Wyklad 1
Decyzja- wszelki, celowy, swiadomy wybor jednego wariantu pośród wielu możliwości lub swiadome powstrzymywanie się od wyboru.
W zarzadzaniu do podejmowania decyzji podchodzi się poprzez pryzmat PROCESU DECYZYJNEGO który jest celowym ciagkiem uporządkowanych działań od momentu powstania sytuacji decyzyjnej do momentu wdrozenia decyzji w Zycie.
Roznica miedzy teoria a praktyka podejmowania decyzji
- teoria jest wtedy kiedy wszyscy wiedza o co chodzi a nie nie dziala
- praktyka jest wtedy kiedy wszystko dziala a nikt nie wie o co chodzi
- na tych zajeciach my polaczymy teorie z praktyka nic nie będzie działało i nikt nie będzie wiedział o co chodzi.
Teoria decyzji- sluzy wprowadzeniu różnorodnych metod i zalecen pomocnej przy podejmowaniu racjonalnych decyzji.
Zasadnicze kierunki ujecia problematyki podejmowania decyzji
- normatywny (idealistyczny) (teoretyczno filozoficzno- etyczno-prokseologiczno)
- matematyczny ( ekonometria, statystyka, logika, badania operacyjne)
- informatyczny ( cybernetyka, teoria informacji)
- psychologiczny (behawioralny)
- pragmatyczny ( metodologii praktycznej, menadżerski)
Przydatność poszczególnych nurtow i kierunkow problematyki podejmowania decyzji
- z punktu widzenia podejmowania decyzji menadżerskich nie ma kierunkow i metod mniej lub bardziej przydatnych SA jedynie metody zle dobrane do konkretnych sytuacji
- metody ilościowe ( matematyczne) SA bardziej przydatne w sytuacjach eksploracyjnych (operacyjnych, analitycznych)
- natomiast w zarzadzaniu na skutek duzej niepewności i złożoności problemow rosnie przewaga wykorzystywania metod jakościowych (heurystycznych i intuicyjnych lub metod ilościowo- ilościowych)
Dlaczego problematyka podejmowania decyzji z punktu widzenia zarzadzania jest tak wazna
1. sprawność podsystemu zarzadzania determinuje sprawność funkcjonowania i rozwoju organizacji
2. podsystem zarzadzania to przede wszystkim ludzie (kierownicy) a do ich obowiązku należy przede wszystkim podejmowanie decyzji.
3. zarzadzanie to inaczej ciągły proces podejmowania decyzji
Dlatego umiejętność podejmowania decyzji u menadżerów SA bardzo wazne
Role menadżerskie (kierownicze _ wg H. Mintzberga
Decyzyjne informacyjne interpersonalny
- innowator - odbiornik - lider
- lokator zasobow - nadajnik - lacznik
- negocjator - rzecznik - reprezentant
- rozwiązujący problemy
Aby w prawidłowy sposób wywiązać się ze swoich rol i zadan menadżerowie powinni mieć odpowiednie kompetencje( umiejętności)
WYKLAD 2
Sterowanie- wszelkie celowe oddziaływanie jednego systemu na inny w celu otrzymania takich zmian przebiegu procesu zachodzącego w przedmiocie sterowania lub zmian sterowanego systemu w danej chwilii które uwaza się za pozadane.
Jeśli systemem sterującym jest człowiek to mowimy ze jest to kierowanie. w szerszym znaczeniu obiektami, maszynami w węższym znaczeniu ludzmi.
Kierowanie- wobec tego wg, Rutki jest procesem dobrowolnego lub wymuszonego ograniczenia swobody działań ludzi realizowanym dla osiągnięcia powodzenia dzialania zbiorowego. Istota kierowania jest koordynacja zbiorowych wysiłków na pozadanym poziomie
Zarzadzanie- jest tym rodzajem kierowania w którym występują możliwości zarówno bezpośredniego jak i pośredniego koordynowania zbiorowych wysiłków na pozadanym poziomie
Zarzadzanie przedsiębiorstwem jest to dysponowanie majatkiem przedsiębiorstwa i wyznaczenie mu celu gospodarczego.
Zarzadzanie charakteryzuje się:
- prawem zarządzającego do decydowania lub współdecydowania o misji wizji i celach organizacji
- prawem zarządzającego do decydowania lub współdecydowania o kierunkach i sposobach wykorzystania zasobow organizacji
- prawem do tworzenia materialnych, finansowych i kadrowych i organizacyjnych warunkow realizacji misji celow i zadan
-prawem do egzekwowania stopnia realizacji celow i zadan
Administrowanie- kierowanie organizacja zlozaona z ludzi i technicznych srodkow dzialania bez możliwości decydowania o misji celach i sposobach wykorzystania zasobow organizacji inaczej wykonywanie funkcji wspierających zarzadzanie państwem administracji publicznej
RODZAJE MENADZEROW I KIEROWNIKOW
MENEDZER- osoba zajmujaca się zarzadzaniem. W potocznym znaczeniu menedżerem jest każdy kierownik
W zależności od szczebla zarzadzania ( w układzie wertykalnym- pionowym rozróżniamy:
- TOP MENAGEMENT (zarząd)
- kierownik wyższego szczebla zarzadzania (dyrektorow, zakładów, dyrektorow pionow)
- kierownikow średniego szczebla zarzadzania ( kierownikow wydziałów, dziaow)
- kierownikow niższego szczebla zarzadzania ( mistrzow, brygadzistow, kierownikow sekcji)
W zależności od pionu organizacyjnego (poziomie) rozróżniamy menedżerów:
Marketingu, finansow, produkcji ( podstawowej i pomocniczej), administracji, badan i rozwoju, logistyki i ogolnego zarzadzania
W zależności od posiadanych kompetencji:
- generalistow ( odolnego zarzadzania)
-specjalistow ( specjalizujących się zarzadzaniem konkretna dziedzina funkcjonalna)
W zależności od związku z własnością przedsiebiorstwa rozróżniamy:
Menedzerow entrepreuriow ( właściciel prowadzacy wlasne przedsiębiorstwo i intrapreneurow ( odpowiednio wykształcony menedzer wynajęty do rpowadzenia firmy nie będącej jego własnością. Mogą oni się roznic kompetencjami do zarzadzania i zdonoscia do ponoszenia ryzyka
Role menedżerów:
-decyzyjna innowator, lokator zasobow rozwiązujący problemy negocjator
- interpersonalne
- informatyczne
Uzupełnienie rozl menedżerskich o współczesne wymagania organizacji uczącej się 5 zasad organizacji P.senge to :
- mistrzostwo osobiste
- modele myślowe
- wspolna wizja
- zespolowe uczenie się
-myslenie systemowe
Nowe role przyjmuja postac:
- kreatora doskonalenia umiejestnosci
- propagadatora i wspierającego zrozumienie otaczającej rzeczywistości
- wizjonera, propagatora, i inspiratora tworzenia nowych modeli funkcjonowania organizacji oraz realizacji wspolej wizji przyszłości
- nauczyciela (trenera) i wspierającego zespolowe myslenie dzialanie i uczenie się
- wzorca etyki postepowania i myslenia systemowego (organizacyjnego)
Składowe kompetencje dobrego menedżera
Kompetencje menedżerskiej jest to zdolność do sprawnego wywiązania się z powierzonych zadan
Kwalifikacje + doświadczenie = umiejętności
Istnieje wiele zestawien uniwersalnego zakresu kompetencji jednak niezaprzeczalnym jest fakt ze w praktyce liczy się przede wszystkim sprawność i skuteczność realizacji zadan menedżerskich . Wg P.Druckera skuteczność to umiejętność wyboru właściwych rzeczy (właściwych celow) natomiast soprawnosc to umiejętność robienia rzeczy we wlasiwy sposób właściwego dzialania)
Wykład 3
Podstawowe kompetencje menedżera w praktyce najwazniejsze kompetencje kierownikow:
1. organizacja i planowanie 2
2. kierowanie innymi 4
3. komunikatywność 7
4. ocena i rozwoj podwładnych 3
5. delegowanie 6
6. orientacja na klientow 7
7. przekazywanie informacji 11
8. podejmowanie decyzji 5
9. dazenie do rezultatow 1
10. motywowanie 7
11. myslenie strategiczne 6
Dalsze pozadane kompetencje
12. negocjowanie
13. rozwiązywanie problemow
14. myslenie analityczne
15. kreatywność
16. relacje z innymi
17. zarzadzanie zmiana
18. budowanie zeszplu
Glowne umiejętności skutecznego menedżera wg K.S Camerona , D.A Whetteria:
- doskonalenie samoświadomości
- kierowanie stresem
- tworcze rozwiązywanie problemow
- ustanowienie wspierającej komunikacji
- zdobywanie władzy i wpływu
- kierowanie konfliktami
- skuteczne delegowanie
- motywowanie innych
- grupowe podejmowanie decyzji
Z jakimi sytuacjami decyzyjnymi w zarzadzaniu menedżerowie spotykaja się najczęściej:
- kierowniczymi i niekierowniczymi
- związanej z funkcja planowania organizowania i motywowania
- w fazie narodzin ( wzrost/ dojrzałość) schylku organizacjii
- w roznych obszarach i podsystemow organizacji (marketing)
- programowalnymi i nieprogramowalnymi
- indywidualnych i grupowych
- problemami i nieproblemami
- dysfunkcji modernizacji i innowacji
-proceduralnymi kalkulacyjnymi negocjacyjnymi
- statystycznymi i dynamicznymi
- o doborze struktury i o nieokreslonej strukturze
- strategicznymi, taktycznymi i operacyjnymi
-o sprawach racjonalnych bądź niesprawnym wyniku
- w warukach ryzyka pewności i niepewnosci
Decyzje indywidualne a grupowe:
- wieksza wiedza calkowita ( interdyscyplinarność, doświadczenie, ilość informacji)
- potencjalne wieksze prawdopodobieństwo, podjecie optymalnej decyzji
- lepsze zrozumienie decyzji z punktu widzenia uczestnika a tym samym wieksze zaangażowanie przy realizacji
- wystepowanie efektu synergicznego
Wady grupowego podejmowanie decyzji:
- dluszy czas podjecia decyzji
- możliwość zdominowania dyskusji przez jednostki ( tys gloscniejszych a nie tych mądrzejszych)
- wpływ nieformalnych liderow na grupe
- SA bardziej skrajne ryzykowne niż jednostki
- obniżają poczucie odpowiedzialności
- dominacja grupy nad lepszymi ale nie popularnymi rozwiązaniami
Wyklad 4
Jaki styl podejmowanie decyzji przyjąć w roznych sytuacjach Model Yrooma-Yettona-Yaga
A czy istnieje taki wymog jakości decyzji ze jedno rozwiązanie może być uznane za bardziej racjonalne od drugiego?
B czy posiadasz wystarczajaca ilość informacji aby samemu podjac decyzje o wysokiej jakości?
C czy problem jest ustrukturyzowany
D czy akceptacja decyzji przez podwładnych ma podstawowe znaczenie dla jej skutecznej realizacji?
E czy istnieje uzasadnienie pewności ze w przypadku podjecia decyzji przez siebie samego zostanie ona zaakceptowana przez twoich podwładnych
F czy podwładni podzielaja cele organizacyjne dla których prowadzi rozwiązanie problemu
G czy miedzy podwładnymi jest prawdopodobny konflikt co to tego które rozwiązanie jest najlepsze?
Zalecenia dla grupowego podejmowanie decyzji
- grupa powinna precyzyjnie ustalic cele podjecia danej decyzji ( gdy tylko to możliwe w kategoriach ilościowych)
- członkowie grupy powinni dazyc do zbierania wielu informacji z wielu źródeł
- nawet gdy dokonano ostatecznego wyboru należy okreslic awaryjny plan dzialania na wypadek niepomyślnego przebiegu sytuacji
- lider zepsolu powinien być otwarty na krytyke i uwzględniać opinie wszystkich członków grupy
Umiejestnosci podejmowania jakich decyzji maja podstawowe znaczenie dla skuteczności menedżerów
1. kalkulacyjnych
2. negocjacyjnych
3. problemowych
4. proceduralnych ( tworzenie i interpretowania właściwych regul decyzyjnych ( procedur w organizacji)
Jest to związane z zagadnieniem formalizacji
Racjonalność decyzji- pojecie racjonalności możemy pojmowac w kategoriach
- filozoficznej- wywodzącej się z racjonalizmu
- ekonomicznej naukowej sposób wykalkulowany wyrozumowany na chlodno bez emocji obiektywnej przy uzywaniu metod i narzedzi naukowych, wynik najlepszy, idealny
- psychologicznej- rozsadny, dobrze uzasadniony
- prakseologicznej- nauk o zarzadzaniu dostosowanie srodkow do zamierzonego celu oraz do warunkow jego realizacji za pomoca czynności poznawczych i rozumowanie
Racjonalność podejmowanie decyzji w organizacjach
- im lepiej jest dzialanie przystosowane do okolocznosci albo do wszystkiego cokolwiek w sadzie prawdziwym stwierdzic można tym bardziej jest ono racjonalne T. kotarbinski
- racjonalnie to znaczy rozumnie w sposób dostosowany do warunkow do potrzeb dobrze, sprawnie, dobrze z tym co nam podpowiada logika
- prakseologia nauka o sprawnym dzialaniu wyroznia racjonalność i metodologiczna i racjonalność rzeczowa
- można dodatkowo wyroznic pojecie racjonalności naukowej i potocznej oraz racjonalności pelnej i ograniczonej
Dzialanie jest tym sprawniejsze im wiecej posiada w sobie walorow sprawnego dzialania
Aby dzianie uznac za sprawne musi spełniać co najmniej 3 warunki
- być skuteczne stopien osiadniecia celu
- być korzystne roznica miedzy cennością wynikow użytecznego a cennos iia nakładów
- być ekonomiczne stosunek cenności wyniku użytecznego do cenności kosztow
Dodatkowe walory sprawnych dzilan to prostowa, preparacja, czystość, ulotność, dokładność, racjonalność , solodnosc i niezawodność ( jakos, pewność, minimalizacja ryzyka)
Co decyduja o racjonalności podejmowania decyzji w zarzadzaniu?
Stanowisko informacyjno decyzyjne jako środowisko pracy
Informacje do zarzadzania
Od zwierzchnika- raporty kontrolne
Polecenia, wytyczne, decyzje reguly
Dzialania i polecenia dla podwładnych
Istotne dane
Wyklad 5
Podstawowe psychospołeczne bariery racjonalności decydowanie
1. brak konkretnych celow ( regula smart
2. proces inhibicji ( myslenie na skroty, spłycanie, upraszczanie rzeczywistości)
3. bledy percepcji (stereotypy, subiektywizm, nieracjonalność postrzegania społecznego bledna ocena ryzyka , zasada perspektywy)
4. korzystanie z niewłaściwych informacji ( regula dostępności, regula reprezentatywności)
5. zjawisko petryfikacji
6. eskalacja zaangażowania( upieranie się w bledzie)
7. konformizm( uleganie autorytetom, niedocenianie sadow grup społecznych o niskim statusie)
8. dychotomiczne widzenie swiata
9. zjawisko projekcji
10. iluzja kontroli
11. iluzja analogii
12. iluzja korelacji
13. myslenie życzeniowe
14. uleganie emocjom
15. podejmowanie decyzji w stresie