• ORGANIZM JEST UKŁADEM OTWARTYM - Każdy organizm funkcjonuje stale wymieniając materię i energię między organizmem a środowiskiem.

• ENERGIA to zdolność do wykonywania pracy; m.in.

-chemiczna

-mechaniczna

-elektryczna

-osmotyczna

-cieplna

-świetlna itd.

• AUTOTROFY pobierają materię w postaci związków nieorganicznych CO₂, H₂O i soli mineralnych, a energię w postaci energii świetlnej (fotosynteza) lub chemicznej, z utleniania prostych związków mineralnych (chemosynteza)

• HETEROTROFY uzyskują energię i materię z pobieranego pokarmu

• METABOLIZM = PRZEMIANA MATERII polega na przetwarzaniu związków chemicznych, jakie zachodzi w żywych komórkach

• ANABOLIZM procesy syntezy, energia jest dostarczana (proces przeważający u osobników młodych) np. fotosynteza

• KATABOLIZM procesy rozkładu, energia jest oddawana (proces przeważający u organizmów starszych) np. szlak utleniania glukozy (etapy: glikoliza [cytozol], dekarboksylacja oksydacyjna pirogronianu, cykl Krebsa i łańcuch oddechowy [w mitochondriach]

• ATP - adezynotrifosforan; ma zdolność do krótkotrwałego magazynowania i wykorzystywania energii chemicznej, ponieważ:

-łatwo dyfunduje w komórce do miejsca, gdzie jest potrzebna energia

-posiada wysokoenergatyczne (DWA) wiązania fosforanowe

-grupy fosforanowe łatwo się odłączają

-po utracie grup fosforanowych ATP łatwo je odzyskuje

Udział ATP np.:

• transport aktywny (pompa sodowo-potasowa; powstaje gradient potencjału elektrycznego, gdyż jony mają ładunek elektryczny 3xNa⁺ na zewnątrz komórki i 2xK⁺ wprowadzane do komórki; zmiana potencjału elektrochemicznego i stężenia jonów),

• pompa jonów wodorowych (H⁺-ATPaza; łańcuch oddechowy)

• SZLAK METABOLICZNY przemiana sekwencji reakcji biochemicznych następujących jedna po drugiej ANABOLICZNE zrealizowane dzięki sprzężeniu z KATABOLICZNYMI SZKLAKAMI.

---