 | Pobierz cały dokument 4222.doc Rozmiar 10 KB |
Rola poety i poezji w œwietle wybranych tekstów romantyzmu
Adam Mickiewicz w „Konradzie Wallenrodzie" oraz w „Balladach i romansach" nazwa³ poezjê skarbnic¹ pami¹tek narodowych, utrwalaj¹c¹ i opiewaj¹c¹ czyny bohaterów, przechowuj¹c¹ historiê narodu. Poezja ³¹czy pokolenia i Mickiewicz nazwa³ j¹ „ark¹ przymierza" miêdzy starymi i nowymi laty. Zespala ona ojców i synów, czêsto ma wymiar tyrtejski, zagrzewa do walki, ustanawia wzorce postêpowania a tak¿e podsyca nienawiœæ do wroga (Halban - poeta ludowy, arka przymierza). Adam Mickiewicz w „Dziadach" ustami Konrada w Wielkiej Improwizacji stworzy³ mit poety samotnego, którego przeciêtni ludzie nie rozumiej¹. Nie mo¿e on oddaæ wszystkiego co zrodzi³o jego serce i jego umys³. Konrad obdarzony moc¹ tworzenia, chce byæ równym Bogu, aby mieæ w³adze nad z³em i aby tworzyæ dobroæ (wolnoœæ). Poezja w ustach bohatera wyra¿a si³ê, p³ynie z serca i jest najszczersza. Jest te¿ ³ask¹ od Boga (mit poety samotnego). Poezja jest si³¹ natchnienia. Poezja ma mieæ charakter patriotyczny, powinna mieæ charakter patriotyczny, proroczy (profetyczny) i wodzowski (tyrtejski).
W literaturze europejskiej mo¿emy znaleŸæ adekwatny przyk³ad w postaci Giaura (bohater byroniczny), który jest dumny i zbuntowany przeciwko otaczaj¹cej go rzeczywistoœci. Prze¿ywa osobist¹ tragediê i mœci siê za ni¹ na innych.
W literaturze polskiej tak¹ rolê odgrywa Kordian Juliusza S³owackiego, który jest indywidualist¹, poszukuj¹cym samotnie w³asnych idea³ów. Owa jednostkowoœæ doprowadza go do klêski (scena na Mont Blanc i w szpitalu wariatów). Autor zastanawia siê nad rol¹ poezji, mesjanistycznym lub historycznym kierunkiem jej ewolucji.
W prologu dyskusja tocz¹ca siê pomiêdzy 3 osobami przedstawia kolejne koncepcje:
poezjê uspokajaj¹c¹ - zarzut postawiony Mickiewiczowi
poetê mesjasza który na w³asne barki bierze cierpienia narodowej poezji tyrtejskiej, nakazuj¹cej walczyæ
poezja urny narodowej - gromadz¹cej najwiêksze wartoœci i idea³y narodu, by w odpowiedniej chwili wykorzystaæ je w s³usznej sprawie. Poeta jako jednostka wybitna, wybawiciel o du¿ej roli w historii narodu.
Poeta jako:
duchowy przewodnik - Konrad Wallenrod
krytyk poezji fa³szywej - Nie-Boska komedia
profeta - prorok - Testament mój
odtwórca poezji trubadurów, piewca historii - Konrad Wallenrod
troszcz¹cy siê o doskona³oœæ formy i dociekaj¹cy prawdy - Beniowski
jako tragiczna ofiara ró¿nic pomiêdzy poezj¹ a rzeczywistoœci¹ - Nie-Boska komedia (hrabia Henryk)
Polemika S³owackiego z ideologi¹ mesjanistyczn¹ Mickiewicza.
Nie-Boska komedia:
 | Pobierz cały dokument 4222.doc rozmiar 10 KB |