Zmiana bielizny pościelowej pacjentowi leżącemu
celem zmiany bielizny pościelowej jest:
-zachowanie czystości bielizny pościelowej pacjenta
-zapewnienie pacjentowi wygody
-zapewnienie choremu dobrego samopoczucia
-zadbanie o estetyczny wygląd pacjenta i jego najbliższe otoczenia (łóżka)
-zapobieganie powikłaniom np. odleżyny , zakażenia
Podczas zmiany bielizny pościelowej mogą wystąpić następujące powikłania:
-nasilenie dolegliwości bólowych pacjenta
-przemęczenie pacjenta
-rozłączenie odprowadzeń kroplówek, cewników , drenów
-obrażenia mechaniczne pacjenta np. na skutek wypadnięcia z łóżka
-rozejście się brzegów rany
Podczas zmiany bielizny pościelowej należy przestrzegać następujących zasad:
Dokonać oceny stanu zdrowia oraz czystości bielizny pościelowej pacjenta
Udzielić informacji o planowanym działaniu, jego przebiegu
Zapewnić warunki intymności (stosować parawany , odkrywać pacjenta nie więcej niż trzeba
Dbać o wygodę i bezpieczeństwo pacjenta
Posługiwać się ruchami celowymi zdecydowanymi , a w przypadku pracy wykonywanej przez dwie pielęgniarki skoordynowanymi
Pracować na ugiętych w stawach kolanowych kończynach dolnych
Unikać kontaktu bielizny pościelowej z odzieżą ochronną
Podczas zmiany bielizny pościelowej pacjenta nie dotykać rekami swojej twarzy i ust
Unikać stykania się czystej bilezny pościelowej z brudna
Składać brudna bieliznę do środka i wkładać do przeznaczonego na ten cel wózka
Struktura czynności
I. Czynności przygotowawcze:
A. Przygotowanie pielęgniarki:
1. Higieniczne mycie rąk
2. Zapoznanie się ze stanem zdrowia pacjenta
B. Przygotowanie materiału , sprzętu , otoczenia
1. Przygotowanie zestawu:
A)bielizna ułożona w następującej kolejności( od dołu)
-poszwa
-podkład bawełniany , frotte podgumowanej z tkaniny paroprzepuszczalnej
-prześcieradło
- poszewki
B)wózek lub kosz na brudna bieliznę
c) rękawiczki
D) myjka
2. Odsłonięcie lóżka pacjenta parawanem w celu zapewnienia warunków intymności
C. Przygotowanie pacjenta:
Poinformowanie chorego o celu i kolejności wykonywanych
Uzyskanie jego zgody na wykonanie zmiany bielizny pościelowej
II. Czynności właściwe:
Założenie rękawiczek.
Odstawienie stolika przyłóżkowego oraz przystawienie krzesła do łóżka.
Położenie zestawu czystej bielizny na stoliku przyłóżkowym lub na krześle.
Odłożenie zawinięć koca w kierunku od kończyn dolnych do głowy pacjenta (rozpoczęcie od strony dalszej), następnie bliższej. Na wysokości dolnego brzegu materaca założenie wierzchniego przykrycia pod spód, aż do momentu wyrównania z materacem).
Zmiana poszewek na poduszce.
5.1. Nałożenie na ręce i zmarszczenie poszewki/poszewek na poduszki. (ułożenie ich/jej na czystej bieliźnie).
5.2. Odłożenie bliższego górnego rogu koca na wierzch przykrycia.
5.3. Wyjęcie poduszki spod głowy chorego (uniesienie prawą ręką głowy pacjenta, a lewą wysunięcie poduszki na brzeg łóżka, położenie głowy pacjenta na materac) i ułożenie jej na krześle (w przypadku dwóch poduszek powtórzenie czynności).
5.4. Zdjęcie poszewki z górnej poduszki i włożenie jej do kosza na brudną bieliznę.
5.5. Nałożenie czystej poszewki na poduszkę i ułożenie jej na krześle (równocześnie zdjęcie z niego poduszki w brudnej poszewce). Można to wykonać dwoma sposobami:
A.1. Uchwycenie górnych rogów poduszki i wprowadzenie ich do poszewki.
A.2. Naciągnięcie pozostałej część poszewki na poduszkę.
B.1. Odwrócenie poszewki prawą stroną do środka.
B.2. Zmarszczenie poszewki.
B.3. Uchwycenie od strony prawej za górne rogi poszewki.
B.4. Ujęcie górnych rogów poduszki i naciągnięcie na nie poszewki.
B.5. Naciągnięcie pozostałej części poszewki na poduszkę.
5.6. Nałożenie czystej poszewki na drugą poduszkę i ułożenie jej na pierwszej (zapięcie obu).
Przesunięcie pacjenta na dalszy (lewy) brzeg łóżka i zmiana pozycji na boczną (plecami do pielęgniarki).
Zmiana dolnej warstwy bielizny pościelowej (prześcieradła, podkładu płóciennego, i frotte).
7.1. Założenie wierzchniego przykrycia (z bliższej połowy łóżka) na pacjenta, w sposób zapewniający dobre okrycie jego pleców).
7.2. Obluźnienie spodniej warstwy bielizny pościelowej (prześcieradło, podkłady płócienny i frotte) kierując się od nóg pacjenta do jego głowy.
7.3. Zmarszczenie podkładu płóciennego w kierunku do pleców pacjenta.
7.4. Usunięcie okruchów z podkładu frotte za pomocą myjki nałożonej na prawą rękę (równoczesne osłonięcie lewą dłonią pleców pacjenta).
7.5. Podsunięcie oczyszczonego podkładu frotte pod plecy pacjenta.
7.6. Podsuniecie „brudnego” prześcieradła pod plecy pacjenta.
7.7. Złożenie nad krzesłem czystego prześcieradła wzdłuż, a następnie wpół prawą stroną do środka.
7.8. Ułożenie czystego prześcieradła na łóżku złożonym brzegiem (linią środkową) w kierunku pleców pacjenta, a w nogach równo z materacem.
7.9. Zmarszczenie i podsunięcie górnej połowy złożonego wzdłuż czystego prześcieradła pod plecy pacjenta (najlepiej za pomocą dwóch ruchów).
7.10. Zaścielenie dolnej połowy złożonego wzdłuż czystego prześcieradła (przez wykonanie u wezgłowia narożnika i podłożenie pod materac pozostałej zwisającej części prześcieradła).
7.11. Ułożenie złożonego na pół prawą stroną do środka czystego podkładu frotte na łóżku (podsunięcie górnej połowy podkładu pod plecy pacjenta, i podłożenie dolnej pod materac). Jeżeli nie jest konieczna wymiana podkładu gumowego wyrównanie i zaścielenie podkładu wyjętego spod pacjenta.
7.12. Ułożenie czystego złożonego na pół prawą stroną do środka podkładu frotte na podkładzie gumowym na linii środkowej łóżka. (podsunięcie górnej jego połowy pod plecy pacjenta, i podłożenie dolnej pod materac).
Odwrócenie pacjenta na plecy, przesunięcie na bliższy brzeg (prawy) łóżka i zmiana pozycji na boczną, (twarzą w kierunku pielęgniarki).
Przejście na dalszą (lewą) stroną łóżka.
9.1. Powtórzenie czynności 7.1. - 7.3.
9.2. Usunięcie brudnego podkładu płóciennego spod pacjenta (złożenie go do środka) i wyrzucenie do kosza na brudną bieliznę.
9.3. Powtórzenie czynności 7.4. - 7.5.
9.4. W sytuacji, gdy istnieje konieczność wymiany podkładu frotte wyciągnięcie go spod pacjenta, złożenie do środka i wyrzucenie do kosza na brudną bieliznę.
9.5. Wysunięcie spod pacjenta brudnego i czystego prześcieradła (złożenie brudnego do środka i wyrzucenie do kosza na brudną bieliznę).
9.6. Rozłożenie czystego prześcieradła (najlepiej za pomocą dwóch ruchów).
9.7. Wyrównanie i naciągnięcie czystego prześcieradła, wykonanie narożnika u wezgłowia łóżka oraz podłożenie go na całej długości pod materac.
9.8. Wyciągnięcie czystego lub oczyszczonego podkładu frotte spod pacjenta, wyrównanie, naciągnięcie i podłożenie pod materac.
9.9. Wyciągnięcie czystego podkładu płóciennego spod pacjenta, wyrównanie, naciągnięcie i podłożenie pod materac.
Obrócenie pacjenta na plecy, wyrównanie ułożenia wierzchniego przykrycia.
Przejście na prawą stronę łóżka.
Podłożenie poduszek pod głowę pacjenta (odwinięcie górnego rogu wierzchniego przykrycia, ułożenie na wezgłowiu łóżka poduszki/poduszek, podniesienie głowy pacjenta i ich podłożenie - pierwszej strzepanej ku dołowi, drugiej ku górze).
Poprawienie ułożenia pacjenta, wyrównanie koszuli.
Zdjęcie brudnej poszwy: (dwa sposoby).
A.1. Odwinięcie dolnego rogu wierzchniego przykrycia.
A.2. Ugięcie kończyn dolnych pacjenta w stawach kolanowych oraz podsunięcie koca do góry tak, aby zapewniał przykrycie stóp.
A.3. Włożenie rąk do czystej poszwy, uchwycenie jej górnych wewnętrznych rogów, wyłożenie ich na wierzch.
A.4. Ułożenie w ten sposób przygotowanej poszwy na materacu w nogach pacjenta.
A.5. Rozpięcie brudnej poszwy.
A.6. Wysuwanie z brudnej poszwy w kierunku nóg pacjenta koca z równoczesnym wkładaniem go do czystej poszwy (pacjent pozostaje w tym czasie przykryty brudną poszwą).
A.7. Uchwycenie za górny brzeg koca i wyrównanie całości koca w poszwie.
A.8. Zsunięcie brudnej poszwy do pasa pacjenta, i nałożenie w to miejsce czysto powleczonego koca.
A.9. Zsuwanie brudnej poszwy w kierunku nóg pacjenta z jednoczesnym przykrywaniem go czystym wierzchnim przykryciem.
A.10. Zapięcie guzików poszwy.
Drugi sposób:
B.1. Rozpięcie brudnej poszwy i wysunięcie z niej koca.
B.2. Złożenie koca na czworo i ułożenie na krześle.
B.3. Odłożenie na pacjencie brudnej poszwy do pasa i ułożenie na jej miejscu złożonej w poprzek czystej poszwy.
B.4. Uchwycenie za górny brzeg poszwy brudnej i dolny czystej.
B.5. Wykonanie ruchu zsuwania obu poszew w kierunku stóp pacjenta (wyrzucenie brudnej poszwy do kosza na brudną bieliznę).
B.6. Włożenie koca do czystej poszwy.
B.7. Wyrównanie górnego jego brzegu z brzegiem poszwy.
B.8. Zapięcie guzików poszwy.
Podłożenie zwisającej z bocznej powierzchni łóżka części koca pod spód wierzchniego przykrycia (za pomocą dwóch ruchów), tak, aby wyrównać go z boczną powierzchnią materaca.
Podłożenie w nogach łóżka pozostałej część koca pod materac.
Przejście na drugą stronę łóżka i powtórzenie czynności związanych z zasłaniem koca (czynności 15 - 16).
Ułożenie pacjenta w wygodnej pozycji dostosowanej do stanu zdrowia.
Sprawdzenie wyglądu łóżka.
Przystawienie stolika przyłóżkowego oraz odstawienie krzesła
Czynności końcowe.
Uporządkowanie sprzętu, materiału, otoczenia.
Odtransportowanie wózka z brudną bielizną do brudownika.
Odstawienie parawanu.
Postępowanie z pacjentem.
Zapewnienie estetycznego wyglądu najbliższego otoczenia.
Czynności końcowe wykonywane przez pielęgniarkę.
Zdjęcie rękawiczek.
Higieniczne mycie rąk.
Odnotowanie w dokumentacji wykonanej czynności.
Bibliografia:
Podstawy pielęgniarstwa tom II
Pod redakcją: Barbara Ślusarska, Danuta Zarzycka, Kazimiera Zahradniczek