GENETYKA DO DRUKU, genetyka


Allosomy (gr. allos - inny, soma - ciało) to inaczej chromosomy płciowe, chromosomy płci lub heterosomy, w odróżnieniu od autosomów. U człowieka chromosomy : X i Y, u osobnika płci żeńskiej XX, a u osobnika płci męskiej XY.

Autosomy (gr. autos - sam, soma - ciało) to wszystkie chromosomy, za wyjątkiem allosomów czyli chromosomów płciowych. Zarówno u mężczyzny, jak i u kobiety występują 22 pary autosomów. Ludzki autosom 1 zawiera 247 Mbp nukleotydów, 2 zawiera 242 Mbp nukleotydów, autosom 3 zawiera 199 Mpb nukleotydów, autosom 4 zawiera 191 Mbp nukleotydów.

Czynnik odpowiadający za barwę czerwoną oznaczył dużą literą - A, a czynnik wywołujący barwę białą - a. Wyróżnił w ten sposób cechy dominujące, mocniejsze, panujące, które nakrywają, głuszą niejako cechy ustępujące, recesywne, słabsze. Ten typ dziedziczenia zwie się Pisum.

Jeżeli skrzyżujemy rośliny z rodzaju wyżlin Antirrhinium o kwiatach białych z roślinami o kwiatach czerwonych to osobniki pokolenia F1 będą miały kwiaty różowe, gdyż barwa kwiatu dziedziczy się w sposób pośredni, tzn. brak całkowitego panowania cechy dominującej nad cechą recesywną. Ten typ dziedziczenia określa się jako Zea (kukurydza)

naddominacja, zjawisko polegające na tym, że heterozygota przekracza wartości genetyczne obu homozygot, w wyniku czego osobniki heterozygotyczne z n. wykazują większą żywotność i płodność; zjawisko n. opiera się na korzystnym współdziałaniu dwóch różnych alleli tego samego genu; przykładem n. jest gen niedokrwistości sierpowatokrwinkowej u ludzi, którego forma heterozygotyczna ma wyższą wartość przystosowawczą na obszarach malarycznych.

Przykładem naddominacji jest na przykład mutacja genu kodującego hemoglobinę w obu allelach powodująca anemię sierpowatą. Allel ten utrzymuje się w populacji, ponieważ heterozygoty nie chorują na malarię.

Epistaza, zjawisko polegające na oddziaływaniu genu (genu epistatycznego, supresora) na ujawnianie się innego genu (genu hipostatycznego) nie będącego jego allelem.
Przykładem może być gen
albinizmu, maskujący wszelkie inne geny warunkujące barwę sierści u zwierząt. Dlatego albinosy są zawsze białe, nawet jeśli posiadają geny warunkujące u osobników niealbinotycznych ubarwienie np. brązowe lub czarne.

GEN EPISTATYCZNY- gen hamujący. GEN HIPOSTATYCZNY- gen hamowany

Plejotropia genu, wpływ jednego genu na kilka cech organizmu.

gen plejotropowy to gen, który wpływa na więcej niż jedną cechę fenotypową. W konsekwencji, mutacja w tym genie objawi się zmianą więcej niż jednej cechy - na przykład jednocześnie większym umięśnienieniem, ale i zwiększonym ryzykiem zawału serca.

geny modyfikujące działają w grupach i powodują zmianę umaszczenia, wywołanego genem głównym. Na przykład gen główny spowodował pojawienie się w fenotypie psa umaszczenia płowego z szarym nalotem, dwie zaś grupy genów modyfikujących mogą spowodować:1 zmianę odcienia płowej maści włosa, 2 zmianę rozmieszczenia szarych lub czarnych znaczeń. Mogą po prostu spowodować to, że zmiana w genie nigdy się nie ujawni.



Wyszukiwarka