UKŁAD ODDECHOWY
Przez pojemność życiową płuc rozumiemy objętość powietrza usuniętą z płuc w czasie maksymalnego wydechu po maksymalnym wdechu. Po dokonaniu normalnego, swobodnego wdechu w płucach zostaje objętość powietrza określona jako czynnościowa pojemność zalegająca.
Pojemność życiowa płuc, oraz podatność płuc zmniejszają się w pozycji leżącej, ponieważ krew napływa wtedy do naczyń obszarów klatki piersiowej. Odwrotnie, zmiana pozycji na stojącą jest przyczyną zwiększenia pojemności życiowej i pojemności płuc w następstwie przemieszczania krwi z klatki piersiowej do kończyn dolnych.
NA OPORY ODDECHOWE POKONYWANE PRZEZ MIĘŚNIE ODDECHOWE SKŁADAJĄ SIĘ:
Opór dróg oddechowych - nie sprężysty, powstający przy przemieszczaniu powietrza w drogach oddechowych
Opór sprężysty - zależnie od rozciągania w czasie wdechu płuc i ścian tkanki klatki piersiowej
Praca wykonywana przez mięśnie przepony, oraz mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne ma podstawowe znaczenie w mechanice spokojnego oddechu.
Wydech spokojny jest aktem biernym. Zwiększeniu wentylacji płuc towarzyszy zwiększenie pracy przez mięsień oddechowy. Maksymalny wysiłek fizyczny zwiększa pracę oddechową.
ZMIANY DYSTRYBUCJI WDYCHANEGO POWIETRZA MOGĄ BYĆ W WARUNKACH CHOROBOWYCH SKUTKIEM:
Zwiększonego oporu w niektórych odcinkach oddechowych, zwłaszcza leżących wewnątrz płuca np. obce ciała, guzy
Zmienionej podatności miąższu płucnego
Zmienionej podatności klatki piersiowej
Serce i płuca można uważać za jeden układ czynnościowy.
CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA PROWADZĄ DO ZMIAN W PŁUCACH TAKICH JAK:
Zastój płucny
Nadciśnienie w krążeniu małym
Obrzęk płucny
Wnikają niekorzystnie na układ oddechowy.
Choroby płuc prowadzą do nadciśnienia w naczyniach małego krążenia, są przyczyna obciążenia prawej komory serca i zespołu serca płucnego o stopniu dyfuzji gazów w płucach decyduje głównie przepływ krwi przez płuca.
NASTĘPSTWEM NIEWYDOLNOSCI KRĄŻENIA JEST NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. JEJ OBJAWY TO:
Sinica i duszność, które występują zarówno w przebiegu układu krążenia, jak i układu oddechowego
SINICA objawia się niebiesko-sinawym lub niebiesko-czerwonym aż do ciemno fioletowego podbarwieniem skóry, błon śluzowych. Sinica zależy od barwy krwi. Ciemne zabarwienie skóry pochodzi od zredukowanej hemoglobiny. Jeżeli krew naczyń włosowatych zawiera 25gr/100ml hemoglobiny zredukowanej to można zauważyć sinicę.
SINICA TĘTNICZA powstaje, gdy do naczyń włosowatych dopływa krew tętnicza niedostatecznie wysycano tlenem wskutek upośledzenia, utlenowania hemoglobiny w płucach, albo w następstwie domieszki krwi żylnej. Może być pochodzenia płucnego, jak i niewydolności oddechowej lub sercowej, zastoju płucnego, wewnątrzsercowego przecieku żylno-tętniczego.
SINICA ŻYLNA jest skutkiem oddawania w tkankach większej ilości tlenu w następstwie zwolnienia przepływu krwi wskutek zastoju wywołanego niewydolnością krążenia, miejscowe działanie zimna.
Rodzaj sinicy zależy od wypełnienia krwią naczyń skórnych, grubości skóry oraz ilości melaniny (barwnika) w skórze.
Niektóre nieprawidłowe postaci hemoglobiny np. methemoglobina są również przyczyną sinicznego podbarwienia skóry dzięki swemu brunatnemu zabarwieniu. Ten rodzaj sinicy to SINICA ŻEKOMA.
DUSZNOŚĆ jest systemem, w którym czynność oddechowa w warunkach prawidłowych przebiegająca zwykle nieświadomie staje się dla chorego nie tylko zauważalna, ale też występuje z subiektywnym wrażeniem braku powietrza, lub nawet uczuciem duszenia się.
DUZNOŚĆ POWSTAJE W NASTĘPSTWIE PRZYNAJMNIEJ JDNEGO Z NASTĘPUJĄCYCH CZYNNIKÓW:
Zwiększenie wysiłku mięśni oddechowych tj. zwiększenie pracy oddechowej potrzebnej do utrzymania wentylacji pęcherzykowej np. duszność w napadzie dychawicy oskrzelowej
Ograniczone wentylacje płuc prowadzącej do nagromadzenia dwutlenku węgla we krwi
Zwiększenia pobudliwości ośrodka oddechowego również czynniki emocjonalne tą drogą prowadzą do zwiększenia wentylacji płuc i duszności
Obniżenie we krwi prężności tlenu np. choroba górska, zatrucie dwutlenkiem węgla prowadzi do hiperwentylacji nie musi prowadzić do duszności
ROZRÓZNIAMY NASTĘPUJACE DUSZNOŚCI:
Duszność napadowa - np. napad dychawicy oskrzelowej, duszność przewlekła w przebiegu rozedmy płuc lub zastoju płucnego w zależności od tego czy duszność dotyczy okresu wdechu lub wydechu rozróżnia się duszność wdechową lub wydechową
Duszność wdechowa typowa jest dla oporu umiejscowionego w górnych drogach oddechowych jak np. ucisk powiększonej tarczycy na tchawicy
Duszność wydechowa występuje zwykle jako następstwo ograniczenia drożności małych oskrzeli w przebiegu chorób obduracyjnych zwłaszcza tkani płucnej
Odruch kaszlu utrzymuje drogi oddechowe w stanie wolnym od ciał obcych na obecność, których oskrzela i tchawica są bardzo wrażliwe. Po głównym wdechu, któremu towarzyszy skurcz przepony następuje silny wydech przy głośni początkowo zamkniętej, otwarcie głośni powoduje nagły wyrzut drogą oddechowa powietrza porywającego wydzielinę oskrzeli lub drażniące ciała obce. Szybkość wyrzutu powietrza jest bardzo znaczna, wynosi od 50 do 120 m/s a szybkość organów wynosi do 50 m/s.
Niewydolność oddechowa zachodzi, gdy zaburzenia czynności oddychania umożliwia utrzymanie prawidłowej prężności tlenu i dwutlenku węgla we krwi.
Do niewydolności oddechowej prowadzą zaburzenia powodujące niedostateczna wentylację przestrzeni pęcherzykowej lub niedostateczny stopień dyfuzji gazu przez błonę pęcherzykowo-włośniczkową.
Niewydolność oddechowa szczególnie łatwo rozwija się u osób otyłych w przebiegu niewydolności oddechowej rozwija się sinica, ponieważ zmniejsza się wysycenie hemoglobiny tlenem i niedotlenienie tkanek - hipocja.
2