Natalia Świerczkova, gr.5, ref.13
Franken R.E. (2002/2005). Psychologia motywacji. Przekład: M. Przylipiak. Gdańsk: GWP. R. 220. Emoce spójne z celem (pozytywne). ( biologia, uczenie się, poznanie, praktyczne zastosowania).
Emocje spójne z celem (pozytywne) - ułatwiają osiąganie danego celu
- odpowiedzialne za skupienie na własnych potrzebach i za nasze przetrwanie jako jednostki
1. SZCZĘŚCIE
- Lazarus - szczęście -> efekt znacznych postępów na drodze do celu
wynika z interakcji między człowiekiem a środowiskiem
- badania - miarą subiektywnego dobrostanu
- u ludzi o wysokim wskaźniku dobrego samopoczucia (pozytywne emocje, zadowolenie z życia)
-ocena zależna od czynników kulturowych (kultury indywidualistyczne - własne uczucia; kult. kolektywistyczne - normy społeczne)
a) Biologia
- pozytywna korelacja - szczęście a ekstrawersja; szczęście a dobre stosunki z innymi ludźmi
- negatywna korelacja - szczęście a neurotyczność
-> system aktywacji behawioralnej jest aktywny
-> system hamowania behawioralnego jest nieaktywny
=> pojawia się szczęście
- Buss - 8 podstawowych ludzkich pragnień (celów) :
- zdrowie
- odnoszenie sukcesów zawodowych
- pomoc krewnym i znajomym
- nawiązywanie bliskich kontaktów z innymi osobami
- czucie pewności siebie
- poczucie smaku
- czuć się bezpiecznie
- posiadanie zasobów umożliwiających spełnienie wszystkich powyższych pragnień
b) Uczenie się i poznanie
- Przezwyciężenie strachu
- przezwyciężenie obawy przed ogniem przez naszych przodków
- zapanowanie nad lękiem wysokości, przed zatonięciem, zamkniętej /otwartej przestrzeni
- Zdolność planowania
- możliwość samoregulacji
- motywacja do układania planów
->potrzeba zachowania gatunku motywuje nas do przekazywania tej informacji z pokolenia na pokolenie
- Uskrzydlenie (flow, przepływ)
- Csikszentmihalyi - flow + szczęście
- największe szczęście daje wykonywanie rzeczy, które sprawia satysfakcję (motywacja wewnętrzna)
- szczęścia doświadczamy po zakończeniu działania, które wywołało uskrzydlenie
- podczas pisania piosenki, gry na gitarze, malowania obrazu
-> czynność całkowicie pochłania naszą uwagę
- cechy charakterystyczne: pełna świadomość (tego, co robię); analiza wykonywanej czynności; świadomość tego, że ma się zdolności potrzebne do wykonywania danego zadania; pochłonięcie wyzwaniem; wolność od strachu i lęku
- możemy go przeżywać ciągle od nowa (poprzez zwiększanie stopnia skomplikowania wykonywanej czynności)
c) Praktyczne zastosowanie
- Buss - 4 sprawy nad którymi warto popracować:
- Dbaj o związki z dalszą rodziną ( "Duża rodzina uszczęśliwia.")
- Pogłębiaj przyjaźnie
- Osłabiaj w sobie nastawienie rywalizacyjne, rozbudowuj zaś gotowość do współpracy
- Dbaj o zaspokojenie podstawowych potrzeb
2. SZCZĘŚCIE A RADZENIE SOBIE ZE STRESEM
a) Biologia
- wykorzystywanie w badaniach nad reakcjami na trudne sytuacje paradygmatu unikania
- gdy następuje uczenie się, stres znacznie się obniża
b) Uczenie się i poznanie
- Bandura - poczucie własnej skuteczności (poczucie sprawowania kontroli, poczucie własnej wartości, optymizm)
- Umiejętność radzenia sobie daje satysfakcje
- Ludzie przekonani, że sobie poradzą są bardziej szczęśliwi niż ci, którzy nie są tego pewni
3. NIEPEWNOŚĆ A RADZENIE SOBIE
Niepewność - jedna z podstawowych zmiennych w badaniach nad radzeniem sobie ze stresem
- stan poznawczy, w kt. nie potrafimy czegoś do końca zrozumieć lub nie jesteśmy w stanienie przewidzieć konsekwencji naszego działania
a) Biologia
- Behawioralne radzenie sobie - reakcja ludzi na niepewną sytuację, starając się uczynić ją bardziej czytelną i przewidywalną
- przestajemy się bać, zaczynamy odczuwać nadzieję
b) Uczenie się, poznanie
- Możliwość kontrolowania zagrożeń - żródłem motywacji
- Niemożliwość kontrolowania zagrożeń - źródłem stresu
- Można powtórnie zinterpretować niekorzystną dla siebie sytuację (przyjmując odpowiednią perspektywę)
4. DRESZCZYK EMOCJI, MOTYWACJA DO PODEJMOWANIA RYZYKA
- Teoria emocji Schachtera i Singera - pojawianie się stanu euforii w momentach ryzyka
- wzrostowi pobudzenia towarzyszy wzrost intensywności przeżywanych emocji
- strach -> wzrost pobudzenia -> euforia
- Teoria poczucia własnej skuteczności - Bandura i Ozer
-> przekonanie o własnej skuteczności zwiększa motywację
-> oczekiwana skuteczność - przekonanie, że osiągnięcie określonego celu będzie bardzo satysfakcjonujące
-> zachowanie zaradcze - działania, które zapobiegają zagrożeniu, osłabiają je
-> poznawcze radzenie sobie - zdolność zapanowania nad własnymi myślami
5. OPTYMIZM I NADZIEJA
Optymizm - wynik przyjęcia określonego stylu wyjaśniania (t.uczenia się - Seligman)
- wynika z posiadanego wizerunku samego siebie (t. poznawcze)
- oczekiwanie dla nas pomyślnego rozwoju wydarzeń (niezależnie od naszych umiejętności)
Nadzieja - podpowiada nam, że znajdziemy właściwą drogę do celu (dzięki własnym umiejętnościom, wytrwałości)
a) Biologia
- Tiger - nacisk na użytecznosć optymizmu (t.ewolucji)
b) Uczenie się i poznanie
- Program Seligmana (optymizm i nadzieja wynikiem wyuczonego sposobu myślenia o świecie -> łatwo zmienić styl myślenia)
- Snyder - nadzieja -> 2 podstawowe komponenty: myślenie kierunkowe (opracowywanie sposobów osiągania celów)
myślenie sprawcze (związane z podejmowaniem działań na danej drodze)
6. ROLA WCZESNYCH DOŚWIADCZEŃ : POJĘCIE PRZYWIĄZANIA
- Teoria przywiązania - charakteryzuje pozytywne i negatywne efekty różnych stylów wychowania
a) Biologia
- Buck - 2 fundamentalne motywacje dotyczące sfery kontaktów międzyludzkich:
- potrzeba spełniania lub przekraczania oczekiwań
- potrzeba bycia kochanym
b) Uczenie się i poznanie
- 3 różne style przywiązania (są wynikiem sposobu traktowania dziecka przez matkę):
- styl bezpieczny -> wiara w siebie, rosnąca niezależnosć
-> zainteresowanie pracą
- styl lękowo-ambiwalentny -> zahamowane, zależne, brak wiary w siebie)
-> praca jako żródło akceptacji
- styl unikający -> ignoracja matki, unikanie jej, pragnienie ucieczki
-> praca jako ucieczka przed niechcianymi kontaktami społecznymi
c) Praktyczne zastosowanie
- Seligman - Metoda ABCDE
-> pomoc w bardziej pozytywnym myśleniu (podczas napotkania się z trudnościami)
-> 2 kroki: 1) ABC - pomoc ludziom radzić sobie w różnościach reagowania na przeciwności (pesimista / optymista)
2) DE - wyróżnia dwa sposoby postępowania w wypadku negatywnego myślenia - oderwania uwagi oraz wewnetrzną dyskusję
- energetyzacja - podsumowanie swoich myśli i działań, zaplanowanie dalszych kroków
PODSUMOWUJĄC
- Emocje stanowią niezbędny element psychiki człowieka, służą przystosowaniu się do otoczenia oraz pełnią ważną rolę w procesie uczenia się.
- Ważne jest uświadamianie sobie emocji pozytywnych jak i negatywnych -> im bardziej wsłuchujemy się w nie, tym większe są nasze szanse na przeżycie.