INTERAKCJE FARMACEUTYCZNE
-w większości przypadków zależą od stężenia substancji i występują dopiero przy przekroczeniu określonych stężeń. Należy tu nadmienić, iż nie zawsze różnica w pH różnych składników powoduje interakcje, np., pomimo iż pH nalewek jest wyraźnie kwaśne, można je łączyć z solą sodową fenobarbitalu, ponieważ postać kwasowa fenobarbitalu jest b. dobrze rozpuszczalna w etanolu, natomiast b. słabo w wodzie.
Phenobarbital rozpuszczalność w wodzie rozpuszczalność w etanolu
Sól sodowa
Fenobarbitalu 1:2 1:20
Postać kwasowa 1: 1000 1: 10
Podczas przygotowywania mixtur należy zorientować się czy ilość nalewek wchodzących w skład danej mixtury gwarantuje odpowiednie stężenie etanolu wymagane dla rozpuszczenia fenobarbitalu.
INTERAKCJE FENOBARBITALU SODOWEGO
Z bromkiem amonu- jest składnikiem Roztworu Erlenmayera i Mixtury Nervine , powoduje zakwaszenie tych roztworów. Jak wynika z rysunku „ graniczne stężenie kolidujących składników” fenobarbital sodu jest niezgodny z bromkiem amonu w stężeniach, gdzie fenobarbital sodu jest w stężeniu 0,5 % i więcej a z bromkiem amonu 2% i więcej. Jednocześnie, jeżeli stężenie bromku amonu wzrośnie do 5% i więcej to interakcja wystąpi już przy stężeniu 0,3% fenobarbitalu sodu.
Z chlorkiem amonowym- podobnie jak z bromkiem amonowym w odczynie kwaśnym następuje często wydzielanie słabych kwasów z fenobarbitalem sodu w podobnym zakresie stężeń.
Z fosforanem kodeiny - podobnie jak powyżej, zajście bądź nie, interakcji uzależnione jest od stężeń obu tych składników. Przy zbyt wysokim stężeniu dochodzi do zakwaszenia mieszaniny, co wywołuje wytrącanie się postaci kwasowej fenobarbitalu. Graniczne stężenia dla mieszanek zawierających w składzie fenobarbitalu sodu i fosforanu kodeiny prezentuje rycina „ graniczne stężenia kolidujących składników”. Jeżeli stężenie fosforanu kodeiny wynosi 0,3% lub więcej, to, fenobarbital będzie się wytrącał pod warunkiem, że występuje w stężeniu 0,5% lub wyższym. Jeżeli fosforan kodeiny będzie występował w stężeniu wyższym, np. 0,5% to fenobarbital w postaci kwasowej będzie się wytrącał już przy stężeniu 0,3%. kodeina w postaci wolnej zasady nie wytrąci się w obecności phenobarbitalu sodowego, ponieważ przy pH 4 jest jeszcze rozpuszczalna w stężeniach przepisywanych w dawkach terapeutycznych.
Z wodzianem chlorku- substancją leczniczą, która obok fenobarbitalu wchodzi w skład mieszaniny, Mixtury Pawłowa
Z kwasem solnym- zawsze powoduje interakcję, bez względu na stężenia
Z chlorkiem papaweryny i morfiny również w każdym zakresie stężeń
Z syropem malinowym oraz syropem wiśniowym jest niezgodny przy każdym stężeniu, powoduje powstanie niekorzystnej zmiany barwy syropów.
W PRAKTYCE FENOBARBITAL SODOWY JEST ZGODNY Z
siarczanem atropiny i chlorkiem amonowym
odwarami i naparami, w tym nawet z odwarem z korzenia kozłka lekarskiego o odczynie kwaśnym
INTERAKCJE AMINOFILINY
z chlorkiem papaweryny - aminofilina podobnie jak fenobarbital sodowy dość mocno alkalizują środowisko, dlatego też zawsze będzie niezgodna w roztworze z chlorowodorkiem papaweryny, powodując szybkie wytrącanie papaweryny
z roztworem chlorowodorku efedryny niezgodność występuje przy stężeniach 2% i więcej amonofiliny z 0,5% i więcej chlorowodorku efedryny
z fosforanem kodeiny niezgodność występuje przy stężeniach 0,5% i więcej aminofiliny z 0,3% fosforanem kodeiny
z bromkiem amonowym ze względu na znaczną różnicę w pH niezgodność występuje przy stężeniach 0,5% i więcej aminofiliny z 3% i więcej stężeniach bromku amonu
3. INTERAKCJE THEOBROMIANU SODOWEGO Z SALICYLANEM SODU
roztwory theobromianu natrium cum natrio salicylio są wybitnie alkaliczne i trwałe przy pH 11 lub większym. Przy zmianie odczynu poniżej pH 11 następuje wytrącanie się teobrominy. Dlatego diuratyna niezgodna jest w roztworze z solami alkaloidów, bromkiem i chlorkiem amonowym, nalewkami, wyciągami płynnymi, kwaśnymi syropami a także z solami wapnia ze względu na obecność salicylanu sodu.
Salicylan sodu - zwiększa rozpuszczalność teobrominy. Po reakcji wymiany powstaje salicylan wapnia, który jest gorzej rozpuszczalny i nie zabezpiecza utrzymywania teobrominy w roztworze.
4. INTERAKCJE SOLI WAPNIA
w recepturze mixtur stosuje się m. In. Roztwory bromku i chlorku wapniowego. Sole te na skutek podwójnej wymiany mogą tworzyć nierozpuszczalne lub trudno rozpuszczalne osady z następującymi związkami: sierczanami, węglanami, wodorowęglanami, fosforanami, salicylanami i benzoesami.
5. INTERAKCJE ICHTIOLU Z WODĄ WAPIENNĄ
Ichtiol naturalny jest produktem destylacji Łupków bituminicznych, występujących np. w górach Tyrolskich. Syntetycznie ichtiol otrzymuje się przez sulfonowanie olejów i zobojętnianie amoniakiem zawiera w składzie siarkę. Działa przeciw zapalnie i przeciw bakteryjnie.
Wchodzi w interakcję z woda wapienną dając sulfobituminian wapnia, który nie wykazuje w/w działania.
Nie wszystkie środki farmaceutyczne stosowane obecnie znajdują się w postaci substancji pro receptura. Lekarz zapisujący receptę nie zna tego problemu, może zapisać w składzie recepty wykonywanej w aptece również środek, który występuje w postaci leku gotowego.
Konieczność użycia przez aptekarza leku gotowego pociąga za sobą również trudności, do których niezbędna jest fachowa wiedza farmaceutyczna. Jeżeli dany środek farmaceutyczny występuje jako lek gotowy w kilku postaciach ( tabletki, maść, roztwór do wstrzykiwań) należy wybrać tę postać
Zadanie
I Rp. Luminali natrii 0,3
Pylaginum 3,0
Papaw. Hydrochlorici 0,4
Mix nervine ad 1,50
II Rp. Sol Erlenmayeri 50,0
Luminali natrii 0,3
Codeini phosp. 0,2
Sir. Pini ad 100,0
Ad I luminali natrii z papaw. Hydrochl.
0,3-----150,0
x--------100,0
x= 0,2 st. Luminalu
mix nerwine 150-( 0,3+3,0+0,4)= 146,3
2,0-----100,0
x--------146,3
x=2,926 jest zgodność
Ad II sir pini 100-( 50,0+0,3+0,2)= 49,5 sir pini
0,05----100,0
x--------49,5
x=0,02 cod. W syr pini
x=0,2+ 0,02= 0,22 nie ma interakcji
sol Erlenamyeri , ammoni braomati
2,0-----100,0
x---------50,0
x= 1,0% nie ma interakcji