Dworka i
Bolkowy Woj czyli „Giermek” , Szlachcic

W ramach tego cyklu można zrealizawać wymagania róznych sprawności:

• Dworka

• Bolkowy Woj

• Szlachcic - Szlachcianka

• Harcownik króla Jana

Lp.	Gawęda	Poznawcze	Wychowawcze	Przebieg
1	Opowiadanie o zwyczajach średniowiecznych. Wiadomości z ilustrowanej książki na temat średniowiecza.	Zapoznanie dzieci z postaciami historycznymi, takimi jak Zawisza Czarny, krzyżacy.	Rozwijanie poczucia odpowiedzialności oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego.	- gra typu bieg po kole: poznawanie sławnych ludzi i wydarzeń z okresu średniowiecza polski takich jak Zawisza Czarny, wojna z krzyżakami - krzyżówka na temat średniowiecza z hasłem "giermek i dworka" Pod koniec zbiórki znajdujemy kufer ze strojami dworskimi (sukienki i zbroje) które musimy przyozdobić w domu.
2	Fragmenty baśni "Siódma córka króla Honoriusza" braci Grimm	Poznawanie różnych stylów budowania zamków.	Rozwijanie wyobraźni przestrzennej zuchów.	- zabawa " Zamki" - poznawanie różnych rodzajów zamków(barokowych, średniowiecznych itp.) - budowanie zamków z pudełek i klocków.
3	Bajka "Konik Garbusek"	Zaznajomienie ze zwyczajami panującymi na dworach królewskich. Nauka tańca dworskiego.	Wprowadzenie wesołej atmosfery podczas zabawy.	- poznajemy dworską etykietę uczymy się chodzić wyprostowani z książką na głowie , dygać, używać grzecznych słów, dla panów musztra - nauka tańca dworskiego
4	Baśń braci Grimm pod tytułem "Woda życia"	Poznawanie zasad obowiązujących rycerzy na turniejach. Przypomnienie tańca dworskiego.	Rozwijanie pozytywnych postaw podczas rywalizacji. Wdrażanie zasad fair - play w trakcie gry.	- przygotowanie do turnieju - urządzamy turniej rycerski, potyczki w różnych dziedzinach (walki kogutów, wilczki, siłowanie na ręce) - po turnieju zostają wręczone nagrody - tańczymy taniec dworski
5	fragment książki H. Sienkiewicza pt. "Krzyżacy" - scena pasowania na rycerzy	Poznanie i przeżycie we własnych doświadczeniach uroczystości pasowania na rycerza (giermka).	Integrowanie szóstek poprzez wykonywanie wspólnych działań.	- uczta dworska z pasowaniem giermków na rycerzy i dwórek na damy dworu oraz przyznanie im herbów - tańczymy taniec dworski - mały poczęstunek
6	Legenda o Smoku Wawelskim	Poznanie legendy na temat Smoka Wawelskiego	Rozwijanie umiejętności pracy w grupie oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego.	- dowiadujemy się że nasz zamek został zburzony przez smoka. Jako zuchy i rycerze postanawiamy walczyć ze smokiem by już nigdy się to nie powtórzyło. - gra po punktach zuchy dzieli się na dwie drużyny które mają zabić złego smoka, wygrywa ta drużyna która pierwsza dotrze do smoka - przyznanie sprawności

Wymagania sprawności:

DWORKA

1. Byłyśmy z wizytą w zamku, pałacu, dawnym dworze szlacheckim lub muzeum historycznym.

2. Pod okiem naszej księżnej uczestniczyłyśmy lekcjach tańca i obyczajów dworskich.

3. Zorganizowałyśmy „wieczór panien dworskich", podczas którego haftowałyśmy, śpiewałyśmy.

4. Założyłyśmy własny słownik kulturalnych wyrażeń dworskich. Spisałyśmy kodeks etykiety dworskiej.

5. Zrobiłyśmy makietę komnat dla naszych lalek.

6. Podziwiałyśmy zmagania rycerzy podczas turnieju rycerskiego, naszym faworytom ofiarowałyśmy własnoręcznie wykonane chusteczki lub wstęgi - tak, jak dawne damy dworu.

7. Zorganizowałyśmy ucztę i bal dworski, na który zaprosiłyśmy rycerzy lub giermków.

8. Narysowałyśmy portret wybranego rycerza.

9. Uczestniczyłyśmy igrcach i występie trubadurów.

10. Zostałyśmy uroczyście mianowane damami dworu przez naszą księżną.

UWAGI

•  Dworki to panny dworskie, które są pogodne, uprzejme, rozśpiewane i roztańczone. Potrafią zabawić towarzystwo, wyszywać pisać ładnie listy, malować (np.portret rycerza lub giermka). Znają doskonale etykietę dworską i zasady savoir-vivre'u. Sprawność ta przeznaczona jest dla dziewczynek gromadzie koedukacyjnej w tym samym czasie chłopcy zdobywają sprawność „rycerza". Podczas zdobywania sprawności dobrze jest przybliżyć zuchom dzieje zamków i dworów rycerskich, dzieje kultury polskiej od okresu średniowiecza poczynając.

•  Warto pokusić się o zdobycie wzorów dworskich sukien, czepków, wachlarzy i wykonać podobne w czasie majsterki.

BIBLIOGRAFIA

1. Disney W., Duch w zamku.

2. Larousse, Odkrycia młodych, nr 33, 37.

3. Od Celtów do średniowiecza (seria: Tak żyli ludzie).

4. Sienkiewicz H., Krzyżacy

5. Siuchliński M., Kobyliński S., Ilustrowana kronika Polaków.

6. Surzycka-Milczeska Z., Nastolatki szydełkują, robią na drutach i...

7. Werbicka A., Nastolatki haftują.

8. Zamek średniowieczny (seria: Bliżej historii).

BOLKOWY WOJ

1. Przeszliśmy próbę dzielności i odwagi. Staliśmy się wojami.

2. Urządziliśmy turniej wojów, podczas którego wykorzystywaliśmy zrobione przez nas szyszaki, tarcze, oszczepy, lub miecze, łuki, strzały.

3. Zbudowaliśmy gród lub jego makietę

4. Broniliśmy własnego grodu przed napadami obcych rycerzy.

5. Zorganizowaliśmy wyprawę wojenną Uczestniczyliśmy w obronie Niemczy, Głogowa lub Międzyrzecza.

6. Urządziliśmy łowy na grubego zwierza.

7. Poznaliśmy opowieści Uczestniczyliśmy Bolesławie Chrobrym, Bolesławie Śmiałym Uczestniczyliśmy Bolesławie Krzywoustym.

8. Przygotowaliśmy przedstawienie pt. „Hołd lenny"

UWAGI

•  Celem sprawności "Bolkowy woj" jest przybliżenie zuchom historii Polski. Zdobywanie sprawności może byś też próbą wyrabiania karności, dzielności i obrony słabszych.

•  Zakres tematyczny sprawności dotyczy głownie czasów Bolesława Śmiałego i Bolesława Chrobrego, ale sięgać można aż do Bolesława Krzywoustego (wiedząc, że między Bolesławami żyli tez inni władcy). Zuchy powinny poznać historię każdego z tych trzech Bolków, poznać kilka czynów, którymi wpisali się do historii. Nie zapominajmy, że za czasów dwóch pierwszych Bolesławów drużyny wojów w razie potrzeby były zwoływane za pomocą rozsyłanych "wici". Był to czas kształtowania się stanu rycerskiego. Sprawność ta może mieć bogata obrzędowość. Wykorzystajmy zawołania staropolskie zwroty i nazwy.

•  Sprawność tą można realizować o każdej porze roku, ale drużynowy musi się do niej solidnie przygotować i orientować się w historii Polski. Sprawność przeznaczona jest dla gromad, w których większość stanowią chłopcy.

BIBLIOGRAFIA

1.Aleksandrzak S., Wardęcki M., Przez stulecia.
2.Bunsch K., Ojciec i syn.
3.Bunsch k., Zdobycie Kołobrzegu.
4.Bunsch K., Psie Pole.
5.Cetwiński M., Od Polski drewnianej do murowanej.
6.Makuszyński K., Za króla Poasta Polska wyrasta.
7.Mitkowski J., Bolesław Krzywousty.
8.Nowiński K., Obrona Głogowa.
9."Świat Młodych" ( dla drużynowych zuchowych) lipiec 1985.

Wymagania sprawności:

SZLACHCIC - SZLACHCIANKA

1. Wybraliśmy się na wycieczkę do dworku, dworu, muzeum etnograficznego.

2. Wykonaliśmy stroje szlacheckie.

3. Poznaliśmy znane postacie szlacheckie.

4. Kształciliśmy się na szlacheckim dworze, gdzie uczyliśmy się szermierki, nakrywania do stołu, dobrych manier, gospodarki i ekonomii, prawa i jazdy konnej.

5. Wzięliśmy udział w turnieju o szablę Michała Wołodyjowskiego lub szarfę damy dworu.

6. Wykonaliśmy herby i ułożyliśmy zawołania naszych rodów.

7. Tańczyliśmy Poloneza.

8. Obchodziliśmy Dzień Dobrych Manier.

9. Zorganizowaliśmy szlachecki kulig lub przejażdżkę wozami.

10. Urządziliśmy polowanie na lisa, zakończone wspólnym gotowaniem bigosu.

UWAGI 

•  Sprawność „Szlachcic/Szlachcianka" przenosi zuchy w czasy szlacheckie. Przeznaczona jest dla zuchów bez ograniczeń wiekowych i można ją zdobywać o każdej porze roku.

•  Drużynowy, przed podjęciem decyzji o realizacji tej sprawności powinien dobrze poznać historię tamtej epoki, obyczaje, kulturę.

•   Podczas zdobywania sprawności zuchy uczą się dobrego wychowania i staropolskich obyczajów. Poznają i pielęgnują takie wartości, jak honor, wolność, dobro ojczyzny.

•  Sprawność ta ma bogatą obrzędowość. Zuchy używają zawołań szlacheckich, mają swoje herby, wykonują stroje. Każdy szlachcic jest sprawny i zawsze gotowy do służby na rzecz państwa, potrafi również tańczyć poloneza.

BIBLIOGRAFIA

1. A. Mickiewicz, Pan Tadeusz

2. H. Sienkiewicz, Trylogia

3. Pamiętniki Paska

4. A. Fredro, Zemsta

Materiał edukacyjny rozdawany bezpłatnie w ramach szkolenia.

---