Dbajmy o bezpieczeństwo w gospodarstwie W rolnictwie w rocznym cyklu produkcyjnych stale zmienia się rodzaj wykonywanych czynności, miejsce, czas oraz stopień ich zmechanizowania. Zmieniają się również towarzyszące pracy czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe. Czynniki te sprzyjają wystąpieniu zagrożeń wypadkowych. Od wiedzy i umiejętności właścicieli gospodarstw zależy, czy zagrożenia te dostrzegą i usuną ich przyczyny. Wielu rolników niebezpieczeństwa nie zauważa, nie chce go widzieć lub lekceważy, licząc na przysłowiowe szczęście. Skutkiem takiego myślenia są wypadki przy pracy rolniczej - zawsze tragedia dla rodziny, a dla gospodarstwa strata, niekiedy nie do naprawienia. Pomimo znacznego spadku liczby wypadków przy pracy w polskim rolnictwie, nadal należy ono do najbardziej niebezpiecznych działów gospodarki narodowej. Niestety, nasze województwo jest w tej klasyfikacji wypadkowej w czołówce krajowej. Poniższe dane dotyczą tylko ubezpieczonych w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, czyli 1.600 tys. rolników. Wypadki w rolnictwie indywidualnym w kraju i woj. kujawsko-pomorskim w 2006 roku Wyszczególnienie Liczba wypadków kraj województwo Wypadki zgłoszone do KRUS 32564 2 599 Wypadki zakwalifikowane do wypłaty odszkodowań 20651 1 620 Liczb wypadków na 1000 ubezpieczonych 12,9 16,3 Wypadki śmiertelne 123 12 Liczb wypadków śmiertelnych na 1000 ubezpieczonych 0,08 0,125 Wypadki w rolnictwie w 2006 roku Najwięcej wypadków przy pracy w rolnictwie indywidualnym w 2006 roku (podobnie jak w latach ubiegłych) było w grupach: "upadki osób", "uderzenia przygniecenia i pogryzienia przez zwierzęta" oraz "pochwycenia i uderzenia przez części ruchome maszyn i urządzeń". Wypadki tych trzech grup stanowiły ponad 75% wszystkich wypłaconych odszkodowań. Najwięcej, bo ponad połowa wypadków była skutkiem upadku osób - najczęściej na skutek potknięcia, poślizgnięcia lub upadku z wysokości (z drabin, schodów, przyczep itp.). W okresie żniw wzrasta liczba wypadków i zagrożenie zdrowia, a w sierpniu zdarza się największa liczba wypadków z udziałem maszyn. Wypadki śmiertelne Przyczyny wypadków śmiertelnych w rolnictwie w 2006 roku (ogółem 123): 38 osób - przejechanie, uderzenie, pochwycenie przez środki transportu w ruchu (zderzenia pojazdów, potrącenia pieszych i rowerzystów), 19 osoby - na skutek upadku (potknięcia, poślizgnięcia, upadki z wysokości), 9 osób - upadki przedmiotów, 9 osób - pochwycenia przez części ruchome maszyn i urządzeń, 3 osoby - uderzenie, przygniecenie, pogryzienie przez zwierzęta, 45 osób inne zdarzenia. Wypadki śmiertelne w rolnictwie w 2006 roku Wypadki w rolnictwie najczęściej zdarzają się w wyniku upadku na podłożu lub z wysokości. Główną przyczyną wypadków śmiertelnych są środki transportu. Pomimo zmian dokonujących się w polskim rolnictwie, przyczyny wypadków od lat pozostają te same. Do najczęstszych należą: nieznajomość bądź nieprzestrzeganie zasad bezpiecznej pracy w gospodarstwie rolnym, zły stan nawierzchni podwórzy oraz bałagan w pomieszczeniach gospodarskich, nieodpowiednie metody pracy i nieumiejętne wykonywanie czynności, pośpiech i nieostrożność, a także wykonywanie pracy po spożyciu alkoholu i w stanie złego samopoczucia, używanie maszyn i urządzeń niespełniających wymogów bezpieczeństwa, nieświadomość stanu własnego zdrowia i sprawności - praca ponad siły, niestosowanie odzieży roboczej i ochron osobistych, nieprzestrzeganie zasad ruchu drogowego. Z statystyki wynika, że ponad 80% wszystkich odnotowanych nieszczęśliwych zdarzeń miało miejsce w obejściach gospodarstw, a więc na podwórzu, w budynkach inwentarskich i gospodarskich. Pozostałe wypadki zdarzyły się na polach, łąkach i pastwiskach, w lasach i na drogach. Wypadki wśród dzieci Chociaż Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego od maja 2004 roku nie dysponuje pełnymi danymi o liczbie wypadków z udziałem dzieci do lat 15, to wiadomo, że wykorzystywanie ich do pomocy w gospodarstwie rolnym jest powszechne (zwłaszcza w okresach intensywnych prac polowych, gdy każda para rąk jest w gospodarstwie potrzebna) i w dalszym ciągu podczas niektórych prac dochodzi do wypadków - przede wszystkim na skutek braku właściwego nadzoru. Niejednokrotnie prace wykonywane przez dzieci zaliczane są do ciężkich i niebezpiecznych. Nie da się zaprzeczyć, że rodzicom często brakuje wyobraźni, jakie skutki może przynieść taka praktyka. Kiedy zdarzy się wypadek, jest już za późno na zastanawianie się. Wówczas pozostaje wyrzucanie sobie do końca życia zaniedbań, braku wyobraźni, braku odpowiedzialności. Najszczersze jednak wyrzuty sumienia i żal nie przywrócą dziecku ani sprawności, ani tym bardziej życia. Miejmy to zawsze na uwadze. Wykaz szczególnie niebezpiecznych prac i czynności, których nie należy powierzać dzieciom do lat 15 w gospodarstwach rolnych, został podany w liście do rolników podpisanym w 1998 roku przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Prezesa KRUS i Głównego Inspektora Pracy (www.krus.gov.pl). Dbajmy o własne bezpieczeństwo! Pomimo wzrostu ogólnej liczby osób ubezpieczonych w KRUS, w 2006 roku zmniejszyła się liczba zdarzeń wypadkowych oraz nastąpił spadek liczby wypadków śmiertelnych w stosunku do lat ubiegłych. Napawa to optymizmem, ale do zrobienia jest jeszcze bardzo dużo, gdyż w Polsce wypadki w rolnictwie zdarzają się prawie dwukrotnie częściej niż w innych działach gospodarki. Dla wielu osób, niestety, dopiero wypadek i kalectwo zmuszają do przewartościowania i spojrzenia na swe życie z innej perspektywy, jako na wartość najwyższą. Wielu tych tragedii można by było uniknąć, gdyby rolnicy mieli świadomość zagrożeń i odpowiednie podejście do bezpieczeństwa pracy. Użytkowanie materiałów, narzędzi czy maszyn, które mogą być niebezpieczne, nie musi prowadzić do urazu, wypadku czy zatrucia. Podczas wykonywania każdej pracy i przy posługiwaniu się każdym narzędziem niezbędna jest wyobraźnia i świadomość zasad funkcjonowania danego narzędzia, czy też okoliczności towarzyszących wykonywanej pracy, a także po prostu umiejętność posługiwania się narzędziami i wykonywania konkretnej pracy. Pamiętajmy, że codzienne czynności, a zwłaszcza te, które związane są z wykonywaniem określonych prac gospodarskich, tworzą pewne zagrożenie dla naszego zdrowia. Zagrożeń tych możemy uniknąć lub znacznie je ograniczyć, jeżeli będziemy mieli świadomość ich występowania, jeżeli będziemy przestrzegali elementarnych zasad bezpiecznej pracy, jeżeli wreszcie zechcemy pracować fachowo, z pewną dozą wyobraźni o skutkach tego, co robimy oraz z poczuciem odpowiedzialności za siebie i innych. Praca w gospodarstwie rolnym, mimo licznych zagrożeń, nie musi być niebezpieczna. Bezpiecznej pracy sprzyja właściwa jej organizacja, bezpieczny sprzęt i narzędzia, właściwe przygotowanie fachowe i skoncentrowanie się na wykonywanych czynnościach. Pamiętajmy, że bezpieczeństwo pracy w rolnictwie zależy przede wszystkim od nas samych. Warto wykorzystać okresy, gdy jest więcej czasu w gospodarstwie (np. zimą) i gdy można wiele naprawić w obejściu - w domu, oborze, stodole, warsztacie... Zachęcam więc do wprowadzania w gospodarstwach zmian poprawiających bezpieczeństwo pracy oraz do przestrzegania na co dzień podstawowych zasad bhp. A na pytanie, czy praca w moim gospodarstwie jest bezpieczna i czy zrobiłem wszystko, aby zapewnić bezpieczeństwo - powinniśmy odpowiedzieć sobie sami... Andrzej Siennicki KPODR Minikowo, Oddział w Przysieku

 

http://www.kpodr.pl/mech_bud/bhp/dbajmy_o_bezpieczenstwo_w_gospodarstwie.php

---