Badanie jamy brzusznej

Badanie

• anatomiczne

• diagnostyczne

Badanie podmiotowe:

• podstawowe dolegliwości - ból (rodzaj, lokalizacja, promieniowanie)

• kiedy wystąpiły dolegliwości

• początek dolegliwości (nagły, narastający)

• przebieg dolegliwości

• koincydencja dolegliwości np. z jedzeniem czy wysiłkiem

• przebyte choroby

• przyjmowane leki

• alergie

• nałogi

• wywiad rodzinny

Badanie przedmiotowe:

• Ogrzane, oświetlone, intymne pomieszczenie

• Badający powinien mieć ciepłe ręce

• Brać pod uwagę wszystkie inne rzeczy

• Odpowiednie wyposażenie (kozetka, krzesło, stolik na notatki)

Badanie:

• Oglądanie:

• Powłoki skórne: nacieki zapalne, blizny pooperacyjne, choroby pasożytnicze, węzły chłonne, naturalne przetoki, wyłonienie odbytu- lewe podbrzusze)

• Obmacywanie: (od lewego dolnego kwadrantu na około)

• Delikatne powierzchowne: zacząć od miejsca oddalonego od miejsca chorego.

• Badamy napięcie skóry,

• Unerwienie /np. zaburzenia czucia skórnego/;

• Tonus mięśniowy /napięcie mięśni/;

• naturalne przepukliny /pępkowa, mosznowa, pachwinowa, kresy białej, pooperacyjna; trzeba macać worek przepuklinowy/

• Patologie w postaci guzów /guzy jelita, nerek, wątroby/

• Badanie mocniejsze: objawy patologiczne:

• Napięcie mięśniowe tzw. ostry brzuch: objaw otrzewnowy, rozlany, deskowaty brzuch. Ostry brzuch: perforacja jelita, wrzodu żołądka, choroby nowotworowe z perforacją, zator tętnicy krezkowej górnej, choroby bakteryjne, ostre zapalenie trzustki, pęcherzyk zgorzelinowy, niedrożność porażenna.

• Objaw Blumberga - bolesność uciskowa, objaw punktowy podrażnienia otrzewnej, nasila się przy odrywaniu ręki od powłok brzucha. Bada się go w: 1/3 odległości między pępkiem a kolcem górnym przednim kości biodrowej- PKT MC BURNEYA. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, przydatków.

• Objaw Rovsinga- uciśnięcie w lewym dole biodrowym, przy uciskaniu wykonujemy ruch antyperystaltyczny (wzrost ciśnienia w jelitach i przenosi się na drugą stronę, dlatego po uciśnięciu po lewej stronie boli pacjenta po prawej)

• Objaw Goldflama- objaw wstrząsania okolicy lędźwiowej, świadczy o chorych nerkach (napięcie torebki- jest ona tkliwa). Trzeba opukiwać symetrycznie z tą samą siłą.

• Objaw Chełmońskiego- objaw wstrząsania okolicy prawego łuku żebrowego /schorzenie pęcherzyka żółciowego: zapalenie, kamica pęcherzyka, żółtaczka mechaniczna (zastoinowa) z powiększeniem wątroby/

• Objaw chełbotania- służy stwierdzeniu obecności wolnego płynu w jamie otrzewnowej / marskość wątroby, PK niewydolność krążenia płyn w jamie otrzewnowej i opłucnowej; nowotwory np. guz jajnika

• Objaw Murphyego- stan zapalny pęcherzyka żółciowego, w trakcie głębokiego wdechu pacjenta wchodzimy pod prawe podżebrze i jeśli występuje ból i zatrzymanie oddechu jest to dodatni objaw. Pęcherzyk żółciowy: linia środkowo- obojczykowa, zjeżdżamy w dół pod łuk żebrowy i 2 cm pod nim jest pęcherzyk żółciowy. Powiększenie pęcherzyka wodniak, ropniak, guzy, rak pęcherzyka.

• Osłuchiwanie:

(pod łukiem żebrowym w linii środkowoobojczykowej, szura palcem od zewnątrz w kierunku słuchawki; znaczenie np. w wyznaczeniu granicy wątroby)

• Cisza w brzuchu- brak perystaltyki

• Ruch perystaltyczny metaliczny

• Można osłuchać bicie serca dziecka

• Osłuchać aortę /np. tętniak rozwarstwiający aorty/

• Można osłuchać tętnice nerkowe i udowe

- Opukiwanie

Np. wypukanie granicy wątroby, jeśli są trudności w jej opukaniu to wykonujemy to na lewym boku

Przyczyny powiększenia wątroby:

1. Przekrwienie bierne wątroby:

• Niewydolność PK serca /dochodzi do zastoju/

• Wątroba gładka, potem tkliwa

2. nowotwory wątroby:




• Pierwotne: miejsce pochodzenia

• Wtórne - przerzuty




4. stłuszczenie wątroby:

• Po alkoholu, Przekarmieniu, Polekowe paracetamol,Toksyczne metale ciężkie

1. cukrzyca

2. żółtaczki cholestatyczne polekowe

3. zaburzenia przemiany materii:

• Hemochromatoza (cukrzyca brązowa)

• Choroba Wilsona (zwyrodnienie wątrobowo- soczewkowe)

• Skrobiawice - amyloidoza

• Porfirie

1. marskość wątroby (marskość wrotna lub żylna)

2. choroba Laenneca- powikłaniem są krwawienia z żylaków, występuje głównie u mężczyzn

3. choroba Wejla

4. WZW- typu A, B, C

5. mononukleoza zakaźna (nieznacznie)

6. bakteryjne zapalenie wsierdzia (dur brzuszny)

7. kiła wątroby (II, III rzędowa- zmiany guzowate)

8. bakteryjny ropień wątroby; ameboza; promienica wątroby

9. kamica PŻW

10. zapalenie wewnątrz wątrobowych dróg żółciowych

11. zakrzep żyły wrotnej

12. zarostowe zapalenie żyły wątrobowej- zespół Budy- Chariego

13. białaczki, szczególnie szpikowa

14. ziarnica łagodna wątroby, bąblowiec wątroby; torbiel wątroby (współistnieje z torbielowatością nerek)

Przyczyny powiększonego pęcherzyka żółciowego;

• Wodniak, ropniak, Rak brodawki Vatera, rak głowy trzustki

• Przewlekłe zapalenie trzustki

Objaw Courvoisiera - występuje zwłaszcza przy kamicy, powiększeniu pęcherzyka żółciowego.

Splenomegalia:




• Ostre choroby zakaźne (posocznica, dur brzuszny, róża)

• Bakteryjne zapalenie wsierdzia (włośnica)

• żółtaczka zakaźna

• Zapalenie wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych

• Kiła wrodzona i nabyta

• Marskość rozlana wątroby

• Zakrzep żyły wrotnej i śledzionowej

• Białaczki przewlekłe i ostre

• Choroba Addisona- Birnera

- Czerwienica

• Szpiczak mnogi

• Mięsak limfatyczny

• Mieloskleroza

• Wrodzona żółtaczka hemolityczna

• Zawał śledziony

• Toczeń rumieniowaty

• Choroby spichrzeniowe

• Torbiele i inne guzy śledziony




3

---