Analiza spółki z o.o.
na podstawie
ustawy z dnia 15 września 2000 r.
Kodeks spółek handlowych
Definicja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością:
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zaliczana jest do spółek kapitałowych i regulowana art. 151-300 Kodeksu spółek handlowych.
Wspomniany kodeks dopuszcza tworzenie spółki przez jedną lub więcej osób, o ile ustawy nie zawierają ograniczeń.
Wspólnikami mogą tutaj być zarówno osoby fizyczne jak i prawne.
W przypadku jednoosobowej spółki z o.o., wspólnikiem nie może być inna jednoosobowa spółka tego samego typu.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona w każdym celu prawnie dopuszczalnym, o ile ustawa nie przewiduje ograniczeń. Mowa tutaj o ograniczeniach stosowanych co do prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i banków, dla nich bowiem właściwą formą organizacyjno-prawną jest spółka akcyjna.
Spółka działa pod firmą dowolnie obraną, jednak z oznaczeniem „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”.
Forma umowy i jej treść
W zależności od ilości osób zakładających spółkę z o.o., akt ją kreujący przybiera formę umowy spółki, lub aktu założycielskiego jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Zarówno umowa spółki, jak i akt założycielski wymagają dla swej ważności formy aktu notarialnego.
Założyciele mogą działać bezpośrednio lub przez pełnomocników, którym pełnomocnictwo takie zostało udzielone również w postaci aktu notarialnego.
Umowa (akt założycielski) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością bezwzględnie musi zawierać:
Firmę i siedzibę spółki,
Przedmiot działalności spółki,
Wysokość kapitału zakładowego,
Informację, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
Ilość i wysokość udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,
Czas jej trwania, o ile jest oznaczony.
W przypadku wkładu niepieniężnego, umowa powinna określać osobę wspólnika, przedmiot wkładu, oraz liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.
Należy również określić przyznane wspólnikowi szczególne korzyści, lub nałożone szczególne obowiązki wobec spółki, inne niż pokrycie udziałów.
Wszystkie wyżej wspomniane elementy są obligatoryjne, umowa taka może oczywiście zawierać inne postanowienia, rzecz jasna nie naruszające przepisów bezwzględnie obowiązujących. Wszystkie nieuregulowane umową sprawy podlegają Kodeksowi spółek handlowych.
Dodatkowo warto wspomnieć, że przedmiot działalności spółki powinien być określony w miarę precyzyjnie, by podlegał klasyfikacji PKD.
W momencie zawarcia umowy, powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, reprezentowana przez zarząd, lub przez pełnomocnika, powołanego jednomyślną uchwałą wspólników.
W spółce jednoosobowej, jedyny wspólnik nie ma prawa reprezentowania spółki. Odstępstwo stanowi tutaj zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego.
Odpowiedzialność spółki w organizacji i osób, które działały w jej imieniu ustaje wobec spółki z chwilą zatwierdzenia ich czynności przez zgromadzenia wspólników.
Wymagania związane z założeniem spółki z o.o.:
Artykuł 163 Ksh informuje, że aby powstała spółka, konieczne jest:
Zawarcie umowy spółki (aktu założycielskiego),
Wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, a w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej, także wniesienia nadwyżki,
Powołanie zarządu,
Ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustaw (Ksh) lub umowa spółki,
Wpis do rejestru przedsiębiorstw.
Organy spółki z o.o.:
W omawianej spółce wyróżniamy trzy rodzaje organów:
1) organ stanowiący i organy nadzoru,
2) zgromadzenie wspólników, rada nadzorcza, komisja rewizyjna i zarząd,
3) organ zarządzający.
Do organów obowiązkowych zaliczamy zgromadzenie wspólników i zarząd, fakultatywne natomiast są rada nadzorcza i komisja rewizyjna. Powstanie tych drugich zależy od woli wspólników, jednak w przypadku kapitału zakładowego spółki przekraczającego 500 000 zł lub gdy wspólników jest więcej niż 25, obowiązkowe jest powstanie jednego z nich.
Zarząd spółki ma obowiązek zgłoszenia umowy spółki do rejestru w ciągu 6 miesięcy od jej zawarcia. Wniosek o wpis spółki podpisują wszyscy członkowie zarządu. Jeśli przekroczy się termin 6 miesięcy, umowa taka traci swoją moc.
Zarząd spółki
Prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.
Składa się z jednego albo większej liczby członków.
Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona.
Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
O ile umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu.
W przypadku powołania członka zarządu na okres dłuższy niż rok, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Jeżeli umowa spółki przewiduje, że członków zarządu powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka zarządu powołanego przed upływem danej kadencji zarządu wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków zarządu (chyba że umowa spółki stanowi inaczej).
Mandat członka zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania ze składu zarządu.
Do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie.
Członek zarządu nie może bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu.
Nadzór
Rada nadzorcza składa się co najmniej z trzech członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników. Umowa spółki może przewidywać inny sposób powoływania lub odwoływania członków rady nadzorczej.
Członków rady nadzorczej powołuje się na rok, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej.
Uchwałą wspólników członkowie rady nadzorczej mogą być odwołani w każdym czasie.
Komisja rewizyjna składa się co najmniej z trzech członków, powoływanych i odwoływanych według tych samych zasad, co członkowie rady nadzorczej.
Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandaty członków rady nadzorczej i komisji rewizyjnej wygasają z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka.
W przypadku powołania członków rady nadzorczej i komisji rewizyjnej na okres dłuższy niż rok, ich mandaty wygasają z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy pełnienia tej funkcji.
Rada nadzorcza podejmuje uchwały, jeżeli na posiedzeniu jest obecna co najmniej połowa jej członków, a wszyscy jej członkowie zostali zaproszeni. Umowa spółki może przewidywać surowsze wymagania dotyczące kworum rady nadzorczej.
Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.
Nie ma ona prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.
Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny.
W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.
Każdy członek rady nadzorczej może samodzielnie wykonywać prawo nadzoru, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Kapitał zakładowy:
Wniesienie kapitału zakładowego jest jednym z warunków założenia spółki,
Początkowo jest to sam majątek spółki. Jego wysokość świadczy o potencjale gospodarczym spółki.
Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki ogranicza się do wysokości wniesionych przez nich udziałów. Nie odpowiadają oni osobiście za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę.
Umowa spółki musi określać wysokość kapitału zakładowego, ilość udziałów, które się dzieli, oraz ich wysokość. Obecnie minimalna wysokość kapitału wynosi 50 000 zł, a jednego udziału 500 zł.
Wysokość kapitału jest wielkością stałą, wyrażoną w polskich złotówkach.
Z kapitału zakładowego nie można tworzyć funduszy. Te można tworzyć tylko i wyłącznie z zysku spółki, wydzielonego od podziału części zysku.
Najczęściej tworzy się fundusz zapasowy i fundusz rezerwowy.
Wysokość udziałów i ich rodzaj:
Kapitał zakładowy dzieli się na udziały. Udział to jednak nie tylko część kapitału zakładowego, ponieważ jest to także ogół praw i obowiązków wspólnika.
Objęcie udziałów równa się z nabyciem tychże praw i obowiązków.
Każdy wspólnik może mieć jeden lub więcej udziałów. Ilość i wielkość udziałów należy wyszczególnić w umowie spółki.
Jeśli każdy wspólnik posiada jeden udział, wówczas udziały te muszą być równe.
Wkłady:
Wspólnik ma prawo wnieść wkłady pieniężne, lub niepieniężne - tzw. aporty.
Pieniężne są zdeklarowaną sumą pieniężną, natomiast aporty to bardzo szerokie pojęcie.
Mogą to być zarówno rzeczy w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, jak i zbywalne prawa majątkowe.
Przedmiotem aportu nie mogą być jednakże prawa osobiste, związane nierozerwalnie z osobą ich posiadacza, praca i osobiste usługi, czy wynagrodzenie za usługi świadczone przy tworzeniu spółki.
Rozwiązanie spółki:
Rozwiązanie spółki może nastąpić:
z przyczyny przewidziane w umowie spółki,
uchwałą wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza,
po ogłoszeniu upadłości spółki,
przez inne przyczyny przewidziane prawem,
na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki,
na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu.
Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru.
Przy likwidacji spółki do sądu rejestrowego należy zgłosić: otwarcie likwidacji, nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy, sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym zakresie zmiany, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki. Każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania zgłoszenia.
Do zgłoszenia, o którym mowa wyżej, należy dołączyć złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów likwidatorów.
W przypadku upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z rejestru. Wniosek o wykreślenie z rejestru składa syndyk.
Spółka nie ulega rozwiązaniu w przypadku, gdy postępowanie kończy się układem lub zostaje z innych przyczyn uchylone lub umorzone.
Odpowiedzialność cywilno-prawna w spółce z o.o.
Jeżeli członkowie zarządu umyślnie lub przez niedbalstwo podali fałszywe dane w umowie spółki, odpowiadają wobec wierzycieli spółki solidarnie ze spółką przez trzy lata od dnia zarejestrowania spółki lub zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego.
Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy.
Jeżeli szkodę, o której mowa wyżej wyrządziło kilka osób wspólnie, odpowiadają za szkodę solidarnie.
Roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym spółka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem dziesięciu lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.
2