Kod genetyczny: trójkowy(do zakodowania 20amin przez 4zasady 3nukleotydow sklada się w kodon),bezprzecinkowy(mndz 3nie ma zadn dodatk elem),niezachodzący,zdegradowany(1aminokwas może być kodowany przez kilka roznych trojek61) jednoznaczny(3koduje 1iten sam rodz aminokwasu,uniwersalny.
Reguła Chargraffa Stosunki ilościowe adeniny do tyminy i guaniny do cytozyny są bliskie 1,0 dla DNA u wszystkich badanych gatunków. Zasada ta odzwierciedla specyficzność poukładania zasad w DNA. A+T/C+G=1
Nić wiodąca- w procesie replikacji DNA, terminem tym określa się nowosyntetyzowaną nić DNA, która powstaje w sposób ciągły, a widełki replikacyjne przesuwają się w kierunku 5' do 3' względem niej.Nić opóźniona- druga z nowo powstałych nici podczas replikacji DNA. Jest syntetyzowana w postaci krótkich fragmentów, zwanych fragmentami Okazaki, które następnie są łączone w jedną całość. Synteza tej nici przebiega skokowo oraz w kierunku odwrotnym (3' do 5') do syntezy nici wiodącej.Polimeraza DNA- enzym katalizujący syntezę DNA. W kom. pełnią istotną rolę np. podczas replikacji oraz warunkują proces transkrypcji. Substratami niezbędnymi do działania polimeraz są nukleotydy. Synteza DNA odbywa się na matrycy, którą jest jednoniciowa cząsteczka DNA. Synteza ta odbywa się od krótkiego, komplementarnego odcinka DNA zwanego starterem.
Nukleosom- jednostka strukturalna chromatyny składająca się z odcinka DNA o długości ok. 200 par zasad, z których 146 nawiniętych jest na 8 histonów rdzeniowych (po dwa histony H2A,H2B, H3 i H4 - tzw. oktamer histonowy) i tworzy tzw. cząstkę rdzeniową lub rdzeń nukleosomu. Nukleosom jest stabilizowany przez histon H1.
Promotor- odcinek DNA, położony zazwyczaj powyżej sekwencji kodującej genu, który zawiera sekwencje rozpoznawane przez polimerazę RNA. Po połączeniu się polimerazy RNA z promotorem rozpoczyna się transkrypcja. Promotor rdzeniowy poprzedza miejsce startu transkrypcji i pełni rolę zbliżoną do swojego bakteryjnego odpowiednika.
Co sprawia ze DNA jest nośnikiem informacji genetycznej:
-prosta budowa chemiczna,-nukleotydy jako podstawowe cegiełki budulcowe,
-polimeryczny, łańcuchowy charakter.
Struktura DNA- Watson i Crick udowodnili że podstawowy elementem struktury przestrzennej cząsteczki DNA jest podwójna helisa. Składa się ona z dwóch łańcuchów polinukleotydowych, które biegną w przeciwnych kierunkach i owijają się wokół wspólnej osi. Zasady azotowe nukleotydów znajdują się wewnątrz podwójnej helisy i są połączone wiązaniami wodorowymi w pary komplementarne
Aktywacja aminokwasów- aminoacylo-tRNA Aktywacja aminokwasów odbywa się z udziałem syntetazy aminoacylo-tRNA. Jest ona enzymem należącym do ligaz. Syntetaza ta aktywuje również powstanie wiązania C-O.
Struktura wtórna tRNA wykazuje zawartość 3 pętli. W środowisku pętli znajduje się antykodon-charakterystyczny układ 3 zasad. Aminoacylo-tRNA za pomocą kodonu rozpoznaje właściwe miejsce na rybosomie, czyli umieszcza przenoszony aminokwas na odpowiednim miejscu łańcucha polipeptydowego-aktywuje aminokwas
SPLICING pre mrna: Aby gen podzielony mógł kodować informacje dotyczące ciągłego łańcucha polipeptydowego musi pozbyć się intronów. Transkrybowany jest cały odcinek DNA z intronami i eksonami. Powstały RNA nie opuszcza jądra. Enzymy obecne na terenie jądra przecinają połączenie intron-ekson, usuwają introny, łączą ze sobą eksony. Proces ten to tzw składanie genów. Powstała w ten sposób cząsteczka mRNA zawiera pełną informacje o ułożeniu aminokwasów aminokwasów kodowanym przez nią łańcuchu polinukleotydowym. W tej postaci mRNA przemieszcza się do cytoplazmy, gdzie staje się matrycą dla syntetyzowanych cząsteczek białka.
Glikoliza i jej przebieg w war tl i beztl- w war tl dehydrogenaza pirogron przekszt pirogronian w acetylo-CoA, a nast wchodzi do cyklu kw cytr. W war beztl dehydrogenaza mleczanowa (LDH) przekszt pirogronian w mleczan. Regener w tej r NAD+ pozwala na kontynuację glikolizy mimo braku O2. W momencie pojaw się O2 mleczan z powrotem przech w pirogronian. Drożdże i inne org w war beztl prowadzą ferm alk, podczas której pirogronian zostaje przekszt w aldehyd octowy i dalej w etanol, a regeneracja NAD+ umożl ciągły przebieg glikolizy.
Oksydac dekarb kw pirogr- przekszt cząst kw pirogr do acetylo-coA. Zach tylko w war tlen. Uwolniony H jest przenoszony na koenzym NAD i nast wchodzi do ł oddech. Jednocześnie wydziela się cząst CO2. Jest procesem nieodwracalnym i jest zlokalizowana w macierzy mitorondrialnej.Katalizowana jest przez PDC dehydrenazę pirogronianową, która jest komple. składającym się z 3 enzymów:dehydrogenaza pirogronianowa E1transacetylaza dihydrolipoilu E2 , dehydrogenaza dihydrolipoilu E3. Przebieg:1) pirogronian wiąże się z DTP i ulega dekarobsylacji, powstaje jednocześnie difosforan hydroksyetylotiaminy. Reakcja przebiega z E1 ,2) gr. Hydroksyetylowa tiaminy zostaje utleniona do gr. Acetylowej i przeniesiona na kw. limonowy, który ulega redukcji. Powstaje acetylolipoamid, katalizuje E2 , 3) gr. Acetylowi jest przenoszona na koenzym A, katalizuje E2 4) zredukowany kw. limonowy ulega regeneracji z udziałem E3, FAD, NAD. Powstaje NADH , 5)kompleks dehydrogenazy pirogronianowej gotowy do katalizowania kolejnej reakcji
Bilans energet glikolizy- podczas przekształc każdej cząst glukozy w glikolizie na syntezę 4 cząst ATP zostają zużyte 2 cząst ATP, tak więc czysty zysk wynosi tylko 2 cząst ATP na 1 cząst glukozy. W war tl powstające podczas glikolizy 2 cząst NADH również dostarczają en poprzez fosforylację oksydacyjną.
Acetylokoenzym A - cząst powstała w wyniku poł co A z resztą kw octowego. Wytw z kw pirogr (glikoliza), kw tł (b-oksydacja) i niektórych am. Umożliwia włączenie dwu C fragm cząst cukrów, am i kw tł do cyklu kw cytr który jest kołowy. W cyklu Krebsa a-co A ulega utlenianiu. Akceptorem a-co A jest 4 węglowy kw. szczawiooctowy . Powst 6 C, kw cytr. Nast przez szereg prod pośr powst ponownie kw. szczwiooctowy. Podczas cyklu Krebsa nast dwukrotna dekarb i 4-krotne odwodorowanie. 3 cząst. H łączą się w NAD, a jedna z FAD.
Cykl kw trikarb (TCAC)- cykl przemian metabolicznych zach w macierzy mitochondrialnej. Prowadzi do rozkł dwu C fragm poch z katab różnych cząst (np. glikolizy, b-o kw tł) na CO2. Atomy H uwolnione podczas cyklu kw trikarb są przenoszone na ł oddech przez co NAD i FAD. Cykl kw trikarb jest też określany jako cykl Krebsa albo cykl kw cytr. Funkcje: główny producent CO2 w organizmie, wykorzystywany do syntezy zasad azotowych w nukleotydach, biosyntezy mocznika i procesów karboksylacji, dostarcza komórce zredukowane koenzymy (NADH i FADH2), dostarcza metabolity do biosyntezy wielu niezbędnych związków