KONSPEKT ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH
Prowadzący: Jacek Gnidziński
Forma kształcenia: Kurs
Typ zajęć: Zajęcia teoretyczne
Przedmiot nauczania: Prawo o ruchu drogowym
Temat zajęć:
WŁĄCZANIE SIĘ DO RUCHU
OPUSZCZANIE MIEJSCA POSTOJU PO PARKOWANIU
6. Cele:
CEL POZNAWCZY:
poznanie zasad wykonywania manewru włączania się do ruchu,
poznanie związku znajomości i przestrzegania przepisów ruchu z bezpieczeństwem na drogach,
poznanie zależności pomiędzy znajomością podstawowych pojęć i definicji a właściwym zrozumieniem i interpretowaniem przepisów ruchu drogowego i świadomym zachowaniem się na drodze,
poznanie zależności pomiędzy znajomością znaków drogowych ostrzegawczych a właściwym zrozumieniem i interpretowaniem przepisów ruchu drogowego i świadomym zachowaniem się na drodze,
poznanie związku pomiędzy poznawanymi zasadami ruchu drogowego a ich praktycznym zastosowaniem w ruchu drogowym,
poznawanie zasad bezpiecznego zachowania się na drodze,
poszerzenie wiedzy na temat znaków drogowych.
CEL KSZTAŁCĄCY:
kształcenie odpowiedzialnej postawy słuchacza kursu przepisów ruchu drogowego,
kształcenie świadomości, że każdy uczestnik ruchu drogowego ma wpływ na bezpieczeństwo,
kształcenie zrozumienia zależności pomiędzy stanem kompetencji kierującego, a poziomem bezpieczeństwa,
kształcenie postawy kompetentnego kierowcy,
wdrażanie do korzystania z fachowej literatury w sytuacji „teoretycznych wątpliwości”.
CEL WYCHOWAWCZY:
kształcenia postawy poszanowania dla przepisów ruchu drogowego,
wdrożenie do kulturalnego zachowania się na drodze,
kształtowanie nawyku używania właściwych pojęć dotyczących ruchu drogowego,
wyrabianie postawy uczestnika ruchu przestrzegającego prawo ,
kształcenie postawy kierującego świadomego swego wkładu w bezpieczeństwo na drodze,
7. METODY KSZTAŁCENIA:
wykład,
pokaz plansz,
pokaz z użyciem modeli i makiet,
pogadanka,
opis,
pokaz z użyciem programu na CD,
pokaz filmu DVD,
test wyboru przy użyciu programu CD jako metoda sprawdzenia wiadomości.
8. ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
tablica,
flamastry,
wskaźnik,
ustawa „Prawo o ruchu drogowym”,
odtwarzacz DVD,
TV,
komputer,
rzutnik multimedialny,
„Znaki drogowe”: plansza nr 1 -17,
„Sytuacje drogowe”: plansza nr 3 „Włączanie się do ruchu”,
plansza „Martwe pola obserwacji”,
Film: „Podstawowe pojęcia i definicje”
9. Miejsce zajęć: Sala wykładowa
10. Czas zajęć : 1 godz. lekcyjna - 45 min
SCENARIUSZ LEKCJI
SPRAWY ORGANIZACYJNE
sprawdzenie obecności
wpisanie tematu do dziennika
inne sprawy organizacyjne
POWTÓRZENIE I SPRAWDZENIE WIADOMOŚCI Z POPRZEDNICH ZAJĘĆ I NAWIĄZANIE DO AKTUALNEGO TEMATU
Sprawdzamy znajomość pojęć omawianych na poprzednich zajęciach.
Zdajemy następujące pytania:
Na czym polega manewr omijania, wymijania i wyprzedzania?
omijanie -przejeżdżanie (przechodzenie) obok nieporuszającego się pojazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody
wymijanie - przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w przeciwnym kierunku
wyprzedzanie- przejeżdżanie (przechodzenie obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku
Na czym polega szczególna ostrożność?
szczególna ostrożność - ostrożność polegająca na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie
PODANIE NOWEGO TEMATU I ZAPISANIE GO NA TABLICY
WŁĄCZANIE SIĘ DO RUCHU
WŁĄCZANIE SIĘ DO RUCHU - DEFINICA
Art. 17. 1.
Włączanie się do ruchu następuje przy rozpoczynaniu jazdy po postoju lub zatrzymaniu się niewynikającym z warunków lub przepisów ruchu drogowego oraz przy wjeżdżaniu:
na drogę z nieruchomości, z obiektu przydrożnego lub dojazdu do takiego obiektu, z drogi nie będącej drogą publiczną oraz ze strefy zamieszkania;
na drogę z pola lub na drogę publiczną ze strefy zamieszkania;
na jezdnię z pobocza, z chodnika lub pas ruchu dla pojazdów powolnych;
3a. na jezdnię lub pobocze z drogi dla rowerów, z wyjątkiem wjazdu na przejazd dla
rowerzystów;
pojazdem szynowym - na drogę z zajezdni lub na jezdnie z pętli
Przepisy rozróżniają dwie sytuacje, w których następuje włączanie się do ruchu.
Pierwsza to taka, gdy kierujący rozpoczyna jazdę po postoju lub zatrzymaniu się, które nie wynikało z warunków ani przepisów ruchu, lecz z naszej woli. Tak więc po zatrzymaniu się na jezdni, w celu realizacji potrzeb kierującego lub pasażerów pojazdu albo z powodów technicznych, nawet jeżeli nie zmieniamy pasa ruchu - włączamy się do ruchu.
Druga sytuacja, w której kierujący włącza się do ruchu to taka, w której następuje:
wjazd na drogę z nieruchomości, z obiektu przydrożnego (parking, stacja paliwowa, posesja),
wjazd z drogi, która nie jest drogą publiczną na drogę publiczną (droga wewnętrzna) oraz z drogi gruntowej na drogę twardą (w tym miejscu należy przypomnieć definicję drogi twardej)
wjazd z pola na drogę,
Przepisy te dotyczą sytuacji, gdy pojazd wjeżdża na drogę lub jezdnię w celu kontynuowania jazdy, lecz również wtedy, gdy ją tylko przecina. W tej sytuacji nie stosuje się przepisów o pierwszeństwie lecz o włączaniu się do ruchu.
wjazd na jezdnię z pobocza, z chodnika lub pasa ruchu dla pojazdów powolnych oraz z drogi dla rowerów ( z wyjątkiem wjazdu na przejazd dla rowerzystów - dotyczy rowerzystów),
wjazd na drogę ze strefy zamieszkania; Jest to sytuacja, która stwarza zagrożenie w ruchu głównie z powodu zachowania się osób wyjeżdżających ze strefy zamieszkania. Kierujący, którzy zdobyli uprawnienia do kierowania kilka i więcej lat temu i którzy uważają się za dobrych kierowców, często po prostu nie wiedzą, że wyjeżdżając ze strefy zamieszkania są włączającymi się do ruchu i próbują wyegzekwować nienależne im prawo pierwszeństwa przejazdu. Wymaga to od innych kierujących oczywiście szczególnej uwagi ale również zastosowania wobec tych osób zasady „bardzo” ograniczonego zaufania. Czasami też kierujący po prostu nie zwracają uwagi na znak D-41. Takie sytuacje są dość częste na dużych osiedlach, gdzie ulice w obrębie strefy zamieszkania są szerokie i nie różnią się parametrami technicznymi od sąsiednich ulic (poza strefą zamieszkania).
tramwaj wjeżdżający na drogę z zajezdni lub pętli jest włączającym się do ruchu.
Nie jest włączającym się do ruchu pojazd, który zatrzymał się przed skrzyżowaniem w celu ustąpienia pierwszeństwa lub przed sygnalizatorem nadającym sygnał czerwony lub żółty, przed przejazdem kolejowym w związku z nadawanym przez sygnalizator sygnałem czerwonym, opuszczonymi zaporami lub półzaporami, przejściem dla pieszych w celu umożliwienia pieszym przejścia przez jezdnię i w innych sytuacjach wynikających z warunków lub przepisów ruchu drogowego.
W tym momencie możemy poprosić uczestników szkolenia o podanie przykładów sytuacji, w których kierujący nie jest włączającym się do ruchu oraz sytuacji, w których włączanie się do ruchu ma miejsce.
ZASADY WŁĄCZANIA SIĘ DO RUCHU
Art. 17.2.
Kierujący pojazdem, włączając się do ruchu, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność oraz ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu.
Wszystkie manewry wykonujemy według żeglarskiej zasady, która mówi, że każdy manewr należy wykonać:
bezpiecznie
skutecznie
poprawnie technicznie
elegancko
Ważna jest kolejność wypełniania tych dyspozycji
Obowiązek zachowania szczególniej ostrożności przez włączającego się do ruchu polega na konieczności oceny aktualnej sytuacji na drodze. Decyzja o włączaniu się do ruchu zależy od kierującego i on ją podejmuje po przeanalizowaniu sytuacji. Kierujący musi więc zaczekać do momentu, kiedy będzie mógł bezpiecznie ruszyć. Przed rozpoczęciem manewru włączania się do ruchu kierujący musi rozejrzeć się i upewnić, że włączeniem do ruchu nie spowoduje zagrożenie w ruchu.
Jeżeli w trakcie włączania następuje zmiana kierunku lub pasa ruchu należy włączyć kierunkowskaz odpowiednio wcześnie, żeby uprzedzić innych o zamiarze wykonania skrętu lub zamierzonej zmianie pasa ruchu. Pamiętać trzeba o sprawdzeniu „martwych pól”, obserwacji wokół pojazdu.
Włączający się do ruchu ma obowiązek ustąpić pierwszeństwa innym uczestnikom ruchu. Mówiąc innym, mamy na myśli wszystkich kierujących a także pieszych.
W związku z bardzo intensywnym ruchem drogowym włączanie się do ruchu może być manewrem niebezpiecznym. Wymaga od kierującego pojazdem włączającym się do ruchu wielkiej rozwagi a do pozostałych uczestników ruchu uwagi i właściwej oceny sytuacji. Ogromne znaczenie ma życzliwość wobec innych kierujących. Czasem wielkie znaczenie ma odpowiedni gest, pozwalający na włączenie się do ruchu lub odpowiednie ustawienie pojazdu, umożliwiające innym włączenie się do ruchu. Wykonując takie gesty należy jednak pamiętać o zachowaniu zasad bezpieczeństwa i odpowiedzialności za takie zachowanie. Niedopuszczalne jest jednak zachowanie niektórych kierujących, którzy jadąc często z prędkością większą niż dopuszczalna, bezkompromisowo egzekwują swoje prawo pierwszeństwa używając sygnałów dźwiękowych. Oczywiście kodeks drogowy nie nakłada obowiązku ułatwienia włączenia się do ruchu innym kierującym, lecz zdjęcie nogi z gazu czasami bardzo to włączenie ułatwi.
ZACHOWANIE KIERUJĄCEGO WOBEC WŁĄCZAJĄCEGO SIĘ DO RUCHU AUTOBUSU
Art. 18.1.
Kierujący pojazdem zbliżając się do oznaczonego przystanku autobusowego (trolejbusowego) na obszarze zabudowanym, jest obowiązany zmniejszyć prędkość, a w razie potrzeby zatrzymać się , aby umożliwić kierującemu autobusem (trolejbusem) włączenie się do ruchu, jeżeli kierujący takim pojazdem sygnalizuje kierunkowskazem zamiar zmiany pasa ruchu lub wjechania z zatoki na jezdnię.
Art. 18.2.
Kierujący autobusem (trolejbusem), o którym mowa w ust. 1, może wjechać na sąsiedni pas ruchu lub na jezdnię dopiero po upewnieniu się, że nie spowoduje to zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Przepisy dają kierującym autobusami szczególne uprawnienia podczas włączania się do ruchu. Uprawnienia te autobusy mają na obszarze zabudowanym i to w określonych sytuacjach.
Tak więc na obszarze zabudowanym, gdy kierujący zbliża się do oznaczonego przystanku autobusowego jest zobowiązany do zmniejszenia prędkości i zatrzymania się, jeżeli autobus sygnalizuje zamiar zmiany pasa ruchu lub wjechania z zatoki na jezdnię. Takie zachowanie jest obowiązkowe jedynie na obszarze zabudowanym.
Autobus jednak może wjechać na sąsiedni pas ruchu lub na jezdnię po upewnieniu się, że nie spowoduje to zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego. Korzysta więc ze swoich szczególnych uprawnień po spełnieniu warunku upewnienia się, że nie spowoduje to zagrożenia bezpieczeństwa ruchu. Oznacza to, że kierujący autobusem musi oceniać odległość nadjeżdżającego pojazdu i nie może wymuszać pierwszeństwa na pojazdach, które musiałyby gwałtownie hamować.
W praktyce, na jezdniach wielopasowych, kierujący widząc stojący na przystanku autobus, najczęściej zmienia pas na sąsiedni, żeby umożliwić autobusowi włączenie się do ruchu. Unika w ten sposób zmniejszania prędkości i zatrzymywania się. Zwróćmy uwagę, że obowiązek umożliwienia kierującemu autobusem występuje tylko wtedy, gdy sygnalizuje on kierunkowskazem zamiar wjechania z zatoki na jezdnię lub zamiar zmiany pasa ruchu. Jednocześnie pamiętajmy też, że zmniejszenie prędkości i zatrzymanie się jest obowiązkiem kierujących a nie tylko objawem kultury komunikacyjnej.
Bezpieczna realizacja wymagań tego przepisu wymaga współdziałania kierującego autobusem i innych kierujących.
ZACHOWANIE KIERUJĄCEGO WOBEC WŁĄCZAJĄCEGO SIĘ DO RUCHU AUTOBUSU SZKOLNEGO
Art. 18a.1.
Kierujący pojazdem, zbliżając się do miejsca postoju autobusu szkolnego, jest obowiązany:
zatrzymać pojazd, o ile kierujący autobusem dał sygnał zatrzymania;
zmniejszyć prędkość, a w razie potrzeby zatrzymać się, aby umożliwić kierującemu tym autobusem wjazd na jezdnię lub sąsiedni pas ruchu, o ile sygnalizuje on zamiar wykonania takiego manewru.
Art. 18a.2.
Kierujący autobusem szkolnym w sytuacji, o której mowa w ust. 1, może wjechać na sąsiedni pas ruchu lub jezdnię dopiero po upewnieniu się, że nie spowoduje to zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Przepisy te mają na celu szczególną ochronę dzieci dojeżdżających do szkół. Ich zachowanie nie zawsze łatwe jest do przewidzenia i dlatego kierujący autobusem szkolnym otrzymał uprawnienia do kierowania ruchem (w tym przypadku do zatrzymywania pojazdów) aby umożliwić dzieciom bezpieczne wsiadanie i wysiadanie.
Obowiązkiem kierującego jest więc zatrzymanie się w odpowiedniej, bezpiecznej, umożliwiającej dzieciom wsiadanie i wysiadanie odległości, jeżeli kierujący autobusem podał sygnał STOP. Sygnał taki kierujący autobusem daje za pomocą tablicy barwy żółtej ze znakiem B-20 z żółtym napisem i obrzeżem. Rozwiązania techniczne mogą być różne, lecz tablica musi być widoczna wyraźnie dla innych kierujących. W tym momencie kierujący autobusem szkolnym jest osobą kierującą ruchem.
Autobus szkolny to autobus przeznaczony do przewozu dzieci do szkoły, barwy pomarańczowej, oznaczony z przodu i z tyłu prostokątnymi tablicami barwy białej, z napisem barwy czarnej „autobus szkolny”
Kierujący autobusem szkolnym również korzysta z ułatwień przy włączaniu się do ruchu. Ciąży na nim obowiązek upewnienia się, że nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego. Musi również sygnalizować zamiar wyjechania na jezdnię lub na sąsiedni pas.
Gdy kierujący zbliża się do miejsca postoju autobusu szkolnego (nie musi to być oznaczony przystanek) a autobus ten sygnalizuje zamiar wjazdu na jezdnię lub sąsiedni pas ruchu to musi zmniejszyć prędkość a w razie potrzeby zatrzymać się i umożliwić autobusowi wykonanie tego manewru. Przepis ten jest podobny do przepisu Art. 18, lecz przepis dotyczący autobusu szkolnego różni się tym, że obowiązek zmniejszenia prędkości, a w razie potrzeby zatrzymania się, w stosunku do autobusu szkolnego mamy zawsze, nie tylko na obszarze zabudowanym i nie tylko w pobliżu oznaczonego przystanku.
Autobus szkolny tak może wyjechać dopiero wtedy, gdy kierujący upewni się, że nie stworzy zagrożenia w ruchu i nie może zmuszać kierujących do gwałtownego hamowania i wykonywania innych gwałtownych manewrów.
Włączanie się do ruchu autobusu i autobusu szkolnego jest pierwszeństwem warunkowym. Ten przepis wymaga współdziałania kierującego autobusem i innych kierujących, bowiem zachowanie każdego z nich jest uzależnione od zachowania drugiego.
Włączanie się do ruchu jest manewrem stosunkowo nieskomplikowanym i bezpiecznym pod warunkiem jednak, że kierujący zachowa szczególną ostrożność, ustąpi pierwszeństwa innym kierującym i sygnalizuje zmianę kierunku lub pasa ruchu (szczególnie dotyczy to sytuacji kiedy kierujący włącza się do ruchu po postoju na jezdni).
OPUSZCZANIE MIEJSCA POSTOJU PO PARKOWANIU (ZADANIA EGZAMINACYJNE)
UWAGI PRAKTYCZNE:
PARKOWANIE RÓNOLEGŁE - Opuszczanie miejsca postoju - wyjazd przodem
(omówienie połączone z pokazem planszy lub filmu);
spójrz, czy nie nadjeżdża nikt z przodu ani z tyłu (martwe pole obserwacji);
włącz kierunkowskaz odpowiedni do kierunku, w którym będziesz skręcał kierownicę (tylko wtedy, jeżeli przejeżdżasz na sąsiedni pas);
przestrzegaj zasad włączania się do ruchu (ustąp pierwszeństwa innym pojazdom i uczestnikom ruchu);
ruszając ponownie sprawdź czy droga jest wolna;
jadąc powoli, kręć szybko kierownicą;
kontroluj tor jazdy samochodu szczególnie zwracając uwagę na pojazdy znajdujące się z przodu.
2. PARKOWANIE SKOŚNE - Opuszczenie miejsca postoju - wyjazd tyłem (omówienie
połączone z pokazem planszy lub filmu)
włącz kierunkowskaz zgodnie z kierunkiem skręcania kierownicy;
spójrz, czy nie nadjeżdża pojazd pasem, na który wyjeżdżasz ani na pas do ruchu w przeciwnym kierunku (martwe pola obserwacji) - wyjeżdżając w lewo, przejeżdżasz pas ruchu w przeciwnym kierunku;
przestrzegaj zasad włączania się do ruchu (ustąp pierwszeństwa innym pojazdom i uczestnikom ruchu);
cofaj powoli, cały czas obserwując otoczenie pojazdu;
kontroluj tor jazdy samochodu, szczególnie zwracając uwagę na przód swojego pojazdu;
jeżeli nie potrafisz właściwie ocenić odległości innych pojazdów od przedniego narożnika pojazdu - poproś o pomoc inną osobę.
PARKOWANIE PROSTOPADŁE - opuszczenie miejsca postoju - wyjazd tyłem (omówienie połączone z pokazem planszy lub filmu)
włącz kierunkowskaz zgodnie z kierunkiem skręcania kierownicy;
spójrz, czy nie nadjeżdża pojazd pasem, na który wyjeżdżasz ani na pas do ruchu w przeciwnym kierunku (martwe pola obserwacji) - wyjeżdżając w lewo, przejeżdżasz pas ruchu w przeciwnym kierunku;
przestrzegaj zasad włączania się do ruchu (ustąp pierwszeństwa innym pojazdom i uczestnikom ruchu);
cofaj powoli, cały czas obserwując otoczenie pojazdu;
kontroluj tor jazdy samochodu, szczególnie zwracając uwagę na przód swojego pojazdu;
jeżeli nie potrafisz właściwie ocenić odległości innych pojazdów od przedniego narożnika pojazdu - poproś o pomoc inną osobę;
WYJAZD Z GARAŻU, OBIEKTU PRZYDROŻNEGO, POSESJI - wyjazd przodem - (omówienie połączone z pokazem planszy lub filmu)
włącz kierunkowskaz odpowiedni do kierunku, w którym będziesz kręcił kierownicą;
upewnij się o możliwości bezpiecznego rozpoczęcia jazdy;
przestrzegaj zasad włączania się do ruchu (ustąp pierwszeństwa innym pojazdom i uczestnikom ruchu);
jedź powoli na pierwszym biegu;
obserwuj czy nie nadjeżdżają pojazdy i czy nie nadchodzą piesi ( jeżeli przejeżdżasz przez chodnik masz bezwzględny obowiązek ustąpienia pieszym pierwszeństwa);
po upewnieniu się, że nie stworzysz zagrożenia - wyjedź na jezdnię;
jeżeli obserwacja otoczenia jest utrudniona przez budynki, ogrodzenia, rośliny, zakręt drogi lub inne elementy - poproś inną osobę o pomoc.
PODSUMOWANIE I KONTROLA OPANOWANIA MATERIAŁU:
CD Testy „Credo” - nauka
246, 247, 269, 261, 262, 30, 31, 32, 36, 37, 38
PODANIE I OMÓWIENIE PRACY DOMOWEJ:
Opanowanie podanych pojęć i definicji w stopniu umożliwiającym dalszą naukę
przepisów ruchu drogowego.
Jeżeli na zajęciach nie dokonano analizy pytań testowych, podajemy numery pytań do samodzielnej realizacji w domu.
1