 | Pobierz cały dokument interpretacja.teoria.literatury.od.doc Rozmiar 60 KB |
CZYM JEST INTERPRETACJA
Interpretacja. Jest to słowo, które pierwotnie odnosiło się do relacji pośredniczącej. Do funkcji pośrednika między mówiącymi różnymi językami, to znaczy do tłumacza, a stamtąd zostało przeniesione na czynność tłumaczenia trudno zrozumiałych tekstów w ogóle. Interpretacja w filozofii zajęła kluczową pozycję w momencie gdy świadomość filozoficzna rozpoznała pośredni świat języka i jego duże znaczenie. Kariera słowa INTERPRETACJA rozpoczęła się wraz z Nietzschem i stała się jakby wyzwaniem dla wszelkiego pozytywizmu. Czy istnieje to, co dane, które jest pewnym punktem wyjścia poznania zmierzającego ku temu, co ogólne, ku prawu, regule i znajdującego w tym swoje spełnienie? Interpretacja rodzi nigdy niezrealizowane zapośredniczenie między człowiekiem, a światem. Sprawia, że rozumiemy coś jako to coś. Nawet w dziedzinie nauk przyrodniczych nie da się uniknąć hermeneutycznej konsekwencji, zgodnie z którą tego, co dane, nie da się oddzielić od interpretacji.
Dopiero w świetle interpretacji coś staje się faktem, a obserwacja staje się zdolna coś wyrażać. Jednak interpretacja nie jest jakąś dodatkową procedurą poznania. Tworzy ona pierwotną strukturę bycia w świecie.
Pozostaje pytanie: czy interpretacja jest WNOSZENIEM sensu, a nie jego ODNAJDYWANIEM? Pytanie to postawił Nietzsche. I hermeneutyka zakłada, że tekst tylko w kontekście interpretacji oraz z jej punktu widzenia jest tym, co rzeczywiście dane, co ma być rozumiane. Nietzsche pojmuje interpretację nie jako odkrywanie sensu, który istnieje, ale jego ustanawianie w służbie woli mocy.
Interpretacja to nie jest tylko gromadzenie przypadkowych uwag, ale także systematyzacja. Jest niejako zorganizowaniem, klasyfikacją, porządkowaniem, syntezą opartą na określonym schemacie. Badacz porządkuje wyniki swych analiz, tak jak botanik klasyfikuje swe kwiaty, a numizmatyk monety. Inaczej mówiąc, po „wytłumaczeniu” utworu według wszystkich kategorii badawczych, na wszystkich poziomach analizy interpretator musi do swych analiz, podziałów i drobiazgowych rozbiorów powrócić do organizmu całego tekstu, jego harmonii, piękna, intencji estetycznej autora. Jednak ta porządkująca i podsumowująca działalność interpretującego nie jest końcową fazą prowadzonych przez niego badań. Bo do interpretacji należy również ocena znaczenia i wartości tekstu. Interpretacja nie odnosi się wyłącznie do literatury, lecz interpretowanie utworów literackich ma swoją specyfikę. Spory o interpretację stanowią jeden z najżywszych wątków współczesnej humanistyki i łączą się z ewolucją poglądów filozoficznych, antropologicznych i teoretycznoliterackich.
 | Pobierz cały dokument interpretacja.teoria.literatury.od.doc rozmiar 60 KB |