Troska o losy ojczyzny
Twórczość Niemcewicza, a szczególnie do roku 1793 była wprzęgnięta w służbę aktualnych potrzeb politycznych. Popierał on wszelkie reformy i działania dążące do polepszenia losu narodu i sytuacji politycznej Polski na arenie międzynarodowej. Komedia polityczna “Powrót posła” powstała na przełomie października i listopada 1790 roku, w czasie przerwy w obradach Sejmu Wielkiego. Niemcewicz ukazał w utworze dwa obozy patriotyczny i konserwatywny. Dlatego, że autor był posłem i doskonale rozumiał sytuację w kraju. Widział poprawę stosunków społecznych i próbę uratowania państwowości tyko w reformach. Główni bohaterowi e utworu to ludzie pragnący reform oraz ich przeciwnicy. Niemcewicz dokładnie określa ich wady. Obóz konserwatywny to ludzie, których cechuje; kosmopolityzm, egoizm, są zacofani w poglądach politycznych, bronią zawzięcie wolnej elekcji i liberum veto. Natomiast zwolenników reform cechuje patriotyzm, chęć naprawy kraju. Najważniejszym elementem wymowy utworu jest, uwłaszczenie chłopów. Oświecenie to okres, który dawał ogromne pole do popisu dla ludzi którym losy podzielonego kraju były szczególnie bliskie. Do tego typu ludzi z pewnością należał Stanisław Staszic. Jest on przykładem człowieka całkowicie zaangażowanego w sprawy narodu i społeczeństwa. Sam w swojej działalności stanowił wzór do naśladowania dla innych. Działalność Staszica była nierozerwalnie związana z poprawą zrujnowanej ojczyzny. Stanisław Staszic podjął problemy społeczne w dwóch dziełach, które stanowiły obraz Polski z okresu oświecenia. Publicysta w pełni przedstawił swoje poglądy w dziele “Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego...'. Było to potężne dzieło do reform sejmu czteroletniego. Początkowe prace sejmu nie mogły zadowolić Staszica wówczas on wydał “Przestrogi dla Polski”. Projekty jego obejmo