SUROWCE MÓRZ I OCEANÓW
Surowce energetyczne
Za najbardziej perspektywiczne pod względem występowania dużych złóż ropy naftowej i gazu ziemnego uważa się szelfy i stoki kontynentalne.
Główne złoża ropy naftowej i gazu ziemnego na
oceanie atlantyckim to: Laguna Maracaibo, Zatoka Wenezuelska, Zatoka Meksykańska, Morze Północne a także rejon Morza Bałtyckiego
oceanie indyjskim: Zatoka Perska, Zatoka Sueska
oceanie spokojnym: szelf Australii, szelf Wietnamu, szelf Chiński
Ropy naftowe i gazy ziemne powstają z przeobrażenia materii organicznej (głównie plankton). Najkorzystniejszym osadem dla gromadzenia i przeobrażenia się substancji organicznej są osady ilaste. Materiał organiczny podlega stopniowo ubożeniu w tlen i azot oraz wzbogacaniu w węgiel i wodór. Powstają także małe ilości metanu.
Warunkiem dalszych procesów jest przykrycie osadów ilastych, zawierających rozproszoną materię organiczną przez osady nieprzepuszczalne dla gazu. Następnie przy współudziale bakterii, w odpowiedniej temperaturze i pod odpowiednim ciśnieniem dochodzi do generacji ropy naftowej i gazu ziemnego. Ze złóż macierzystych ropy naftowe i gazy ziemne migrują w porowate, szczelinowate i przepuszczalne skały zbiornikowe, którymi są głównie piaskowce, wapienie lub dolomity, uszczelnione warstwami nieprzepuszczalnych skał ilastych.
Hydraty- występują w strefie stabilności hydratów (Gas Hydrate Stability Zone GHSZ) do +16 ˚C i poniżej 1200m.
złoża
hydratów (VGlob)szacuje się na 3,5 * 106 km3.
Konkrecje polimetaliczne:
Po raz pierwszy pobrane i opisane przez Challengera
Przyrastają ok. 1mm na milion lat
Są to naturalne głębokomorskie skupienia tlenków
Powstają w tych rejonach dna gdzie woda jest dobrze utleniona
Iły metalonośne
Osad z tlenkami Mn lub tlenkami i siarczkami Fe o sumarycznej zawartości Fe i Mn > 10%
Związane ze strefami aktywnej działalności hydrotermalnej oraz z wypływem solanek
Tempo sedymentacji szybkie, 7-60 cm/1000 lat
K
Kobaltonośne naskorupienia manganowe
Formowane pod wpływem procesów hydrogenicznych i hydrotermalnych
Podwyższona koncentracja kobaltu, nawet do 1,6%
Polimetaliczne rudy siarczkowe
Związane z grzbietami podmorskimi i występowaniem pod osiami rozrostu komór magmowych
Woda wnika do bazaltów (->wylewy law bazaltowych) i po wielofazowym cyklu krążeniowym wydostaje się na dnie oceanicznym w postaci gorących źródeł lub czarnych kominów- wokół ekshalacji hydrotermalnych powstają osady siarczkowe
ROZSYPISKOWE ZŁOŻA MINERAŁÓW CIĘŻKICH:
- znaczący udział w produkcji światowej Au, Pt i Fe (też Zr, Ti, Sn, W, mniej Cr).
- koncentracja minerałów użytecznych w osadach okruchowych, forma wąskich soczewek w piaskach drobnoziarnistych
- znaczenie przemysłowe: E wybrzeża obu Ameryk, W wybrzeże Australii
Fosforyty
fosforyty to ze wys. w 4 typach: konkrecje(najczestsze),piaski fosforytowe, muły, skonsolodowane osady sfosforytyzowane, geneza ich powstania jest organiczna i nieorganiczna
Wśród surowców niemetalicznych, chemicznych oprócz soli kamiennej i potasowej , duże znaczenie maja fosforyty i siarka, a także wys. baryt i glaukonit
Siarka
Siarka rodzima- Minimalna zawartość siarki pozwalająca na eksploatację złoża to 5%, najważniejszym czynnikiem warunkującym opłacalność eksploatacji jest ilość zużytej gorącej wody do ługowania, największe złoże - Grand Isle
Surowce skalne
Wsród surowców niemetalicznych wyrózniamy surowce skalne, które głównie sa wykorzystywane w budownictwie, w przemyśle szklarskim. Należa do nich m.in: piaski, żwiry, otoczaki, gliny ceramiczne, gipsy, wapienie. Największa eksploatacja w Europie na Morzu Północnym i Bałtyckim