OCHRONY ŚRODOWISKA

ŚRODOWISKO - to ogól elementów przyrodniczych w tym także przekształconych w wyniku przez działalność człowieka, a w szczególności powierzchnie ziemi, krainy, wody, powietrze itp., a także wzajemne oddziaływanie pomiędzy nimi.

• Elementy przyrodnicze

• Relacje zachodzące przyrodzie

• Wzajemne oddziaływanie pomiędzy nimi

• Te które powstały w sposób pierwotny jak i te które zostały przekształcone przez człowieka

• Przykładowe wyliczenie elementów przyrodniczych

Ochrona i kształtowanie środowiska - to podjęcie lub zaniechanie działań w celu zachowania lub przywrócenia równowagi przyrodniczej

• Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom

• Przywracanie elementów przyrodniczych do stanu właściwego

• Kształtowanie środowiska i gospodarczymi zasobami z zasadą równoważonego rozwoju

Funkcja restytucyjna - przywracanie elementów przyrodniczych do stanu właściwego

Funkcja prewencyjna - funkcja zapobiegawcza, przeciwdziałanie zanieczyszczeniom

Zrównoważony rozwój - to rozwój społeczno-gospodarczy w którym występuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej dla współczesnego i przyszłego pokolenia. Konstytucja RP art. 5

Kompensacja przyrodnicza - to zespół działań obejmujących np. roboty budowlane, zalesienie, rekultywacja ziemi lub zadrzewienie, ma to wszystko prowadzić do przywrócenia równowagi i wyrównania szkód dokonanych w środowisku.

Organy ochrony środowiska - stanowią organy administracji powołane do wykonania zadań publicznych z zakresu ochrony środowiska, stosowanie do ich własności określonej w dziale I, tytule VII.

• Wójt, Burmistrz, Prezydent miasta, Starosta, Sejmik województwa, Marszałek województwa, Wojewoda, Minister właściwy do spraw środowiska, Generalny dyrektor ochrony środowiska, Regionalny dyrektor ochrony środowiska

Organy inspekcji ochrony środowiska -Główny inspektor ochrony środowiska, Wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska wchodzące w skład zespolonej administracji wojewódzkiej, (zadania wykonują) :

• Sejmiki województwa i Marszałek województwa

Podstawowe zadania inspekcji ochrony środowiska :

1. Kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska

2. Kontrola przestrzegania decyzji ustalających korzystanie ze środowiska

Ekologia - to nauka biologiczna o gospodarce przyrody w jej ekosystemie, o strukturze i funkcjonowaniu żywej przyrody i obejmuje całość zjawisk dotyczących wzajemnych zależności między organizmami ich zespołami a ich żywym i naturalnym środowiskiem.

Trzy kierunki badań ekologicznych :

• Autekologia - badania nad zmianami poszczególnych gatunków

• Populacjologia - ekologia populacji, badania działań i ingerencji człowieka

• Biocenologia - bada strukturę i dynamikę ekosystemu [biocenozę (zwierzęta, sawanna) i biotop (środowisko) ]

Sozologia - nauka zajmująca się podstawami ochrony przyrody i jej zasobów oraz zapewnieniem trwałości jej użytkowania, nauka o przyczynach i następstwach w naturalnych i przekształconych przemian zachodzących w wyniku działalności człowieka.

Temat 3 Przesłanki ochrony środowiska

• Biologiczne - utrzymywanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemu

• Społeczne - wymuszenie od podmiotów gospodarczych troski o środowisko

• Ekonomiczne - dematerlizacja towarów, konsumpcji i rozwój technologii

SYSTEM PRAWA KRAJOWEGO - Konstytucja RP ( akty niższego rzędu są potrzebne, akty hierarchicznie niższego rzędu, konstytucje cechuje stabilność)

Analiza uregulowań :

1. Grupa przepisy ogólne artykułu 2 i 7 Konstytucji RP

2. Grupa zrównoważonego rozwoju artykuł 5 Konstytucji RP

3. Grupa przepisy regulujące władze publiczne artykuł 68 paragraf 4

4. Grupa rozwiązywanie dotyczące prawa i obowiązki jednostek artykuł 86 Konstytucji RP

5. Grupa regulacja dopuszczalności ograniczeń praw i wolności jednostki ze względu na ochronę środowiska artykuł 31

Artykuł 74 Ust. 1 Bezpieczeństwo ekologiczne

Ust. 2 Ochrona środowiska jest obowiązek władz publicznych

Ust. 4 Władze publiczne wspierają działania obywatela na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska

Prawo ochrony środowiska (Rozdział -> Dział -> Artykuł ->Tytuł)

- o ochronie środowiska 27.04.2001

- o ochronie przyrody 16.04.2004

- ustawy wodne, geologiczne i górnicze, grunty rolne i leśne, lasy, rybołówstwa

Rozporządzenia

• ustaw w celu ich wykonania ( wydawane na podstawie ustaw)

• prawo miejscowe na obszarze działania na poszczególnych jednostek podziału terytorialnego ( województw, Starost, gmin) np. Rezerwat Przyrody

SYSTEM PRAWA MIEDZYNARODOWEGO

• prawo oraz relacje pomiędzy państwami i organizacjami

• prawo umów międzynarodowych

OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ (System prawa wspólnotowego)

• w istocie znaczna cześć dokonanych ostatnio w Polsce zmian prawa ochrony środowiska stanowi konsekwencje realizacji zobowiązań przewidzianych wspomnianym układem.

Standardy jakościowe i ilościowe - w celu przestrzegania tych standardów jakości tworzone są programy dotyczące ochrony środowiska, obowiązek prowadzenia pomiarów wielkości emisji, substancji i energii.

• Ochrona powietrza (j) - ocena jakości powietrza i obserwacja zmian tzn. państwowego monitoringu środowiska

• Ochrona wód (j, i)

• Ochrona wód geologicznych i górniczych (geotermalne i solanki)

• Ochrona powierzchni zmieni (ustawa o ochronie gruntów ornych i leśnych)

• Ochrona przed hałasem ( jest emisją i zanieczyszczeniem)

• Ochrona kopalni (geologiczne i górnicze)

• Ochrona zwierząt oraz roślin

Odpowiedzialność w ochronie środowiska

• Cywilna - obejmuje zapobieganie grożącej szkodzie, a ponadto konsekwencji wpływu rozwiązań ochronnych na wartość nieruchomości oraz sposób korzystania z niej.

• Karna - dotyczy przede wszystkim sytuacji w których rodzaj i wielkość naruszenia środowiska podlega karze.

• Administracyjna - organy administracji publicznej nakazy, zakazy określonego zachowania się np. wstrzymania działalności.

Pojecie szkody - uszczerbek majątkowy w prawem chronionych dobrach, za którą odpowiedzialność ponosi dłużnik

Związek przyczynowy - pomiędzy szkodą a zdarzeniem, musi zachodzić normalny związek przyczynowy

Odpowiedzialność odszkodowawcza

• kontraktowa, konsekwencja niewykonania

• pokontraktowa, ściśle określona jako dyrektywa

• oparta na zasadzie winy

• oparta na zasadzie ryzyka

• oparta na zasadzie tzn. produktu niebezpiecznego

Artykuł 322 - przewiduje stosowanie przepisu kodeksu cywilnego

- ma odpowiedzialność na zasadzie ryzyka

Ustawa 2007 roku o zapobieganiu szkodą środowisku i ich naprawie

• po raz pierwszy podano definicje szkody w środowisku

• „zanieczyszczający płaci” zasada

Skutki prawne objęcia ochrona

• Ponosi przedsiębiorca odpowiedzialny za szkodę

• Ponosi skarb państwa jeśli nie wskazano przedsiębiorcy

Periodyzacja dziejów prawnej ochrony o środowisku w Polsce :

• Okres 1- od początku państwowości polskiej od połowy XVI wieku <okres zalążków prawnej ochrony opartej na prawie zwyczajowym, a zwłaszcza systemie regaliów> przywileje, uprawnienie władcy

• Okres 2- od połowy XVI wieku do połowy XIX wieku charakteryzuje się włączeniem pewnych elementów ochronnych do przepisów głównie stanowionych, odnoszących się przede wszystkim do leśnictwa, łowiectwa i rybołówstwa

• Okres 3- od połowy XIX wieku do I wojny światowej określony najczęściej okresem konserwatorskiej ochrony przyrody

• Okres 4- międzywojenny (1918-1939) kiedy od ochrony konserwatorskiej dochodzi ochrona biocenotyczna i pojawiają się pierwsze elementy ochrony planistycznej.

• Konserwatorska - stan który mamy teraz, ochrona pojedynczych elementów

• Biocenotyczna - ochrona lasów, ogrodów i gatunków występujących na tym obszarze

• Planistyczna - ochrona całego krajobrazu np. Puszcza Kampinoska

• Okres 5- obejmuje ochronę środowiska od II wojny światowej do przełomu ustrojowego, decydują role uchwał o ochronie przyrody i przyjęcia zadań ochrony przyrody.

Obowiązują regulacje prawne :

• Ustawa 27 kwietnia w 2001 roku prawo ochrony środowiska

• Ustawa 2004 roku o ochronie przyrody

Ustawa z dnia 21 grudnia 1874 roku Franciszek Józef wprowadził zakaz wybierania i psucia jaj i gniazd wszystkich ptaków dziko żyjących oprócz ptaków drapieżnych.

Prawo krajowe

-konstytucja

-ustawy

-rozporządzenia

-prawo miejskie

Prawo wspólnotowe

-unia europejska

-komisja europejska

-parlament europejski

Prawo międzynarodowe

-umowy międzynarodowe

-konwencje

rozporządzenia

decyzje

dyrektywy

ONZ

Rada europejska

---