OTOCZENIE ORGANIZACJI
A ZARZĄDZANIE

Wykład 2

Cel wykładu

Zidentyfikowanie zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań funkcjonowania organizacji

Struktura wykładu

• Organizacja, zarządzanie, funkcje zarządzania

• Elementy składowe otoczenia organizacji

• Otoczenie bliższe

• Otoczenie dalsze

• Otoczenie wewnętrzne

• Analiza wpływu otoczenia na organizację

Organizacja, zarządzanie, funkcje zarządzania

Znaczenia pojęcia „organizacja”.

• OBIEKT: instytucja, grupa funkcjonalna

• PROCES: czynność

• CECHA obiektów, procesów

Elementy składowe organizacji

• Cel

• Zasoby

• Struktura

• Procesy

Kryterium oceny działań organizacji

• Efektywność oznacza sprawność i skuteczność.

• Sprawność to umiejętność właściwego działania. Oznacza, że efekty organizacji są współmierne do ponoszonych nakładów.

• Skuteczność to umiejętność wyboru właściwych celów.

Podstawowe pojęcia

Kierowanie:

To proces zmierzający do skoordynowania działań zespołowych.

To powodowanie, aby inni zachowywali się zgodnie z wolą kierującego.

Administrowanie:

Wykonywanie przez kierownika poleceń narzuconych przez instancję nadrzędną i związane z tym ograniczenie swobody działań kierownika w wykonywaniu jego funkcji.

Rządzenie:

Ma miejsce wtedy, gdy organ wydający polecenia (kierujący) jest zewnętrzny w stosunku do danej organizacji (kierowanego).

Zarządzanie:

Obejmuje pozyskiwanie, rozmieszczanie i wykorzystywanie zasobów dla realizacji celów organizacji.

Zarządzający:

Jest kierownikiem o szczególnym zakresie uprawnień i odpowiedzialności.

Ma prawo decydować lub współdecydować o misji i celach działania, kierunkach i sposobach wykorzystania zasobów organizacji oraz tworzyć warunki dla realizacji misji, celów i działań.

Funkcje zarządzania

• PLANOWANIE - Proces określania celów i najlepszych sposobów ich osiągnięcia.

• ORGANIZOWANIE - Proces pozyskiwania i wykorzystywania zasobów dla realizacji planów.

• MOTYWOWANIE - Oddziaływanie na podwładnych, by przyczyniali się do realizacji celów organizacji.

• KONTROLA - Sprawdzanie przebiegu realizacji planów i korygowanie odchyleń.

Elementy składowe otoczenia organizacji

Podmioty otoczenia bliższego

Konkurenci

To inne organizacje, które konkurują z nią o zasoby i rynki zbytu, próbując przedstawić lepszą ofertę.

Klienci

Nabywają produkty oferowane przez organizację.

Dostawcy

To organizacje, które dostarczają zasoby innym organizacjom.

Regulatorzy

To jednostki, które mogą kontrolować, regulować lub w inny sposób oddziaływać na politykę i praktyki organizacji.

Związki zawodowe

To grupy pracowników zorganizowanych w celu reprezentowania praw ludzi zrzeszonych w tym związku.

Właściciele

To wszystkie podmioty, które uczestniczą we własności daną organizacją.

Sojusznicy strategiczni

To organizacje współpracujące ze sobą w ramach jakiegoś przedsięwzięcia.

Sojusze:

• komplementarne

• ścisła integracja

• addytywne

Otoczenie dalsze

Otoczenie ekonomiczne

Ogólna kondycja systemu gospodarczego, w którym działa organizacja.

Otoczenie technologiczne

Dostępne metody organizacji zasobów i wytwarzania produktów oraz rozwój nauki i techniki z tym związany.

Otoczenie socjokultorowe

Zwyczaje, nawyki, normy kulturowe i społeczne, wyznawane wartości, język, demograficzne cechy społeczeństwa, zróżnicowanie etniczne, itp.

Otoczenie prawno-polityczne

Państwowa regulacja działalności organizacji i ogólne stosunki między gospodarką a państwem.

Otoczenie międzynarodowe

Rynki i organizacje zagraniczne, oddziałujące na podmioty krajowe, regulacje prawa międzynarodowego i umowy z zagranicą.

Otoczenie wewnętrzne

• Zarząd - prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz

• Pracownicy i inne zasoby

• Kultura organizacji

Analiza wpływu otoczenia na organizację

Analiza otoczenia organizacji

• Identyfikuje uwarunkowania funkcjonowania organizacji.

• Dostarcza danych do zarządzania organizacją, głównie planowania.

Charakterystyki otoczenia

Stopień zmienności

• Zakres, w jakim otoczenie jest względnie stabilne lub względnie dynamiczne.

Stopień złożoności

• Zakres, w jakim otoczenie jest względnie proste lub względnie złożone.

Zmienność otoczenia

Typy niepewności w otoczeniu organizacji

• niski stopień niepewności - otoczenie proste i stabilne

• umiarkowana niepewność - otoczenie proste i dynamiczne lub złożone, ale stabilne

• wysoki stopień niepewności - otoczenie dynamiczne i złożone

Typy otoczenia

• Stabilne

• Zmienne

• Burzliwe

Analiza SWOT

• S - siła, W - słabość (wada), O - okazje, T - zagrożenia (trwoga)

• Każdą szansę i zagrożenie ocenia się wg prawdopodobieństwa wystąpienia i znaczenia dla organizacji.

• Każdą siłę i słabość ocenia się wg znaczenia dla powodzenia realizacji strategii.

Pięć sił konkurencji M.E.Porter'a.

Kryteria oceny siły dostawców i klientów

• Stopień koncentracji sektora

• Stopień uzależnienia jakości

• Stopień zróżnicowania produktu

• Wskaźniki kosztu transferu

• Możliwość integracji w przód i wstecz

• Rozkład wartości dodanej

• Koncentracja wymiany

Zagrożenia zewnętrzne

Nowi konkurenci:

• im niższe są koszty wejścia do danej dziedziny działalności,

• im bardziej jest ona rentowna,

• stwarza możliwości długookresowego wzrostu.

Producenci dóbr substytucyjnych

• rozwój technologii.

Determinanty konkurencji wewnątrz sektora

• Wskaźnik koncentracji sektora,

• Wzrost sektora,

• Stopień zróżnicowania konkurentów,

• Stopień różnicowania produktu,

• Poziom kosztów stałych i zapasów,

• Bariery wyjścia z rynku.

MATERIAŁY DO WYKŁADÓW Z PODSTAW ZARZĄDZANIA dr M. Rozkwitalska

3

---