Temat: funkcjonowanie organizacji w otoczeniu.
Otoczenie zewnętrzne
Otoczenie wewnętrzne
Stosunki między organizacja i jej otoczeniem.
AD 1. Otoczenie zewnętrzne organizacji składa się z dwóch warstw. Otoczenie ogólne organizacji obejmuje niezbyt wyraźne określone wymiary i siły wśród których działa organizacja i które mogą wywierać wpływ na jej działanie.
Elementy te muszą być związane z innymi konkretnymi organizacjami. Ogólne otoczenie większości organizacji ma wymiar ekonomiczny, techniczny, socjokulturowy, prawnopolityczny, międzynarodowy. Otoczenie celowe może obejmować: konkurentów, klientów, dostawcy, związki zawodowe, właściciele i sojuszników strategicznych czyli konkretne organizacje próby które mogą wpłynąć na organizacje.
Każdy wymiar ogólnego otoczenia zawiera warunki wydarzenia które mogą na wiele ważnych sposobów oddziaływać na organizację.
Wymiar ekonomiczny ogólnego otoczenia organizacji to ogólna kondycja systemu ekonomicznego którego działa organizacja. Do głównych czynników ekonomicznych nalezą: inflacja, stopy procentowe, bezrobocie i popyt.
Wymiar techniczny ogólnego otoczenia odnosi się do tych dostępnych metod które pozwalają przekształcać zasoby, produkty lub usługi mimo że technikę stosuje się w ramach organizacji formy i dostępności techniki pochodzą z otoczenia ogólnego.
Wymiar socjokulturowy otoczenie obejmuje obyczaje, nawyki, wartości i demograficzne cechy społeczeństwa w których funkcjonuje organizacja.
Wymiar prawnopolityczny ogólnego otoczenia odnosi się do państwowej regulacji działalności gospodarczej i stosunków między gospodarką a państwem. Jego znaczenie wynika z 3 podstawowych przyczyn:
System prawny częściowo określa to co organizacja może a czego nie może
Nastroje w kręgach rządowych przychylne lub nieprzychylne również wpływa na te działalność
Pewne ramy planowania wytwarza również stabilność polityczna
Wymiar międzynarodowy - jest to zakres w jakim znajdują się one pod wpływem działalności gospodarczej w innych krajach lub uczestniczą w tej działalności.
Otoczenie celowe ze względu na to że wpływ ogólnego otoczenia jest niejasny i długofalowy większość organizacji kieruje się na otoczeniu celowym. Chociaż jest ono również dość złożone dostarcza ono więcej informacji niż otoczenie ogólne albowiem menadżer może rozpoznać czynniki szczególnie organizacje a nie zajmować się bardziej abstrakcyjnymi wymiarami otoczenia ogólnego.
Konkurenci organizacji to inne organizacje które kierują z nią o zasoby. Najbardziej oczywistym typem takich zasobów są pieniądze klientów. Organizacje mogą również konkurować o różnego rodzaju zasadach inne niż środki pieniężne przeznaczone na wydatki konsumpcyjne.
Klienci jest każdy kto płaci za nabycie wyrobu lub usługi organizacji. W wielu jednak przypadkach łańcuch transakcji jest zwodniczo zawikłany.
Dostawcy to organizacje dostarczające zasobów innym organizacjom. Większość organizacji stara się unikać wyłącznie uzależnienia od tych samych dostawców. Firma która kupuje całość pewnego zasobu dostawcy może zostać sparaliżowany.
Regulatory to jednostki które mogą kontrolować, regulować albo wpływać na politykę i praktyki organizacji. Istnieją 2 ważne rodzaje regulatorów:
Agencje regulujące które zostały powołane przez rząd w celu ochrony społecznej przed pewnymi praktykami gospodarczymi lub ochrony jednych przed innymi.
Inną podstawowa grupą jest grupa interesu, została zorganizowana przez swoich członków w celu zabiegania o wpływ na organizacje. Grupy interesów nie dysponują oficjalnymi aktami władzy jakie są wyposażone agencje rządowe. Mogą wywoływać znaczny wpływ wykorzystanych środków masowego przekazu.
Siła robocza. Organizacje muszą się zajmować siłą roboczą zwłaszcza gdy jest zorganizowana w związkach zawodowych.
Właściciel. Również właściciele są podmiotem poważnej troski menadżerów w wielu przedsiębiorstwach. W szczególności dotyczy to właścicieli posiadających duże projekty akcji.
Sojusznicy strategiczni współpracują ze sobą w ramach wspólnego przedsiębiorstwa, pomagają firmom uzyskać od innych doświadczenie którego im brakuje. Pomagają również lepiej rozłożyć ryzyko.
AD2. Rząd. Nie każda organizacja ma rząd. Oczywiście firmy działające w formie spółki akcyjnej powinni taki rząd mieć ale firmy nie będąc spółkami akcyjnymi i liczne organizacje nie komercyjne są wolne od tego obowiązku.
Pracownicy. Wszystko jest dobrze gdy menadżerowie i pracownicy wyznają te same wartości i dążą do tych samych celów. Kiedy jednak menadżerowie dążą do celów odmiennych albo kiedy organizacja wstrząsana jest konfliktami i przesiąknięta z wrogością przynosi to wszystkim szkody.
Kultura organizacyjna jest to zestaw wartości które pomagają jej członkom zrozumienie za czym organizacja się opowiada, jak pracuje, co uważa za ważne. Kultura jest pojęciem nieuprzedmiotowionym które wymyka się obiektywnemu pomiarowi czy obserwacji. Nie mniej jednak odgrywa ono ważną rolę w kształtowaniu zachowań menadżerów jako wewnętrznego otoczenia organizacji.
AD3. Jako jeden z pierwszych znaczenie ograniczenia organizacji dostrzegł James Thompson sugeruje on że otoczenie organizacji można opisać według dwóch wymiarów. Stopnia zmienności i stopnia jednorodności.
Stopień zmienności to zakres w jakim otoczeniu jest względnie stabilne lub względnie dynamiczne.
Stopień jednorodności zakres w jakim otoczenie jest względnie proste (wiele elementów, małe rozczłonkowanie). Oba te wymiary nakładają się na siebie określając łącznie poziom niepewności na jaką trafiła organizacja. Z kolei niepewność jest siłą napędową opływanych na wiele decyzji w organizacji. Z najmniej niepewnym otoczeniem mają do czynienia organizacje o otoczeniu stabilnym i prostym. Choć nie ma otoczenia całkowicie wolnego od niepewności takie organizacje mogą się liczyć z niskim poziomem niepewności. Organizacje o dynamicznym ale prostym otoczeniu na ogół mają dotacje z umiarkowanym stopniem niepewności. Inna kombinacja czynników to stabilność i złożoność i tu w jej wyniku mamy umiarkowany zakres niepewności. Wreszcie połączenie dynamicznych i złożonych warunków otoczenia daje wysoki poziom niepewności.
5 sił konkurencji.
Chociaż ogólna klasyfikacja Thompsona jest pożyteczna i zapewnia podstawową orientację w powiązaniach organizacji z jej otoczenia pod wieloma względami brak jej precyzji i szczegółu potrzebnego menadżerowi którzy codziennie muszą się stykać z otoczeniem. Michael Porter profesor Harwardu i ekspert zarządzania strategicznego zaproponował bardziej subtelną metodę oceny otoczenia. Sugeruje on zwłaszcza by organizacje widziały swoje otoczenie w kategoriach 5 sił konkurencji:
Zrozumienie ze strony nowych konkurentów (łatwość wejścia na rynek lub jego segment nowych konkurentów)
Próby wymanewrowania rywali należą do tej samej istoty konkurencyjnych stosunków pomiędzy dominującymi firmami w branży
Zagrożenie substytutami to zakres w jakim alternatywne wyroby lub usługi mogą zastąpić lub zmniejszyć zapotrzebowanie usługi
Siła nabywców to zakres w jakim nabywcy produktów lub usług branży są w stanie wywierać wpływ na dostawców
Siła dostawców to zakres w jaki dostawcy mogą wywierać wpływ na potencjalnych nabywców
5 sił konkurencji można systematycznie badać mimo że zawsze podlegają zaburzeniom, można też planować rozwiązanie organizacji. Jednak organizacje musza się również liczyć z możliwością zmian i ostrzeżenia. Zaburzeniem organizacji jest zawsze jakiś kryzys.
Jak organ reaguje na swe otoczenie?
Zarządzanie informacją jest ono szczególnie ważne przy kształtowaniu, początkowe zrozumienie otoczenia i jego obserwacja w celi wykrycia oznak zmiany. Organizacja wykonuje kilka technicznych zarządzań informacją
Odpowiedź strategiczna może ona polegać na braku jakichkolwiek działań (wtedy gdy kierownik jest przekonany że obecne podejście bardzo dobrze się sprawdza), na pewnej korekcie strategii lub wreszcie na przyjęciu strategii zupełnie nowej.
Fuzja przyjęcia zakupu sojuszem z fuzją mamy do czynienia wtedy gdy kilka firm łączy się i tworzy nowa firmę. Przejęcie następuje wówczas gdy jedna firma kupuje inną czasami wbrew jej woli. Sojuszem nazywamy podjecie z inna firmą nowego przedsięwzięcia.
Projektowane przedsięwzięcie. Organizacja może również reagować na warunki
Bezpośredni wpływ na otoczenie organizacyjne musza być bierni obiektami otoczenia w rzeczywistości wiele organizacja jest w stanie wiele różnych sposobów wpływać na swe otoczenie np. firmy mogą wpływać na swych dostawców, podporządkowanie długoterminowe umowy przewidywane stałe ceny i w ten sposób zabezpieczenie przed inflacją