigu o zachowanie równowagi sił między ludzkimi grupami społecznymi,

b) samonapędzającego się współzawodnictwa społecznego oraz nacisku na inteligencję twórczą i manipulacyjną, której powstanie było możliwe lub ułatwione dzięki

c) dominacji ekologicznej człowieka, pomaga w wyjaśnieniu zmian w strukturze społecznej, zachodzących w miarę tego jak na przestrzeni dziejów ludzkie grupy społeczne rozrastały się do obecnych rozmiarów.

Dobór naturalny-jeden z mechanizmów ewolucji biologicznej, prowadzący do ukierunkowanych zmian w populacji zwiększających ich przeciętne przystosowanie, czyli adaptację do warunków środowiskowych.

Dobór grupowy-sytuacja w której organizm zmniejsza swoje szanse rozrodcze, żeby zwiększyć szanse grupy, do której należy. Za przykład służyć mogą komórki w organizmach wielokomórkowych, które same się nie rozmnażają, żeby zwiększyć szansę innych komórek z grupy.

Socjologia fenomenologiczna i etnometodologia

Definicja fenomenologiia

Metoda fenomenologiczna polega na opisywaniu tego, co bezpośrednio jest obserwatorowi dane - wymaga wyzbycia się pewności co do wszelkich znanych uprzedzeń i wcześniejszych założeń, opisywanie rzeczywistości wyłącznie na podstawie tzw. fenomenów

Typizacja-to proces bezrefleksyjny, polega na klasyfikowaniu różnorodnych zachowań w podobne do siebie typy dzięki temu zbędne staje się analizowanie danych sytuacji ciągle na nowo przypisuje się im tylko typ.

!Intersubiektywność-odsunięcie „czystej” obiektywności na rzecz poznania sposobu, w jaki jednostki utrzymują i tworzą ten „własny podzielany świat”, zajęcia się problemem ich subiektywnego postrzegania tej samej sytuacji.

Zgodność systemów istotności-jedna osoba zakłada że jej partner podzieli jej założenia.

!Etnometodologia-kierunek socjologii którego głównym przedmiotem zainteresowania są metody jakimi w życiu codziennym posługują się ludzie żeby skutecznie porozumiewać się ze sobą i układać wzajemne stosunki.

!Kryteria racjonalności potocznej (podręcznej).

  1. Kategoryzowanie i porównywanie

  2. Dopuszczalny błąd

  3. Poszukiwanie technik

  4. Analiza alternatywnych rozwiązań i konsekwencji

  5. Strategia

  6. Planowanie

  7. Przewidywalność

  8. Reguły proceduralne

  9. Wybór

  10. Podstawy decyzji

Kryteria racjonalności naukowej.

  1. Zgodność związków między celami a środkami z zastosowaniem logiki formalnej

  2. Przejrzystość i precyzja semantyczna

  3. Jasność i precyzja „dla nich samych”

  4. Zgodność definicji sytuacji ze stanem wiedzy naukowej

Cztery normy postępowania - racjonalne właściwości działania.

  1. Elementy racjonalności

  2. Praktyczne wytyczne

  3. Może odnosić się do stosowanego przez ludzi i usankcjonowanego społecznie ideału racjonalności

  4. Praktyczne wytyczne jak postępować w życiu codziennym

Strukturalizm i teoria strukturacji

!Kapitał kulturowy-wprowadzony na określenie idei, wiedzy, umiejętności i przedmiotów o wartościach kulturowych jakie ludzie nabywają w czasie uczestnictwa w życiu społecznym, wyraża się on w pierwszym rzędzie w językowych i kulturowych kompetencjach jednostki. Jest jedną z podstawowych a często ukrytych barier na drodze awansu społ. typową formą selekcji w oparciu o jego zasoby są różnego rodzaju egzaminy w szczególności egzaminy wstępne do prestiżowych szkół wszelkich szczebli.

!Habitus-układ nabytych wzorów myślenia, zachowań i gustu, owe wzory czy raczej dyspozycje są rezultatem internalizacji kultury i obiektywizacji struktur społecznych poprzez doświadczenie na poziomie tak jednostkowym jak i grupowym.

Przemoc symboliczna-miękka forma przemocy która nie daje po sobie poznać że jest przemocą, polega na uzyskiwaniu różnymi drogami takiego oddziaływania klas dominujących czy uprzywilejowanych na całość społ i na klasy podporządkowane by podporządkowani postrzegali rzeczywistość, w tym samą relację dominacji której są ofiarą w kategoriach percepcji i oceny które wyrażają interes klas dominujących. W ten sposób podporządkowani postrzegają swoją sytuację jako naturalną lub nawet korzystną czy pożądaną dla nich samych bo postrzegają rzeczywistość społ w kategoriach stworzonych przez klasy dominujące w celu legitymizacji ich dominującej pozycji.

!Strukturacja-rzeczywistość społ ma dualną naturę, z jednej strony struktura jest układem reguł działania ale także umożliwia zaistnienie działań społ, jest elementem dynamizującym działanie społ. wewnętrzna dynamika każdej społ urzeczywistnia się jako proces powstawania, powielania i praktycznego wykorzystywania organizacyjnych struktur w życiowych poczynaniach członków danego społ.

!Cechy społeczeństwa „późnej nowoczesności”:

Poststrukturalizm i postmodernizm

Poststrukturalizm-metodologia badań literackich, powstała w wyniku kryzysu strukturalizmu, jako krytyczne spojrzenie na tę metodę naukową. cechował się postawą krytyczną wobec tradycyjnych koncepcji filozoficznych i literaturoznawczych, szczególnie wobec strukturalizmu.

Postmodernizm-wiąże się z pojęciami społeczeństwa postkapitalistycznego czy poprzemysłowego, które wg autora wyostrzyły naszą spostrzegawczość w zakresie tego co nowe i nieciągłe i zapewniły punkt odniesienia kontrargumentom broniącym ciągłości.

Cechy charakterystyczne postmodernizmu:

Rola socjologii w postmodernizmie

Tożsamość w ujęciu Z. Baumana

!Ponowoczesne wzory osobowe:

Hiperrzeczywistość-rzeczywistość bardziej rzeczywistej niż sama rzeczywistość

Symulacja-to sposób generowania za pomocą modeli rzeczywistości pozbawionej źródła i realności: hiperrzeczywistości.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
opracowanie pytań na kolowkium bez deskolaryzacji nr 18, opracowanie pytań na kolokwium
ped. ogólna sciaga, opracowanie pytań na kolokwium
MI-PTAKI-OPRACOWANIE PYTAN NA KOLOKWIUM II, Dokumenty(1)
opracowanie pytań na kolowkium- BEZ 2 REFERATÓW, opracowanie pytań na kolokwium
opracowanie pytań na kolowkium, opracowanie pytań na kolokwium
opracowanie pytan na kolokwium trl 1
opracowanie pytan na kolokwium wykladowe analiza instrumentalna
opracowanie pytań na kolokwium
opracowanie materiału na egzamin, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
wts wse wyklad11, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
Teorie Zmian Społecznych - opracowanie zagadanień na kolokwium
wts wse wyklad7, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
wts wse wyklad5, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne
Blau Wymiana Społeczna Szczerbińska Kandybowicz, SOCJOLOGIA UJ, Współczesne teorie socjologiczne

więcej podobnych podstron