Organizacja wirtualna

Istota organizacji wirtualnej - teza wyjściowa

• Wirtualne społeczności w wirtualnych miastach w wirtualnych narodach nie będą znały żadnych fizycznych granic i staną się częścią globalnego wirtualnego świata (Alvin Toffler)

Istota pojęcia

• Słowo wirtualny pochodzi od łacińskiego virtus i oznacza „mogący zaistnieć, (teoretycznie) możliwy”.

• Pojęcie wirtualność często utożsamiane jest w literaturze przedmiotu
  z określeniami takimi jak: pozorny, wyobrażalny, niewidoczny, wszechobecny jak również aprzestrzenny czy aczasowy

• Istotą wirtualności danego obiektu jest to, iż nie istnieje on realnie
  a jednak egzystuje w rzeczywistości

Wielu autorów traktuje wirtualność jako zjawisko, którego nie można dostrzec w przeciwieństwie do skutków jego działania a więc jako zjawisko
w pewnym sensie niewidzialne

Istota wirtualności

• Coraz częściej można się spotkać w literaturze przedmiotu
  z zawężeniem pojęcia wirtualność, co wskazuje na trend, w jakim ono zmierza, do synonimu elektroniczny. Niektórzy autorzy podkreślają, że „wirtualność procesów gospodarczych polega na tym, że coraz więcej działań gospodarczych jest realizowanych w sposób elektroniczny”

• Jest to zbyt wąskie ujęcie omawianego pojęcia, gdyż elektroniczny sposób komunikacji może sprzyjać wirtualności przedsiębiorstw jednak jej nie powoduje.

Należy zwrócić uwagę, że wirtualność jest stopniowalną cechą właściwą każdej organizacji i może być mierzona poziomem elastyczności przedsiębiorstwa w pro aktywnej adaptacji do zmian w otoczeniu oraz może być źródłem nowych zdolności do konkurowania.

Istota organizacji wirtualnej

Pojęcie "organizacja wirtualna" pojawiło się we wczesnych latach dziewięćdziesiątych. Obecnie w literaturze przedmiotu spotkać można wiele określeń organizacji wirtualnej, jednak pojęcie to nie doczekało się jednej, ogólnie akceptowanej definicji. Najczęściej przytaczane określenia, akcentujące różne cechy organizacji wirtualnych, zostały przedstawione poniżej:

• Organizacja wirtualna - jest to tymczasowa sieć niezależnych przedsiębiorstw - dostawców, klientów, nawet dotychczasowych konkurentów - połączonych najnowszymi środkami IT, w celu dzielenia się umiejętnościami i kosztami dla zdobycia nowych rynków

• Organizacja wirtualna jest siecią instytucji, firm, zespołów i osób zlokalizowanych w różnych miejscach, zorganizowanych w luźno związanych, nieprzejrzystych strukturach, które łączy wspólny cel
  - świadczenie usług na rzecz tego samego klienta

• Organizacja wirtualna jest sztucznym tworem bazującym na indywidualnych kompetencjach kluczowych, integrującym niezależne przedsiębiorstwa wzdłuż wspólnego łańcucha wartości

• Organizacja wirtualna - forma organizacji, którą charakteryzuje tymczasowe lub stałe geograficzne rozmieszczenie pojedynczych pracowników, grup, działów różnych przedsiębiorstw lub całych organizacji. Zapewnienie realizacji procesu produkcyjnego jest zależne od elektronicznej komunikacji.

• Wirtualna organizacja jest to sieć niezależnych firm działających
  w świecie rzeczywistym, łącząca swe umiejętności i zasoby organizacyjne dla osiągnięcia typowych celów i wykorzystujących przy tym technologie informatyczne do koordynacji wzajemnych działań
  i uniknięcia jakiejkolwiek integracji tak poziomej, jak i pionowej

Cechy organizacji wirtualnej

Tymczasowość organizacji

Wirtualna organizacja jest chwilową konfiguracją jednostek organizacyjnych współpracujących ze sobą dla osiągnięcia okazjonalnych, wspólnych celów. Jest to twór tymczasowy, powoływany na okres realizacji zadania. Nowe zadanie inicjuje zatem powstanie organizacji wirtualnej,
w skład której wchodzą jednostki organizacyjne charakteryzujące się wymaganymi kompetencjami.

Brak materialnej struktury

• Udział komponentu materialnego jest w organizacjach wirtualnych znakomicie mniejszy niż w tradycyjnych odpowiednikach. Materialne aktywa (budynki, magazyny, hale produkcyjne) są stosunkowo nieliczne i często pozostają w rozproszeniu

• Działalność jest prowadzona w rozproszeniu, poprzez sieć małych „biur” funkcjonujących w powiązaniach sieciowych

Rozproszenie geograficzne

Organizacja wirtualna może składać się z jednostek, które rozproszone są geograficznie. Przedsiębiorstwa, które oddalone są od siebie w sensie odległości terenowej mogą współpracować ze sobą wykorzystując technologie informatyczne. Możliwa jest zatem praca niezależnie od lokalizacji uczestników wchodzących w skład organizacji wirtualnej co wielu autorów nazywa "pokonywaniem barier przestrzeni", czy też odnosi do pojęcia "aprzestrzenny" jako synonimu wirtualności

Koncentracja na kliencie

Koncentracja na kliencie jest podejściem powszechnym i charakterystycznym nie tylko dla organizacji wirtualnej. Jednak w tego typu przedsiębiorstwie nabiera ona szczególnego znaczenia, ponieważ w wielu przypadkach organizacja wirtualna jest tworzona specjalnie w odpowiedzi na potrzeby konkretnego klienta i dla realnego konkretnego zadania. Jest zatem relatywnie bardziej elastyczna aniżeli organizacja tradycyjna. Zadania mają więc charakter okazjonalny i zmienny, co implikuje sytuacyjny i chwilowy dobór partnerów

Intensywne wykorzystanie technologii informatycznych

• Wirtualizacja działalności przedsiębiorstw możliwa jest między innymi dzięki rozwojowi technologii informatycznych. W zasadzie organizacja wirtualna opiera się na sieciach komputerowych, które stanowią fizyczne środowisko wymiany informacji (komunikacji) pomiędzy jednostkami organizacyjnymi (np. przedsiębiorstwami)

• Technologie informatyczne wspomagają i zwiększają efektywność funkcjonowania przedsiębiorstwa. Spowodowane jest to niewątpliwie korzyściami jakie niesie ze sobą IT (IT: Information Technology)
  w usprawnieniu systemu informacyjnego przedsiębiorstwa

Sieciowa struktura organizacyjna jako forma organizacji wirtualnej

• Najczęściej wymienianą formą organizacyjną wirtualnej organizacji jest płaska struktura sieciowa . Przedsiębiorstwa uczestniczące w tego typu sieci są względnie niezależnymi partnerami a więc nie występują między nimi zależności hierarchiczne.

• W organizacji wirtualnej wyjątkowe znaczenie posiada jednostka koordynująca działania, tzw. broker informacji, który może być zarazem inicjatorem przedsięwzięcia.

• Partnerzy w organizacji wirtualnej dobierani są dynamiczne, w zależności od realizowanego zadania i kompetencji, jakie posiadają. Jest to zatem struktura dynamiczna a więc rekonfigurowalna

Wykorzystanie kluczowych kompetencji uczestników organizacji wirtualnej

• Kompetencje to wiedza i umiejętności ludzi w przedsiębiorstwie. Jest to jedna z najważniejszych cech organizacji wirtualnej, gdyż to właśnie od kompetencji posiadanych przez potencjalnych uczestników zależy jej konfiguracja

• Partnerzy uczestniczący w organizacji wirtualnej powinni być specjalistami a nawet liderami w swoich dziedzinach, tak, aby każdy z etapów łańcucha wartości realizowany był przez najbardziej kompetentną jednostkę

Nieostrość granic

• Organizacja wirtualne nie jest wyraźnie oddzielona od swojego otoczenia

• Niekiedy powiązania między dostawcami i dystrybutorami w ramach jednego łańcucha podaży mają tak ścisły charakter, że trudno jest wskazać, gdzie jedna firma się kończy, a druga zaczyna

---